مطالبه زنان از «معاونتشان» چیست؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در آخرین ماه‌های دولت دهم از یک «مرکز» در نهاد ریاست جمهوری به «معاونت ریاست جمهوری» ارتقا پیدا کرد. در طی این مدت خبرهای مختلفی از این ساختار در رسانه‌ها منتشر و شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان و خانواده نیز در جلسات متعددی گزارش عملکرد خود را به رسانه‌ها ارائه کرد، اما آنچه در این مدت کمتر به آن پرداخته شده، مطالبات زنان اقشار مختلف جامعه از این معاونت است. لازم به ذکر است که در این گزارش از افراد خواسته شده که از مطالبات عمومی زنان گذر کنند و به طور خاص به مطالبات خود به عنوان یک زن در حوزه فعالیت و تخصصشان بپردازند.

زنان نیازمند برنامه‌ریزی مبتنی بر واقیت هستند

ثریا عزیزپناه، فعال جامعه مدنی در حوزه زنان و کودکان در مورد انتظاراتش از معاونت امور زنان اظهار می‌گوید: از آنجا که اعتقاد دارم؛ فعالیت‌های این معاونت را باید با توجه به واقعیت‌های موجود در جامعه سنجید، معتقدم که در این بخش فعالیت‌هایی صورت گرفته است و از آنجا که معاونت امور زنان در دولت قبل منفعل بوده، اراده معاونت کنونی در زمینه انجام فعالیت در حوزه زنان، اما هنوز این حوزه جای کار بسیاری دارد.

وی ادامه می‌دهد: «یکی از شاخص‌های مهم برای فعالیت مدنی باز بودن فضای اجتماعی است که به نظر می‌آید در دولت یازدهم نسبت به ۸ سال گذشته، تا حدودی این امر محقق شده است، اما آنجا که بحث فعالیت مدنی در حوزه زنان مطرح می‌شود، حساسیت و واکنش‌های خاصی در برخی نهاد‌ها به وجود می‌آید. بنابراین انتظار می‌رود معاونت امور زنان با توجه به جایگاه و ظرفیتی که دارد، بتواند در تغییر این واکنش‌ها موثر باشد.

انتظار من این است که مولاوردی در این نقاط و گره‌های اساسی فعال باشد و با رایزنی، جلسه، نشست و ارائه آمار‌های واقعی در حوزه آسیب‌های زنان در تغییر دیدگاه گروه‌هایی که نگاه سخت گیرانه نسبت به زنان دارند اقدام کند، در واقع اگر مولاوردی می‌خواهد، نام نیکی از خود بر جای بگذارد باید برنامه ریزی مبتنی بر واقعیت را داشته باشد، در غیر این صورت بر بیلان کاری وی نمی‌توانیم حساب چندانی باز کنیم.»

سهمیه‌بندی جنسیتی در دانشگاه‌ها عادلانه نیست

می‌نواحمدی دانشجوی مقطع کار‌شناسی ارشد، نیز در ارتباط با اقدامات معاونت امور زنان و خانواده برای زنان دانشجو اظهار کرد: فضای دانشگاه در دولت جدید بهتر شده است، در دوره قبل گاهی رفتار حراست دانشگاه در مورد نوع پوشش خانم‌ها غیر منطقی و افراطی بود، اما اکنون این وضعیت تعدیل شده است. همچنین در روز دانشجو خانم مولاوردی نشستی را با نمایندگان دانشجویان زن برگزار کردند که امیدوارم ادامه داشته باشد.

وی در مورد توقعات خود از این معاونت گفت: «توقع اصلی من این است که هیچ گونه سهمیه بندی جنسیتی در دانشگاه‌ها وجود نداشته باشد و زنان هم بتوانند در تمامی رشته‌ها و با سهمیه‌ای مساوی با مردان وارد دانشگاه شوند، البته کمپینی هم در این زمینه ایجاد شد و خانم مولاوردی هم پیش از آنکه به این سمت برسند، این کمپین را امضا کردند. ایشان پس از قرار گرفتن در این سمت نیز مجددا موضع خودشان را در زمینه مخالفت با سهمیه بندی جنسیتی در دانشگاه‌ها اعلام کردند، اما به صورت جدی اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.

همچنین یکی دیگر از توقعات من فرهنگ سازی در زمینه رفع تبعیض جنسیتی و عدالت جنسیتی در جامعه به ویژه در بخشهایی مانند دانشگاه است که در آن ظرفیت خوبی برای فرهنگ سازی وجود دارد، این فرهنگ سازی نیز می‌تواند از طریق برگزاری نشست، کارگاه آموزشی، جلسات مناظره و... باشد.

این توقع نیز وجود دارد که معاونت امور زنان از طریق رایزنی با وزارت علوم شرایطی را به وجود آورد که دختران دانشجو با طیف‌های فکری متفاوت بتوانند، مجوز برای برگزاری نشست یا برنامه‌های فرهنگی در حوزه زنان در دانشگاه‌ها را بگیرند. در زمینه تفکیک جنسیتی نیز همانطور که ایشان عنوان کرده‌اند که موافق نیستد؛ امیدوارم به صورت عملی هم اقداماتی را در این زمینه انجام دهند.»

زنان وکیل از مرخصی زایمان بی‌بهره‌اند

زهرا مینویی۳۳ ساله و وکیل دادگستری است. وی به عنوان یک وکیل زن به برشمردن برخی از مشکلات این گروه از افراد پرداخت و در مورد توقعات خود از معاونت امور زنان و خانواده می‌گوید: «زنان وکیل در زمان ورود به مجتمع‌های قضایی گاهی با برخورد نامناسب ماموران حراست روبرو می‌شوند و کیف آن‌ها مورد بازرسی قرار می‌گیرد و همچنین خودشان هم بازرسی بدنی می‌شوند، در صورتی که وکلای مرد معمولا با بازرسی بدنی و تفتیش کیف روبرو نیستند.

همچنین یکی از اصلیترین مساله زنان وکیل، موضوع بیمه‌ است، صندوق حمایت از وکلا ما را بیمه می‌کند، ولی این بیمه، تنها بازنشستگی و درمان را در بر می‌گیرد و ما نمی‌توانیم با این بیمه از مزایای مرخصی زایمان که بسیاری افراد از از آن بهره می‌گیرند، استفاده کنیم.

مساله دیگر این است که بسیاری از زنان وکیل، سرپرست خانوار هستند یا در خرج خانه سهیم‌اند، اما این مساله در زمان تعیین مالیات مورد نظر قرار نمی‌گیرد، معمولا در اداره مالیات هزینه‌های مردان را در نظر می‌گیرند، اما در مورد زنان پیش فرضشان این است که زنان هزینه زیادی نمی‌کنند و به دستمزد آن‌ها به عنوان درآمد اضافه خانواده نگاه می‌کنند و نه مبلغی که خانواده به آن نیاز دارد.

همچنین یک مرد و یک زن هردو به یک اندازه حق بیمه می‌دهند، اما پس از فوت یک زن مستمری به خانواده‌اش تعلق نمی‌گیرد، اما پس از فوت یک آقا به فرزند و همسرش مستمری می‌دهند.»

وی خاطرنشان می‌کند: «حل این مسائل مداخله معاونت امور زنان را می‌طلبد، با توجه به اینکه این نهاد معمولا از زنان وکیل کمک می‌خواهد و انتظار دارد تا آن‌ها در پیشبرد برنامه‌های این معاونت حمایت‌های لازم را انجام دهند، انتظار می‌رود که خودش هم کمکی به این گروه از زنان کند، هرچند تقصیر ما وکلا نیز هست که مطالبه‌های خودمان را به صورت جدی برای این معاونت مطرح نکرده‌ایم.»

تسهیلاتی برای زنان کارآفرین وجود ندارد

منیژه باقری زن کار آفرینی است که از ۱۰ سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده و در کارگاه او در حال حاضر حدود ۱۵ زن سرپرست خانوار مشغول فعالیت هستند «بار‌ها اعلام شده است که تسهیلاتی برای زنان کارآفرین حامی زنان سرپرست خانوار در نظر گرفته‌ می‌شود، که بر اساس آن به نهاد‌های مربوطه مراجعه کردم و متوجه شدم که گرفتن این تسهیلات بسیار، بسیار دشوار و زمانبراست.»

 وی ادامه می‌دهد: من توقع دارم؛ همان‌طور که در همه جای دنیا از کارآفرین و تولید کننده حمایت می‌کنند و به آن‌ها احترام می‌گذارند، این اتفاق برای ما نیز بیفتد، همچنین از آنجا که از کار آفرینی من چندین زن سرپرست خانوار بهره می‌برند، توقع دارم که حمایت ویژه تری نیز شامل حال من شود.

امنیت شغلی زنان روزنامه‌نگار تامین شود

زهرا حاج محمدی؛ روزنامه‌نگاری‌ست که سابقه ۲۲ سال فعالیت در جامعه مطبوعات ایران را دارد. وی در ارتباط با توقعاتش از متولی امور زنان در دولت می‌گوید: «ما در جامعه با مسائل مختلفی همچون تضییع حقوق زنان در مسائل خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، تحصیلی و... روبرو هستیم، بنابراین انتظار دارم این نهاد به‌طور جدی وارد مسائل زنان شود. اگر این نهاد بتواند از جمعیت حدود ۳۵ میلیونی زنان تنها مشکلات ۱۰ هزار نفر را نیز حل کند، کار بزرگی انجام داده است.

حاج محمدی در ارتباط با مشکلات زنان روزنامه‌نگار اظهار کرد: زنان روزنامه‌نگار مانند مردان روزنامه‌نگار با مشکلاتی همچون حقوق غیرمکفی، نبود امنیت شغلی، مسائل مربوط به بیمه و مشکلات امنیتی روبرو هستند. همچنین در بیشتر موارد با کارفرمایی کار می‌کنند که دربرابر آن‌ها احساس دین نمی‌کند. اگر نهاد امور زنان می‌گوید متولی امور زنان است، باید بتواند مشکلاتی از این دست را دست‌کم برای زنان روزنامه‌نگار کاهش دهد.

این روزنامه‌نگار با بیان اینکه ورود کمتر زنان به بخش‌های مدیریتی در حوزه مطبوعات به دلیل تاخیر ورود آن‌ها به عرصه مطبوعات و به‌طور کل تمام عرصه‌های اجتماعی‌ست، ادامه داد: در چنین مواردی این زنان هستند که باید تلاش بیشتری انجام دهند و اگر دولت تنها به بحث امنیت شغلی زنان، امنیت آن‌ها در محیط کار، سلامت و برابری دستمزدشان ورود پیدا کند و از تفکیک جنسیتی در بخش‌هایی مانند گزینش دانشگاه‌ها یا گزینش استخدام خودداری کند، زنان نیازمند اهرم حمایتی خاصی برای ورود به عرصه‌های مدیریتی در کشور نخواهند بود و این مساله به‌طور طبیعی در کشور رخ خواهد داد.

حقوقمان کفاف خرج زندگی را نمی‌دهد

 «مریم. د» ماما است او در مورد مشکلات ماما‌ها اظهار می‌کند: «ماما‌ها در بازار کار، برای یافتن شغل دچار مشکل هستند و به سختی کار پیدا می‌کنند، ماما فقط وجه اجتماعی دارد، اما وضعیت اقتصادی خوبی ندارد و درآمدش کفاف مخارج زندگی‌اش را نمی‌دهد.

همچنین قراردادهای ما نیز اغلب موقت و سه ماهه است و از نظر امنیت شغلی نیز با مشکلات زیادی روبروییم که انتظار دارم، معاونت زنان به عنوان متولی امور آن‌ها، به این مسائل رسیدگی کند.»

شرایط کاری زنان کارگر نا‌مناسب است

اشرف بنایی کارگر است و در زمینه حقوق صنفی کارگران نیز فعال است، او درباره مطالبات خود می‌گوید: «به دلیل قوانین مختلفی همچون افزایش مرخصی زایمان که در چند سال گذشته وضع شد، استخدام زنان کاهش پیدا کرده است. همچنین بر محیط و شرایط کاری زنان کارگر نظارت درستی وجود ندارد. بنابراین شاهدیم که برخی زنان کارگر برای آنکه شغلشان را از دست ندهند، گاهی تا ۱۲ ساعت و حتی بیشتر نیز در یک شبانه روز با حقوق بسیار ناچیزی کار می‌کنند.»

وی ادامه می‌دهد: همچنین در محیط‌های تولیدی بسیاری از موارد بهداشتی و ایمنی رعایت نمی‌شود که انتظار می‌رود، معاونت امور زنان اقدامی در این راستا انجام دهد.

بیمه زنان خانه‌دار به کجا رسید؟

نازی کاووسی خانه‌دار است و در مورد توقعات خود از معاونت امور زنان اظهار می‌کند: «امیدوارم بحث بیمه زنان خانه‌دار پیگیری شود، زیرا وجود مستمری برای زنان در سن بالا ضروریست، باید شرایطی فراهم شود تا زنان خانه‌دار نیز بتوانند حقوق بازنشستگی داشته باشند.

همینطور معتقدم؛ برخی زنان خانه‌دار دارای مهارت‌ها و یا هنر‌هایی هستند که می‌توانند و دوست دارند که از طریق آن یک کسب و کار کوچک خانگی ایجاد کنند. اگر این امکان وجود داشته باشد که بتوانند برای شروع این کسب و کار وام بگیرند، اتفاق بسیار خوبی برای زنان خانه‌دار است.»

تاهل نباید ملاک عضویت در هیات علمی باشد

مریم میرزاخانی، استاد دانشگاه، نیز در مورد مشکلات این قشر از زنان جامعه می‌گوید: یکی از مشکلات قشر فرهنگی این مساله است که متناسب با جایگاه‌شان به آن‌ها پرداخته نمی‌شود. همچنین امنیت مالی فرهنگیان نیز بسیار ضعیف است، استاد دانشگاه‌ بودن صرفا وجه اجتماعی دارد، اما درآمد آن از نظر مالی واقعا کفاف زندگی را نمی‌دهد.»

میرزاخانی در مورد توقعات خود از معاونت امور زنان ضمن اشاره به اهمیت حل مشکلات مطرح شده، می‌افزاید: در مورد برخی طرح‌ها مانند طرحی که بر اساس آن افراد مجرد نمی‌توانند؛ عضو هیات علمی شوند، انتظار دارم؛ این معاونت مداخله و جلوی آن را بگیرد. زیرا سطح علمی باید ملاک عضویت در هیات علمی باشد و در حقیقت سطح علمی ارتباطی با وضعیت تاهل ندارد. همچنین انتظار دارم در زمینه مقابله با تفکیک جنسیتی در دانشگاه نیز این معاونت و به طور کلی دولت اقدام کنند.

گزارش: آیسان زرفام