فرایند پذیرش و معاینه اجساد در تالار تشریح پزشکی قانونی

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی سازمان پزشکی قانونی کشور، در  این مطلب، نحوه معاینه اجسار در پزشکی قانونی، نوع مرگ‌های ارجاعی به سازمان، مدارک مورد نیاز،‌ تعرفه‌های پرداختی، مدت زمان لازم برای تعیین علت فوت و .... به طور کامل توضیح داده شده است که مطالعه آن خوانندگان را با روند پذیرش و ترخیص اجساد آشنا خواهد کرد.

شرایط عدم ارجاع جسد به پزشکی قانونی:

به طور کلی پزشکان شاغل در بخش های خصوصی و دولتی می توانند برای افرادی که در هنگام بستری در بیمارستان (با هر مدت زمان)، در بدو ورود به مراکز درمانی، مطب و یا خارج از مراکز درمانی فوت می کنند، مشروط بر اینکه :

الف- هویت متوفی مشخص (شناس) باشد.

ب- با بررسی موضوع و معاینه جسد برای پزشک مسجل شود که مرگ وی با علل طبیعی بوده است.

ج- بستگان تقاضای صدور جواز دفن را داشته و شکایتی در ارتباط با فوت وی نداشته باشند.

د- مرگ وی مشمول موارد ارجاع به پزشکی قانونی نباشد

جواز دفن صادر کنند، در خارج از این موارد جسد باید برای معاینه به مراکز پزشکی قانونی کشور ارجاع شود.

کدام مرگ ها به پزشکی قانونی ارجاع می شود؟

موارد ارجاع جسد به پزشکی قانونی شامل 19 مورد است که عبارتند از:

1- مرگ به دنبال اقدام به قتل.

2- مرگ به دنبال اقدام به خودکشی.

3- مرگ به دنبال هرگونه منازعه (اعم از درگیری فیزیکی و یا لفظی).

4- مرگ به دنبال حوادث ترافیکی ( به هر شکل و با هر فاصله زمانی از حادثه که مرگ رخ دهد).

5- مرگ به دنبال مسمومیت (شیمیایی، دارویی، گازگرفتگی و ...).

6- مرگ به دنبال سوء مصرف مواد (مخدر، روانگردان، توهم زا و ...).

7- مرگ متعاقب برق‌گرفتگی،سوختگی، غرق شدگی، سرمازدگی، گرمازدگی، سقوط از ارتفاع و ...

8- مرگ ناشی از کار (حوادث شغلی، مواد آلاینده محیط کار و ...).

9- مرگ در زندان یا بازداشتگاه.

10-  مرگ در مراکز اقامت جمعی مانند آسایشگاه، پرورشگاه، اردوگاه، پادگان، خوابگاه و ...

11-  مرگ ناشی از اقدامات تشخیصی و درمانی.

12- مرگ مادر ناشی از اقدامات تشخیصی و درمانی در حین بارداری، حین زایمان یا متعاقب زایمان و یا سقط جنین.

13- مرگ حین یا متعاقب ورزش.

14- مرگ های ناگهانی، غیر منتظره و غیر قابل توجیه.

15- هر مرگی که شکایت از کسی در آن وجود داشته باشد.

16- هر نوع مرگ مشکوک و مرگ با علل ناشناخته.

17- هر نوع مرگ افراد ناشناس و مجهول الهویه.

18- هر نوع مرگی که احتمال جنحه یا جنایت در آن برود.

19- مرگ ناشی از حوادث غیر مترقبه

در صورتی که فوتی اتفاق بیفتد و جزء موارد فوق باشد جسد از طریق مراجع انتظامی و با دستور قضایی به پزشکی قانونی ارجاع می شود. وجود دستور قضایی برای انتقال جسد به پزشکی قانونی ومعاینه الزامی و به طور معمول همراه جسد به سازمان ارسال می شود که مجوزی برای معاینه جسد به شمار می آید.

تحویل جسد در هر ساعت از شبانه روز:

جسد پس از انتقال به تالار تشریح پزشکی قانونی در هر ساعت شبانه روز تحویل گرفته شده و پس از تشکیل پرونده جسد به سردخانه منتقل و تا زمان معاینه در آنجا نگهداری می شود.

مدارک مورد نیاز:

قبل از شروع معاینه توسط پزشک معاین در صورتی که متوفی دارای بستگان درجه اول و حاضر در محل معاینه باشد فرم اظهارات بستگان در اختیار آنان قرار می‌گیرد، لازم است فرم مذکور پس از تکمیل به همراه اوراق هویتی (نظیر کارت ملی/شناسنامه/گذرنامه ) متوفی و بستگان درجه اول (تحویل گیرنده جسد) به پذیرش ارائه و تصویر آن در پرونده متوفی ضمیمه و نگهداری شود.

مراحل معاینه جسد در تالار تشریح:

پس از اینکه پرونده متوفی در اختیار پزشک معاین قرار گرفت معاینه جسد آغاز می شود. فرایند معاینه با توجه به عوامل گوناگون از معاینه ظاهری تا کالبدگشایی و بررسی های تکمیلی نظیر نمونه برداری جهت آزمایشات سم شناسی،آسیب شناسی،سرولوژی وDNA  و در خواست پرونده کیفری و یا بالینی و... متفاوت است.

تعیین علت فوت چقدر زمان می برد؟

در صورتی که نیاز به بررسی های تکمیلی نباشد معمولا پس از اتمام معاینه (شامل معاینه ظاهری و یا کالبد گشایی) علت فوت متوفی تعیین وجواز دفن صادر می شود. این فرایند به طور متوسط بین 2 تا 3 ساعت زمان نیاز دارد؛ اما در مواردی انجام بررسی‌های تکمیلی و ارائه نتایج آن برای تعیین علت فوت امری ضروری است  لذا با توجه به زمان بر بودن آزمایشات تکمیلی فرایند مذکور طولانی‌تر و به طور متوسط بین 2-3 ماه به طول خواهد کشید.

صدور جواز دفن در یک روز:

به طور معمول پس از انجام معاینه جسد در صورتی که به جسد نیازی نباشد و منع قانونی هم برای دفن جسد وجود نداشته باشد جواز دفن توسط پزشک معاین صادر و پس از هماهنگی با مرجع قضایی در همان روز جهت مراسم خاکسپاری و دفن، جسد تحویل آمبولانس آرامستان می شود.

تأیید هویت قبل از ارجاع به آرامستان:

پادآور می شود پس از اتمام معاینه و هنگام تحویل جسد به آمبولانس آرامستان برای دفن، حضور  بستگان درجه اول جسد (ترجیحاً فردی که فرم اظهارات بستگان را تکمیل کرده) برای رویت، تایید هویت وتکمیل مراحل تحویل الزامی است.

تعرفه خدمات:

هزینه خدمات ارائه شده در تالار تشریح طبق تعرفه تصویب شده توسط قوه قضاییه دریافت خواهد شد.

اجساد ناشناس:

در خصوص اجساد ناشناس ارجاعی به تالار تشریح سازمان روند کلی معاینه مشابه اجساد شناس است لیکن قبل از معاینه فتوگرافی های لازم از جسد به عمل آمده و حین معاینه نیز نمونه برداری های لازم برای آزمایش خون وDNA صورت می گیرد تا در صورت مراجعه بستگان احتمالی فرد در آینده بتوان احراز هویت فرد را انجام داد.