یک متخصص آلودگی هوا در گفت‌وگو با ایلنا:
تراکم جمعیت، مهم‌ترین عامل آلودگی هوا/تراکم تهران ۲ برابر متوسط جهانی‌ست
یک متخصص آلودگی هوا با اشاره به اینکه تراکم جمعیت در تهران دو برابر متوسط جهانی است، گفت: قطعا این مساله مهم‌ترین تاثیر در افزایش آلودگی هوای تهران را دارد.
نبی‌الله منصوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با میزان تحقق طرح «آسمان آبی، زمین پاک» که از دی ماه سال گذشته توسط شهرداری تهران اجرا شده‌است، گفت: معقوله هوای پاک یا مقابله با آلودگی هوا سازمان‌های مختلفی را در گیر خود کرده‌است، شهرداری تهران نیز یکی از سازمان‌هایی است که به طور مستقیم با آن در ارتباط است، بنابراین بسیار خوب است که شهرداری چنین شعاری بدهد و دنبال چنین هدفی باشد اما بسیار تمایل دارم که از شهرداری بپرسم، واقعا عامل آلودگی در شهر تهران چیست؟
وی توضیح داد: مسلما همه اهل فن اذعان خواهند داشت؛ حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران بر اساس مطالعات صورت گرفته به دلیل حمل و نقل شهری است، که این مساله هم به خودروهای موجود در تهران و کیفیت آن‌ها باز می‌گردد و هم مربوط به تشدید مساله ترافیک است، یعنی خودرویی که باید ۲۰ دقیقه‌ای به مقصد برسد؛ ۱ ساعته می‌رسد که ۳ برابر بیشتر از زمانی که آن خودرو باید روشن باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: من می‌خواهم از شهرداری بپرسم؛ عامل این دو سه برابر شدن سفرهای درون شهر به چه دلیل است؟ آیا دلیلی به جز تعداد زیاد خودرو‌ها وجود دارد؟ شکی نیست که همینطور است و حالا باید بپرسیم که چرا تعداد خودرو‌ها زیاد است؟ که قطعا دلیل آن زیاد بودن واحدهای مسکونی و تراکم در شهر است.
منصوری اظهار کرد: ما در کل شهر تهران شاهدیم که شهرداری مجوز می‌دهد تا ساختمان‌های ۲ الی ۳ طبقه را بکوبند و ۱۰ الی ۱۵ طبقه بسازند، در چنین شرایطی ساختمان‌هایی با ۴-۵ خانوار تبدیل به ۳۰ خانوار ساکن می‌شوند، به طوری که یک کوچه که در آن ۱۰۰ خانواده زندگی می‌کردند و ۱۰۰ یا در نهایت ۲۰۰ خودرو داشتند، به دلیل فروش تراکم به ۵۰۰ الی ۶۰۰ خودرو برسد.
این متخصص آلودگی هوا با اشاره به عملکرد «بساز و بفروش‌ها» و تبدیل خانه‌های ۲ -۳ طبقه شهر به آپارتمان‌هایی بلند، گفت: کدام مالک ساختمانی در شهر وجود دارد که به او بگویند ۱ میلیارد پول نقد به تو می‌دهیم و دوسال هم خانه‌ای برایت اجاره می‌کنیم و بعد از ۲ سال نیز به جای ۲ واحد ۶ واحد ساختمانی به علاوه ده‌ها میلیون تومان سود به تو می‌دهیم و نپذیرد. این وضعیت سبب شده است که همه ساختمان‌های یک یا دو طبقه شهر در نوبت کوبیدن باشند.
منصوری افزود: همچنین کوبیدن و ساختن ساختمان‌ها علاوه بر مسائلی که ذکر شد؛ موجب ایجاد گرد و غبار در هوای شهر و ایجاد آلودگی‌های صوتی نیز می‌شوند و پس از ساخت نیز مسائلی همچون افزایش مصرف انرژی و اب را نیز در پی می‌آورند.
وی ادامه داد: در آمار‌ها می‌گویند؛ فلان تعداد مسکن در تهران ساختیم و به آن افتخار می‌کنند؛ در حالی که این مساله خیانت به آینده شهر است، زیرا وقتی واحدهای مسکونی یک کوچه را ۵ الی ۶ برابر می‌کنیم، به همان نسبت هم تعداد خودرو‌ها و زمان و تعداد سفر‌ها را بالا می‌بریم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: برخی مواقع از این صحبت‌ها می‌کنند که اگر زیرساخت‌ها درست باشد با افزایش تراکم نیز شهر خوبی خواهیم داشت، در حالی که چنین چیزی امکان ندارد. زمانی که ما شهر را با دست خود متراکم می‌کنیم، چگونه انتظار داریم این شهر، شهر تمیزی باشد، زیرا برای همیشه این شهر را به بن بست آلودگی می‌کشانیم.
منصوری گفت: شهر نباید بیش از حد متراکم باشد، بنابراین جا دارد که شورای شهر در این مورد تجدیدنظر کند، اگر آمار تراکم کلان شهرهای دنیا را با تهران مقایسه کنیم، در می‌یابم که تراکم تهران ۱۰۰ درصد از میانگین تراکم صد شهر بزرگ دنیا بیشتر است واین مقدار نیز همچنان درحال افزایش است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه متوسط تراکم در هر کیلومتر مربع در شهرهای شلوغ دنیا ۵ هزار نفر است، اظهار کرد: در تهران ۱۰ هزار نفر در یک کیلومتر مربع زندگی می‌کنند و این تنها آمار رسمی است، زیرا به طور غیررسمی گفته می‌شود که تهران در روز ۱۲ میلیون نفر جمعیت دارد که در این صورت باید بگوییم تراکم تهران ۳۰۰ برابر متوسط جهانی است.
وی ادامه داد: طبیعی است که این تراکم با گرمایش خانه‌ها و تعداد خودرو‌ها مرتبط است ضمن اینکه تهران از نظر اقلیمی نیز باد و بارش کمی دارد و پایداری هوای در آن بالاست که همین امر باعث می‌شود که ما تراکم تهران را در طراحی شهری نصف تراکم متوسط دنیا در نظر بگیریم، اما ما به جای این کار، تراکم را دو برابر کردیم و هر روز نیز آن را بیشتر می‌کنیم، به طوری که هیچ خیابانی در تهران نیست که ساختمانی در آن در حال کوبیدن و ساخته شدن نداشته‌باشد.
منصوری در پایان اظهار کرد: با چنینی وضعیتی متعجبم از این سیاست گذاری غلط که موجب می‌شود هر برنامه‌ای از جمله شعار «آسمان آبی، زمین پاک» که برای بهبود وضعیت هوا مطرح شده است؛ به جایی نرسد. من منکر اقداماتی که شهرداری کرده نیستم، اما این سیاست غلط مانند کسی است که روی شاخه‌ای نشسته و دارد آن را می‌برد.
