مرگ روزانه بین ۷ تا ۱۰ نفر از بیماران نیازمند به ارگان‌های حیاتی

به گزارش ایلنا؛ امید قبادی با بیان اینکه در ایران حدود ۲۵ هزار بیمار نیازمند به عضو و ارگان‌های حیاتی شامل کبد، کلیه، قلب، ریه، لوزالمعده و روده وجود دارد که روزانه بین ۷ تا ۱۰ نفر از آنان بخاطر نرسیدن این ارگان‌ها فوت می‌کنند، اضافه کرد: سالانه ۵ تا ۸ هزار نفر مرگ مغزی در کشور داریم که از این تعداد ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار نفر یعنی حدود ۵۰ درصد از آن‌ها صلاحیت اهدا عضو دارند یعنی ارگان‌های آن‌ها برای اهدا مناسب است اما در سال‌های ۹۲ و ۹۳ شاهد بودیم که تنها حداکثر ۸۰۰ مورد از آن‌ها به اهدا رسیدند و عمده‌ترین دلیل آن نیزعدم رضایت خانواده بوده است.

وی گفت: به جز کلیه که هم می‌توان آن را از فرد زنده گرفت و هم دیالیز کرد، تنها منبع تأمین دیگر ارگانهای حیاتی در حال حاضر، افراد مرگ مغزی هستند.

وی افزود: طبق آمار‌ها در سال ۸۴ در ایران، رضایت به اهدای عضو تنها ۵ درصد بود و این تعجب آور بود چراکه ایرانی‌ها را در دنیا به عنوان انسان‌های ایثارگر و نوع دوستی می‌شناسند.

قبادی در توضیح گفت: طی جلسات متعدد و آسیب‌شناسی در این زمینه، به این نتیجه رسیدیم که مشکل ما در زمینه اهدای عضو، عدم فرهنگسازی مناسب در این زمینه بوده است.

وی همچنین گفت: وقتی در سال ۸۴ به این نتیجه رسیدیم که بزرگ‌ترین مشکل ما، فرهنگ سازی است دستگاه‌ها و ارگان‌های فرهنگ ساز مانند صدا و سیما، جراید، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمندان و ورزشکاران کمک زیادی به ما داشتند به نحوی که تا قبل از ۹ ماهه اول سال ۹۳ آمار اهدا عضو ۳۶ درصد بود که خوشبختانه توانستیم در حال حاضر آن را به ۷۰ درصد برسانیم همچنین پیش بینی ما این است که در سال آینده افزایشی در زمینه اهدا عضو داشته باشیم که در این زمینه رسانه‌ها نقش موثری دارند.

وی اشاره کرد: در دنیا اهدای عضو را به یک چهارپایه تشبیه می‌کنند یکی از این پایه‌ها و در عین حال قطور‌ترین پایه آن، خانواده اهدا کننده عضو است پایه دوم، پزشکانی هستند که کار پیوند را انجام می‌دهند و پایه سوم، ارگانهای فرهنگ ساز و موثری هستند که بستر جامعه را برای پذیرش اهدا عضو آماده می‌کنند و پایه چهارم نیز دولت است.

طراح و مجری طرح کشوری مدل ایرانی فراهم آوری و پیوند اعضا خاطر نشان کرد: در حال حاضر در کشور ۱۶ مرکز فراهم آوری (برداشت ارگان) داریم اما برای اولین بار در کشور طرح شبکه فراهم آوری و پیوند اعضا تدوین شد.

وی در توضیح این طرح گفت: به عنوان مثال فرض کنیم فردی در خوزستان نیاز به پیوند قلب داشته باشد اما به دلیل عدم ارائه این خدمت در استان خوزستان و اینکه جامع‌ترین مراکز پیوند قلب در حال حاضر در تهران است، باید راهی تهران شود و در بسیاری از این موارد، این افراد به دلیل وضعیت نامناسب مالی و جسمی در‌‌ همان شهر خود فوت می‌کنند.

وی گفت: در حال حاضر اکثر مراکز پیوند در تهران متمرکز شده و به صورت عادلانه در سراسر کشور تقسیم نشده‌اند در حالی که فردی که در خوزستان نیاز به پیوند دارد در مقایسه با فردی که در تهران است باید به‌‌ همان میزان از این امکانات برخوردار باشد.

قبادی تشریح کرد: طرح مدل ایرانی شبکه فراهم آوری و پیوند اعضا (ایرنوپت) اولین شبکه‌ای است که محور آن بر این اساس که در کشور حداقل ۹ مرکز جامع پیوند داشته باشیم و معیارهایی مانند آمار مرگ مغزی، بیماران نیازمند، مسافت و تراکم جمعیت مشخص می‌کنند که در کجای کشور باید قطب پیوند داشته باشیم. قطب پیوند یعنی در این قطب‌ها فراهم آوری و پیوند کلیه و دیگر ارگان‌های حیاتی حتی پیگیری بعد از پیوند بیماران نیز صورت گیرد.

وی همچنین با تأکید بر اینکه قطب‌های ۹ گانه در ایران مشخص شده‌اند، گفت: اجرای کامل این طرح ۳۸ ماه طول می‌کشد که یکسال از این طرح گذشته و با تأکید وزیر بهداشت دقیقا مطابق زمان بندی پیش رفته و حتی یک روز هم عقب نبوده‌ایم ضمن اینکه ۲ سال و ۶ ماه دیگر از اجرای کامل این طرح باقی مانده است.

قبادی یادآور شد: در قالب این طرح سالانه ۳ قطب را راه اندازی می‌کنیم و به لطف خدا و به همت همکاران، سه قطب فارس، اصفهان و خراسان رضوی را تا پایان سال ۹۴ تکمیل می‌کنیم.

وی با بیان اینکه همه مراکز استان‌ها موظف به پیوند کلیه هستند و برای پیوند کلیه ۷۳ مرکز در کشور را در نظر گرفته‌ایم افزود: به عنوان مثال در قطب جنوب شرق کشور که کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان قرار دارند قرار بر این است که کرمان پیوند ریه و کبد و آن دو استان، دیگر پیوند‌ها را انجام دهند اما تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت که این مراکز جامع را در تمام مراکز استان‌ها داشته باشیم.

قبادی در تشریح مرگ مغزی گفت: در پزشکی دو نمونه مرگ داریم یکی مرگ قلبی که بیش از ۹۰ درصد از مرگ هاست و‌‌ همان چیزی است که مردم می‌بینند به صورتی که قلب یک انسان می‌ایستد و دیگری، مرگ مغزی است که کمتر از ۱۰ درصد از مرگ‌ها را به خود اختصاص داده است و به دلیل اینکه در بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد بسیاری از مردم با آن‌ها آشنا نیستند پس برای این نوع مرگ نیاز به فرهنگ سازی داریم.

وی ادامه داد: در فرد مرگ مغزی به واسطه دستگاه‌های مصنوعی، هم قفسه سینه تکان می‌خورد و هم قلب در حال ضربان است، به نظر می‌رسد که این فرد فوت نشده است در حالی که برداشت عموم مردم از مرگ، عدم حرکت قفسه سینه و همچنین عدم ضربان قلب است پس وقتی خانواده‌ای بالای سر عزیز خود می‌رود و ما به آن‌ها می‌گوییم مرگ مغزی شده است، پذیرش این موضوع برای آن‌ها بسیار سخت است بنابراین نیاز به فرهنگسازی بسیار گسترده در این زمینه داریم.

وی تصریح کرد: درمرگ قلبی هیچ ضربان قلبی وجود ندارد اما در مرگ مغزی به واسطه دستگاه‌های منصوعی که به آن فرد وارد می‌کنیم، اکسیژن رسانی به صورت مصنوعی به ارگان‌ها انجام می‌شود و ضربان قلب به صورت مصنوعی تاحد اکثر ۱۴ روز به کار خود ادامه می‌دهد اما دیگر ارگان‌ها در‌‌ همان ۷ روز اول، قابل استفاده هستند این در صورتی است که اگر خانواده‌ها به اهدا عضو عزیزانشان رضایت دهند به جای خاکسپاری، می‌توانند شاهد زندگی مجدد چند انسان دیگر باشند.

قبادی ضمن بیان این مطلب که قانون اهدا عضو در مجلس شورای اسلامی در سال ۷۹ به تصویب رسید و از سال ۸۱ که آیین نامه آن توسط هیأت وزیران ابلاغ شد، افزود: اهدای عضو در ایران سابقه‌ای ۱۳ ساله دارد در حالی که در کشور اسپانیا ۵۲ سال از موضوع اهدای عضو در این کشور می‌گذرد.

وی با اشاره به اینکه اهدای عضو یک مقوله معنوی است، گفت: دولت‌های پیش هم در این خصوص کمک کرده‌اند اما بیشتر به رشته اهدا عضو به عنوان یک رشته آموزشی و آزمایشی در حوزه پزشکی نگاه می‌شداما در حال حاضر با توجه به تأکید وزیر محترم بهداشت، اهدا و پیوند عضو به یک رشته جدی و مهم تلقی شده است.

قائم مقام اداره پیوند وزارت بهداشت درباره مراحل دریافت کارت اهدا عضو گفت: اسفند ماه ۹۳ اولین سامانه کشوری کارت اهدا عضو به نشانی ehda. center در رودسر گیلان با حضور وزیر بهداشت افتتاح شد و اولین فردی هم که در این مراسم اقدام به گرفتن این کارت کرد، دکتر هاشمی وزیر محترم بهداشت بود.

وی گفت: امتیاز این سامانه این است که بر خلاف گذشته که کارت‌ها دیر به دست مردم می‌رسید، هموطنان عزیز به محض ورورد به سامانه و اقدام به ثبت نام، کارت اهدا آماده شده را ملاحظه کرده و‌‌ همان لحظه می‌توانند پرینت آن را بگیرند. /