رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران در گفتوگو با ایلنا:
بغبغو کردن برای جوان ایرانی فاجعه است/برای چهرهشدن، ارزشهای انسانی را زیر سوال میبرند
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران گفت: درد جامعه ما بغبغو کردن نیست، بلکه گرفتاری ما فقر، آسیبهای اجتماعی، اعتیاد و مشکلاتی از این قبیل است که دامنگیر بسیاری از نوجوانان و جوانان شده است.
کوروش محمدی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در واکنش به رفتار اخیر تتلو خواننده رپ که از طرفداران خود خواسته بود، در شبکه اجتماعی بغبغو کنند، گفت: متاسفانه در جامعه ما الگوگزینی و الگودهی روند مناسبی را طی نکرده و از قاعده خاصی نیز تبعیت نمیکند که این مشکل باز میگردد به خانوادهها یعنی بچهها، نوجوانان و جوانان در خانواده از الگوپذیری مناسبی برخوردار نیستند و والدین نمیتوانند؛ فضای الگوسازی را برای فرزندان خود فراهم کنند.
وی خاطرنشان کرد: لذا این قضیه در ذهن و روان و روابط اجتماعی فرزندان به خصوص نوجوانان و جوانان به عنوان یک تاثیر منفی خود را نشان میدهد؛ یعنی ممکن است؛ فرزندان پس از خارج از شدن از فضای خانواده به راحتی تحت تاثیر هر شرایطی به عنوان الگو قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه در چنین مواقعی به دلیل اینکه تعریف درستی از این فضاها و هیجانات نشده افراد دچار انحراف میشوند، ادامه داد: طبیعتا چنین اعمالی مانند عمل تتلو نوعی انحراف و مدیریت نشده است. یعنی در جامعه ما به طور کلی هیجانات به درستی مدیریت نمیشوند. به همین دلیل میبینید یک خواننده مثل تتلو یا یک ورزشکار از فضاهایی که فضای ارزشی جامعه تلقی میگردد به راحتی استفاده میکند. چنانکه مشاهده کردید؛ وی از کلیپهایی استفاده کرده است که در شرایط حاضر کسی تصور نمیکرد که تتلو با توجه به سابقه و پیشینهای که داشته بتواند به راحتی وارد چنین فضایی شود.
مدیریت تخلیه هیجان در جامعه تعریف نشده است
محمدی با تاکید براینکه مدیریت فرهنگی کشور به چنین افرادی فضا میدهد و آنان رسانهای میشوند، خاطرنشان کرد: وقتی الگوی مناسبی برای نوجوانان و جوانان وجود نداشته باشد، طبیعتا میتوان از چنین افرادی الگو ساخت تا جوانان به این صورت هیجانات خود را تخلیه کنند و این موضوع باز میگردد به اینکه مدیریت تخلیه هیجانی در بافت خانواده و جامعه به هیچ عنوان تعریف نشده است و برنامهای هم در حال حاضر برای این موضوع وجود ندارد.
وی با بیان اینکه بخش دیگری از دلایل وجود چنین رفتارهایی در جامعه به نقش هویتی افراد باز میگردد، تصریح کرد: اگر به عنوان یک روانشناس به این قضیه نگاه کنم و از دید یک آسیب شناس این موضوع را تحلیل کنم، میگویم که وقتی یک جوان از هویتیابی درستی برخوردار نیست و در سالهای پیش از جوانی نتوانسته، به درستی هویتیابی کرده و به عنوان یک جوان نیز نتوانسته است نقش موثری در جامعه داشته باشد، به طور طبیعی دچار سردرگمی شده و گاهی خود را در نقش تتلو پیدا میکند و گاهی در نقش واژهای مثل بغ بغو که تتلو عنوان کرده است.
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران با اشاره به اینکه یکی از دلایل بروز چنین رفتارهایی نقص در ساختارهای اجتماعی ما است، اظهار کرد: به همین علت جوانان و نوجوانان ما نمیتوانند از ارزشهای جامعه برای خود الگو بسازند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر ما الگوی ارزشی در جامعه کم نداریم و سوال اینجاست که چقدر از این الگوها کپیبرداری میشود و چه میزان این الگوها در هویت جوانان ما نقش آفرینی میکند. در حقیقت مدیریت فرهنگی کشور در این حوزه قوی عمل نکرده است. مثلا شهید محمد حسین فهمیده که نوجوان سیزده ساله ای بود که برای ضربه زدن به دشمن با آن شرایط به زیر تانک رفت و با چنین غرور و افتخاری نقشآفرینی کرد یک الگو است، اما چقدر روی این نقش کار کردهایم.
الگوهای ما باید برارزشهای جامعه مبتنی باشد
محمدی افزود: آیا جوان نسل امروز که بغبغو را از تتلو الگو میگیرد، شهید فهمیده را میشناسد؟ منظور این است که نقشهای ارزشی ما کمرنگ شده است، در حالیکه کار شهید فهمیده براساس یک باور و یک ارزش انجام شده است.
وی با بیان اینکه ما در جامعه اسلامی زندگی میکنیم و الگوها و ارزشهای ما باید مبتنی بر جامعه خودمان باشد، گفت: این نوع الگوهایی که در جامعه ما باب شده است، مثل همین حرکت ناشایستی که تتلو انجام داده بر اساس ارزشها و باورهای ما نیستند.
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی تصریح کرد: بخش دیگری از علل بروز چنین رفتارهایی به مسائل روانی و مشکلات شخصیتی افراد باز میگردد. از یک الگوی فرهنگی مانند تتلو انتظار بیشتری میرود تا اینکه بخواهد حرکت بیمفهومی مانند بغ بغو را در شبکه های اجتماعی ترویج دهد. یک چنین اعمالی میتواند تا حدودی ناشی از ضعف روانی و اختلال شخصیتی باشد. در حقیقت چنین رفتارهایی از افرادی سر میزند که دچار کمبودهای عاطفی در زندگی خود هستند و میخواهند خود را مطرح کنند و ما نباید اجازه دهیم چنین رفتارهایی در جامعه اتفاق افتد.
وی تاکید کرد: البته من به شدت با برخوردهای پلیسی و انتظامی مخالفم. ما باید تولیدات فرهنگی را در جامعه به گونهای غنا بخشیم که جوانان ما چنین حرکاتی را مورد تمسخر قرار دهند. نه آنکه از آن تبیعت کنند. جای تاسف دارد که چنین رفتارهایی 36 هزار لایک خورده و 3 هزار نفر هم از آن تبعیت می کنند. این فاجعه ای است؛ برای جوان ایرانی.
برنامههای فرهنگی رو به رشد نیستند
محمدی با اذعان به اینکه مدیریت فرهنگی جامعه ما خود را از روند رو به رشد تحولات اجتماعی در دنیا عقب نگه داشته است، افزود: درست است که ما یک جامعه اسلامی، مذهبی و ارزشی داریم، اما باید این حقیقت را بپذیریم که با ورود شبکههای اجتماعی به جامعه ما و ورود محصولات و تکنولوژیهای ارتباطی در جامعه باید تلاش زیادی برای به روز شدن داشته باشیم. بنابراین برنامههای فرهنگی و برنامههای پر کردن اوقات فراغت، تخلیه هیجان و مدیریت هیجان جامعه باید به روز باشند و با زمان و شرایطی که یک جوان ایرانی در آن زندگی میکند، همزمانی داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: نباید چشم خود را بر واقعیتها ببندیم و باید بپذیریم که امروز بسیاری از پدیدههای اجتماعی متحول شدهاند، افزود: به عنوان مثال امروز ورزش تبدیل به صنعت شده است و برای تخلیه هیجان جوانان قابلیت استفاده زیادی دارد، اما متاسفانه ما از این حوزه هم نتوانستیم استفاده درستی کنیم. ما ورزش را به دو قطب قرمز و آبی تبدیل کردهایم و اهمیت زیادی هم به آن نمیدهیم.
باید روی باورهای اجتماعی و فرهنگی خانوادهها کار شود
وی تصریح کرد: ضروری است؛ مدیریت فرهنگی کشور مداخله کند و از رسانهها و ابزارهای ارتباطی که در حال حاضر به جامعه ورود پیدا کردهاند؛ مثل شبکههای اجتماعی، موبایل، ماهواره و.... که جوانان را به راحتی جذب کردهاند، الگو بگیرد. البته منظور من گرفتن الگویی فرهنگی نیست، بلکه به معنای درس گرفتن از تولید الگوهای فرهنگی است.
محمدی خاطرنشان کرد:ضروری است؛ بر باورهای اجتماعی و فرهنگی خانوادهها کار شود و مسئولان فرهنگی تولیدات خود را در راستای مدیریت هیجان جوانان به روز کنند.
وی اضافه کرد: به غیر از این عمل که من نام آن را فاجعه تتلو میگذارم بسیاری از آسیبهای دیگر نیز در جامعه وجود دارد. زیرا جوانانمان از ارزشها حتی ارزشهای خانوادگی خود فاصله گرفتهاند. آموزشهای اجتماعی ما مبتنی بر مدیریت هیجان نیست. همچنین مدیریت فرهنگی جامعه باید با خانوادهها صادقانه صحبت کنند. ما نمیتوانیم چشم خود را بر واقعیات ببندیم و ضروری است از تمام حوزههای فرهنگی، ورزشی و موسیقی برای مدیریت هیجان استفاده کنیم.
جامعه ما دچار افت الگو پذیری شدهاست
محمدی با اظهار تاسف از اینکه در رسانه ملی آلات موسیقی را نشان نمیدهند، گفت: اما در خارج از رسانه کلیپ تولید میشود که این نوعی تناقض است و باید بپذیریم که رسانه ملی نمیتواند، فاصله زیادی از جامعه بگیرد. زیرا تنها تاثیر این موضوع مجاب شدن جوانان برای دوری از رسانه ملی است که مهمترین کانال ارتباطی میان مسئولان فرهنگی و جامعه است.
وی با تاکید براینکه جامعه ما دچار افت الگوپذیری شده است، ادامه داد: زمانی افرادی مانند جهانپهلوان تختی برای مردم زلزلهزده بویین زهرا دست به جمعآوری کمک میزد و باید چنین افرادی را الگو تلقی کرد.
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی تصریح کرد: امروز جامعه ما با فشارها و مشکلاتی روبرو است که دل هر انسانی را به درد میآورد. وقتی در جامعه ما فقر در حواشی شهرها و روستاها آنقدر نفوذ کرده که یک خانواده به نان شب خود محتاج است، وقتی برخی مناطق کشور نیاز به کمک دارند، وقتی میبینیم فقر موجب بروز آسیبهایی در برخی از مناطق شده است، خوب است که تتلو و امثال او کمی به ارزشهای جامعه خود احساس تعهد کنند و نگاهی به مشکلات و مسائل روز جامعه خود داشته باشند.
هنرمند باید به کاهش دردهای جامعه کمک کند
وی خاطرنشان کرد: اینکه انسان به هر قیمت بخواهد چهره شود، رفتار مناسبی نیست و باعث از بین رفتن ارزشهای انسانی میشود. چنین اعمالی نباید نهادینه شوند و به همه خانوادهها توصیه میکنم، علیه این رفتار تتلو کمپین تشکیل دهند، زیرا ارزشها و نیازهای جامعه ما این نوع رفتارها نیست.
وی با تاکیدبراینکه من امثال تتلو را هنرمند نمیدانم، زیرا اگر کسی بخواهد در وادی هنر حرکت کند باید مشکلات روز و گرفتاریهای جامعه خود را بشناسد و به کاهش دردهای جامعه کمک کند، افزود: درد جامعه ما بغبغو کردن نیست، بلکه گرفتاری ما فقر، آسیبهای اجتماعی، اعتیاد و مشکلاتی از این قبیل است که دامنگیر بسیاری از نوجوانان و جوانان شده است. اگر تتلو و امثال او میخواهند به جامعه خدمت کنند یا هیجان ایجاد کنند، باید هیجان جوانان را به سمت شناسایی دردهای جامعه ببرند.