محاسبه خسارت زیست محیطی سد گتوند/ برای گرفتن خسارت‌های زیست محیطی با هیچکس شوخی نداریم

معصومه ابتکار در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با جبران خسارات زیست محیطی که در سیاست‌های کلی ابلاغی محیط زیست از سوی مقام معظم رهبری به آن اشاره شده است، گفت: کسی که خسارت به محیط زیست می‌زند، باید ساز و کار جبران آن را نیز پیش بینی کند، می‌توانیم به این موضوع اقتصادی نگاه کنیم؛ یعنی محاسبه ارزش ذاتی اکوسیستم، زیست بوم یا سرمایه طبیعی را داشته باشیم و در کنار آن ارزش خدماتی را که این‌ها می‌دهند نیز محاسبه کنیم.

وی توضیح داد: مثلا یک تالاب خود علاوه بر آنکه ارزشی ذاتی دارد، خدماتی از جمله تغذیه سفره‌های آب‌های زیر زمینی، تلطیف هوا، جلوگیری از ایجاد گرد و غبار، جذب پرندگان مهاجر و جذب گردشگر را نیز ارائه می‌دهد، بنابراین ارزشگذاری باید کامل باشد تا ببینیم که آسیب ایجاد شده چه میزان خسارت دارد و خسارت آن نسبت به فواید فعالیت اقتصادی مشخص شود تا بر اساس آن تصمیم بگیریم که آیا این خسارت را می‌توانیم بپذیریم یا آنکه آنقدر خسارات وارد شده زیاد است که نباید فعالیت مورد نظر را انجام دهیم.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه بحث جبران خسارت بسیار مهم است، افزود: این مساله ابعاد گسترده‌ای را در بر می‌گیرد و در همه فعالیت‌ها باید پیش بینی شود و اگر جرمی نیز رخ داد از زاویه جرم انگاری به آن نگاه کنیم که مجرم باید خسارت را پرداخت کند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: برخی خسارات نیز قابل محاسبه نیستند؛ گاهی شاهدیم آنقدر آسیب، بزرگ است که نمی‌توان عددی را تعیین کرد، مثلا در مورد دریاچه ارومیه چگونه می‌شود؛ خسارت را محاسبه کرد؟ یا همچنین انقراض ببر را چگونه می‌خواهیم؛ تعیین خسارت کنیم. از طرفی دیگر نیز می‌توانیم بگوییم که ما هنوز یوزپلنگ را داریم که حفاظت از هر کدام از آن‌ها و افزایش جمعیت آن‌ها در زیستگاه‌هایشان مقدار قابل توجهی را به ثروت ملی ما اضافه می‌کند.

وی در پاسخ به اینکه اکنون با توجه به تایید مقام معظم رهبری به جبران خسارت آیا امکان محاسبه خسارت وارد شده به محیط زیست به دلیل احداث سد گتوند وجود دارد یا خیر؟ گفت: بله، این امکان وجود دارد. اگر بتوان به لحاظ علمی خسارات وارد شده را اثبات کرد، این خسارات قابل پیگیری است.

ابتکار در ارتباط با این مساله که آیا دولت در بخش‌هایی که خود متولی وارد آمدن خسارت بوده نیز می‌تواند به بحث جبران خسارت بپردازد؟ اظهار کرد: ما هم اکنون نیز چنین کاری را می‌کنیم، برای نمونه در ارتباط با تخلیه سدی که موجب مرگ ماهی‌ها شد، ما از وزارت نیرو خسارت گرفتیم یا در جایی که نفت خسارت زده است نیز همین کار را انجام می‌دهیم و اصلا در این رابطه شوخی نداریم.