جاده‌هایی که سهل‌انگاری رانندگان را نمی‌بخشند
واژگونی خودرو به اندازه یک میلی ثانیه طول می‌کشد و این میلی ثانیه شاید زمانی باشد که راننده با سرعت زیاد در حال حرکت است یا برگشته تا به فرد کناری خود لبخندی بزند و یا میوه پوست کنده‌ای را از دست او بگیرد در آنی وارد شانه خاکی جاده می‌شود و بعد دیگر کسی چیزی حس نمی‌کند به غیر از غلطیدن یک اتومبیل در کنار جاده و یا در حالت تاسف بارتر در دره یا دامنه کوهستان...
گاهی مرگ به اندازه یک میلی ثانیه طول می‌کشد. وقتی خودرویی در جاده‌ای نه چندان عریض در حال حرکت است و سرنشینان آن سرخوش و شادمان از اینکه قرار است به مقصدی دل‌انگیز در جنوب کشور یا جایی دنج و آرام در شمال کشور برسند و خستگی یک ساله خود را از تن در بیاورند.
واژگونی خودرو به اندازه یک میلی ثانیه طول می‌کشد و این میلی ثانیه شاید زمانی باشد که راننده با سرعت زیاد در حال حرکت است یا برگشته تا به فرد کناری خود لبخندی بزند و یا میوه پوست کنده‌ای را از دست او بگیرد، در آنی وارد شانه خاکی جاده می‌شود و بعد دیگر کسی چیزی حس نمی‌کند به غیر از غلطیدن یک اتومبیل در کنار جاده و یا در حالت تاسف بارتر در دره یا دامنه کوهستان...
هر ساله از روزهای پایانی اسفند ماه تا پایان نوروز تصادفات جاده‌ای بیش از هر زمان دیگری کانون توجهات قرار می‌گیرد و تلفات جاده‌ای نیز بیش از هر زمان دیگری در سال می‌شود.
در نوروز سال جاری طبق آمار پلیس راهور به طور متوسط هر یک ساعت یک نفر ایرانی در جاده‌های کشور به علت تصادفات جان خود را از دست داد.
در نوروز ۹۵ به طور کلی در ۱۳ روز ٣٨٩ تن در ٢٩٤ فقره تصادف فوتی جاده‌ای نوروزی سرصحنه کشته شدند که ۱۴۷ راننده مقصر، عامل مرگ و میر این تعداد افراد در نوروز بوده‌‌اند.
گذشته از نقش بسیار زیاد بی‌توجهی به مقررات، خواب آلودگی راننده، سرعت و سبقت غیرمجاز باید به این مساله نیز توجه کرد که وجود ۱۴۷ راننده مقصر در ۲۹۴ تصادف فوتی نوروزی به این معنی است که علت نیمی از تصادفات فوتی تقصیر راننده‌ها است و نیمی دیگر به عوامل به غیر از نقش راننده باز می‌گردد که پرداختن به آن خالی از اهمیت نیست.
رییس پلیس راهور ناجا: تاثیر اختلاف سطح راه با حاشیه آن در واژگونی خودروها
در این باره سردار مهری؛ رییس پلیس راهور ناجا در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه طبق آمار ۴۳ درصد از تصادفات در نوروز از نوع واژگونی بوده است، گفت: هرچند وضعیت نامناسب راه‌ها از نظر طراحی هندسی و نیز اختلاف سطح راه با حاشیه آن و... در کنترل وسیله نقلیه از سوی رانندگان بی‌تاثیر نیست و در افزایش خطای انسانی نقش به سزایی دارد، لیکن بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل دیگر در این زمینه موثرتر هستند که می‌توان به عدم توجه به جلو و رانندگی در حین خستگی و خواب آلودگی اشاره کرد.
وی ادامه داد: پلیس راهور به منظور پیشگیری از تخلفات و تصادفات رانندگی تسهیل عبور و مرور و افزایش انضباط ترافیکی و امنیت هموطنان در سفرهای نوروزی از تمام توان خود چه از نظر منابع انسانی و چه از نظر منابع مادی و امکانات و تجهیزات الکترونیکی و غیرالکترونیکی استفاده کرده و دراین راستا تعامل بسیار خوبی هم با سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط با امر ترافیک داشته و نتیجه این تلاش‌ها، تعاملات و همکاری‌ها موجب کاهش حدود ۵ درصدی تصادفات فوتی در صحنه تصادف بوده است.
سردار مهری در این باره با بیان اینکه عوامل مختلفی در تصادفات نوروزی ۹۵ دخیل هستند، گفت: از جمله این عوامل می‌توان به شرایط جوی حاکم در نیمه اول فروردین ماه، رکورد شکنی مصرف بنزین در سفرهای نوروزی که برای هر ایرانی ۳۰ لیتر اعلام شد و همچنین افزایش سفرهای داخلی و کاهش سفرهای خارجی اشاره کرد.
وی افزود: بیشترین علل تصادفات رانندگی مربوط به عدم توجه به جلو با ۳۵ درصد و همچنین بیشترین زمان وقوع تصادفات از ساعت ۱۸ تا ۲۴ به میزان ۳۷/۷ درصد بوده است.
رییس پلیس راهور ناجا خاطرنشان کرد: بیشترین تصادفات (فوتی و جرحی) در طول طرح نوروزی به ترتیب در استان‌های اصفهان، خراسان رضوی، تهران بزرگ، فارس و آذربایجان شرقی بوده است.
با وجود اینکه آمارها و اطلاعات ارائه شده از سوی پلیس راهور نشان از کاهش ۵ درصدی جان باختگان تصادفات نوروزی در صحنه در سال ۹۵ دارد، اما به نظر می‌رسد؛ علی رغم همه تلاش‌ها طبق آمارهای جهانی میزان تصادفات و جراحات و فوت ناشی از آن در ایران بسیار بالا است. به طوریکه بر اساس گزارش سال ۲۰۱۵ سازمان بهداشت جهانی از نظر حوادث رانندگی، ایران در بین ۱۹۰ کشور رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده است.
همچنین طبق آمار وزارت بهداشت، حوادث رانندگی در ایران دومین عامل فوت و اولین عامل عمر از دست رفته است. در صورتی که سازمان بهداشت جهانی رده نهم را به این عامل داده است.
بر اساس گزارش پلیس راهور در سال جاری بیشترین علت تلفات جاده‌ای در نوروز، واژگونی خودروها اعلام شده است که آمار ۴۳ درصدی از تصادفات را به خود اختصاص داده است که خواب آلودگی راننده در این واژگونی‌ها علت اساسی است. گزارشات از واژگونی خودورها به عنوان عامل مهمی در تصادفات جاده‌ای این سوالات را در ذهن ایجاد می‌کند که به راستی چه عواملی در واژگونی خودرو نقش دارد و آیا می‌توان همه علل واژگونی خودروها در سفرهای نوروزی را به بی‌توجهی و خواب آلودگی راننده نسبت داد؟ و اصولا نقش مسئولان در جلوگیری از وقوع چنین حوادثی چیست؟
عضو انجمن ایمنی راه‌ها: جاده‌های ایمن، سهل‌انگاری رانندگان را می‌بخشند
حسین قاسمی نژاد؛ عضو انجمن ایمنی راه‌ها در این زمینه با اشاره به اینکه در بحث تصادفات سه عامل جاده، وسیله نقلیه و عامل انسانی دخیل است، اظهار کرد: در تصادفات نوروز عاملی که بیشتر در بحث واژگونی مطرح شده است؛ خستگی و خواب آلودگی راننده است که این مسئله تاثیر زیادی در واژگونی دارد و یکی از دلایلش هم سرعت زیاد است، بنابراین بحث اصلی ما در مورد واژگونی عامل انسانی است و قاعدتا در خیلی از تحقیقات ۷۰ درصد نقش را به عنوان عامل انسانی در نظر گرفته‌اند.
وی ادامه داد: البته باید توجه داشت در مقابل سهل‌انگاری و اشتباهات رانندگی بحثی وجود دارد به نام "جاده بخشنده" که به این معناست؛ اگر عامل انسانی اشتباه کرده است و وسیله نقلیه هم نتواند؛ ایمنی را تامین کند، جاده باید به گونه‌ای باشد که راننده را ببخشد و تمام اشتباهات را کنار بگذارد و موجب شود که راننده به آهستگی و آرامی توقف کند و حادثه‌ای برای او پیش نیاید.
این کارشناس راه و جاده اظهار کرد: در وقوع خیلی از تصادفات نوروزی؛ خواب آلودگی و خستگی عنوان می‌شود که متاسفانه رانندگان به ازای هر ۲ ساعت رانندگی ۱۵ دقیقه استراحت را ندارند و میانگین سنی از راننده‌های مقصر نیز که ۲۰ تا ۳۰ سال اعلام شده نیز نشان می‌دهد که خیلی از رانندگان جوان که تازه گواهینامه گرفته‌اند؛ خیلی از نکات ایمنی را رعایت نمی‌کنند.
قاسمی نژاد تاکید کرد: خیلی از جاده‌های ما دارای نقاط پرحادثه هستند و گزارشات متعددی که از سوی مسئولان وزارت راه و پلیس راهور اعلام شده نیز بیانگر همین موضوع هست؛ بنابراین ضروری به نظر می‌رسد که این نقاط شناسایی و رفع شوند.
وی ادامه داد: البته سال گذشته دستور العملی به تمام ادارات راه و شهرسازی استان‌ها ابلاغ شد که با تشکیل کارگروهی نقاط پرحادثه را شناسایی شود و بر اساس آن نقاط ایمن‌سازی و حوادث را بر طرف کنند تا مشکلات که وجود دارد؛ حل شود.
متاسفانه بر اساس گزارشات و تحلیل‌های مختلف کارشناسان و مسئولان علی‌رغم هشدارها، تبلیغات و اطلاع‌رسانی‌های گسترده هنوز تعداد زیادی از مردم توجهی به اصول و مقررات رانندگی ندارند و با سهل انگاری‌های خطرناک خود موجب حوادث دردناکی می‌شوند. این حوادث دردناک دقیقا می‌تواند درست در همان زمانی اتفاق بیافتد که افراد یک خانواده انتظار دارند؛ سفری پر از لذت و هیجان را برای شروع سالی تازه در کنار یکدیگر تجربه کنند.
اما گذشته از نقش و تقصیر رانندگان در تصادفات و تلفات نوروزی که البته بدون شک نقشی مهم و اساسی است؛ نمی‌توان نقش پررنگ مسئولان در کاهش میزان زیادی از این حوادث را نادیده گرفت.
به طوریکه در نوروز ۹۵ دست کم نیمی از تلفات جاده‌ای به علت تقصیر راننده ها نبوده است و بررسی‌های دقیق پلیس این علت‌ها را نیز پی‌جویی می‌کند.
به نظر می‌رسد از میان سه عامل انسان، وسیله نقلیه و جاده؛ راه‌ها و جاده‌ها به عنوان یکی از عوامل ایجاد حوادث جاده‌ای باید با جدیت بیشتری مورد توجه مسئولان قرار گیرند و آنها با تدبیر بیشتر در ایجاد جاده‌های ایمن تلاش کنند. جاده‌هایی که بتواند حداقل قسمتی از سهل‌انگاری‌های رانندگان و مشکلات فرهنگی رانندگی را با بزرگواری ببخشد.
به گفته صاحبنظران ستاره‌دار شدن جاده‌ها و خودروهای تولیدی کشور به منظور آگاهی شهروندان از ایمنی جاده‌ها و خودروها و در نهایت ایمنی پایدار و کاهش تصادفات نقش بسزایی دارد؛ به نظر می‌رسد؛ پیگیری این موضوع توسط مسئولان در حال حاضر بتواند کمک شایانی به کاهش حوادث جاده‌ای کند و یا حداقل مردم را از میزان ایمنی جاده یا وسیله نقلیه‌ای که برای تردد انتخاب می‌کنند؛ آگاه سازد.
گزارش: هدی قبادی