واگذاری مواریث تاریخی به شهرداریها بسیار خطرناک است/قربانی آثار ارزشمند در بازار سودا
استاد باستانشناسی دانشگاههای ایران و آتن با اشاره به اینکه واگذاری مواریث تاریخی و فرهنگی به شهرداریها بسیار خطرناک است، اظهار کرد: این گونه تصمیمگیریها، مواریث مدنی و معنوی این کشور را در بازار سود و سودا قربانی خواهند کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با انتشار پیشنویس برنامه ششم توسعه در حوزه میراث فرهنگی مواردی همچون تبصره «۳۶» که سازمان میراث فرهنگی را موظف کرده اماکن تاریخی، به استثنای نفایس ملیِ در اختیار خود را به شهرداریهایی با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر به منظور بهرهبرداری واگذار کند؛ اعتراض بسیاری از صاحبنظران و کنشگران مدنی این حوزه را در پی داشت و هرچند که گفته میشد؛ قرار است با رایزنی، این تبصره از برنامه ششم حذف شود، مسعود سلطانی فر؛ رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به تازگی اعلام کرد که تبصرهٔ «واگذاری بناهای تاریخی به شهرداریها» بدون آنکه تغییر کند، محکم سر جای خود باقی خواهد ماند.
حکمت الله ملاصالحی (باستانشناس و بنیانگذار فلسفه باستانشناسی در ایران) در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با این بند از برنامه ششم گفت: این اتفاق نامیمون و بسیار منفی، برای تاریخ کشور خسارتبار است، این مواردباید از برنامه ششم توسعه حذف شود، زیرا در غیر این صورت مواریث مدنی و معنوی این کشور را در بازار سود و سودا قربانی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه این بند یکی از خطرناکترین تصمیمگیریها در جامعه است، افزود: این بناها امتداد و بسط وجودی تاریخ، فرهنگ و میراث مدنی و معنوی ما هستند و برجهای دوره جدید نیستند که یک شبه آنها را بسازند و شب دیگر آن را خراب کنند. هر بافت تاریخی بسط وجودی ما، آیینهای از نحوه بودن ما در جهان و تداوم تاریخی ما است و کسانی که میخواهند آنها را به دست بخش خصوصی بسپارند؛ بزرگترین ضربه را به تاریخ ما میزنند.
وی در پاسخ به اینکه آیا در کشورهای دیگر نیز چنین واگذاریهایی صورت میگیرد یا خیر؟ اظهار کرد: برخی افراد با مقایسه ایران با دیگر کشورها در این زمینه، قصد توجیه خودشان را دارند، باید بدانیم که هر کشوری شرایط ویژه خودش را دارد و چنین مقایسههایی غلط است، زیرا در کشورهایی مانند انگلستان یا فرانسه، ۲ الی ۳ قرن است که در مورد میراث فرهنگیشان برنامه ریزی دارند، در اروپا بخش خصوصی، بخشی آگاه به مسائل فرهنگی است، همچنین شهرداریها نیز در این کشورها مراکز بزرگ تشعشع فرهنگی و صیانت از مواریث فرهنگی محسوب میشوند؛ اما در کشور ما این گونه نیست.
این استاد باستانشناسی دانشگاه آتن افزود: بخش خصوصی ما نسبتی با تاریخش ندارد و از آگاهی تاریخی لازم نیز برخوردار نیست، بلکه به نظر میآید؛ آماده است تا همه این مواریث را در محراب سود و سودا قربانی کند. بخش خصوصی ما مانند بخش خصوصی فرهنگی اروپا نیست، از جمله آنکه شاهد بودیم بخش خصوصی برای ساخت برج جهان نمای اصفهان چه مشکلاتی را به وجود آورد؛ زمانی که در جامعه خود آگاهی تاریخی وجود نداشته باشد، متاسفانه چنین تصمیم گیریهایی برای میراث فرهنگی کشور گرفته میشود.
وی با اشاره به این توجیه که دولت توانایی و بودجه حفاظت از همه مواریث فرهنگی ندارد؛ بنابراین باید در این حوزه از دیگر بخش ها کمک گرفته شود، گفت: به جای این توجیهها بهتر است؛ سازمان میراثفرهنگی را تقویت کنیم، زیرا تکتک این بناها با خون دل ثبت شدهاند و خدا میداند؛ اگر از دست این سازمان خارج شود به دست چه کسانی میافتد و چه بر سر آنها میآید.