در گفت‌وگو با ایلنا تاکید شد:
ضرورت «بهبود تغذیه» و «تغییر در نحوه برخورد با معتادان» در گرمخانه‌ها
مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: بهبود شرایط فیزیکی گرمخانه‌ها، تغییر نحوه برخورد با معتادان و بهبود نوع تغذیه‌ای که به آنها داده می‌شود، موجب می‌شود، افراد معتاد تمایل بیشتری داشته باشند تا شب‌ها را در این مکان‌ها سپری کنند.
«سعید صفاتیان» مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، کارشناس و پژوهشگر حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص دلایل عدم رغبت برخی معتادان برای حضور در گرمخانه‌ها گفت: معمولا گرمخانه ها برای افرادی که در خیابان ها زندگی می کنند و یا سرپناهی به ویژه در فصل سرد سال ندارند، ساخته شده و بیشتر افراد گرمخانه ها را مصرف کنندگان مواد مخدر تشکیل می دهد. بیشتر این افراد معتاد خود مواد مخدر خرید و فروش می کنند و یا در شب مواد مصرف می کنند و در گرمخانه ها اجازه استعمال مواد ندارند و همچنین به دلیل برخورد تندی که با این معتادان می شود، به همین دلیل بسیاری از معتادان ترجیح می دهند شب را در خیابان سپری کنند.
وی درباره راهکارها برای تغییر شرایط و امکانات گرمخانه ها برای معتادان اظهار داشت: بهبود شرایط فیزیکی گرمخانه ها، تغییر نحوه برخورد با معتادان و بهبود نوع تغذیه ای که به آنها داده می شود، موجب می شود افراد معتاد تمایل بیشتری داشته باشند تا شب ها را در این مکان ها سپری کنند. با توجه به اینکه امکان برگزاری کلاس های آموزشی در گرم خانه ها وجود ندارد اما می توانند بروشورهایی برای افراد معتاد تهیه کنند و در اختیار این افراد قرار دهند و به آنها اعلام کنند که برای ادامه روند درمان در حوزه اعتیاد می توانید به مراکز بهزیستی یا وزارت بهداشت مراکز خصوصی کمپ ها مراجعه کنند و حمایت هایی داشته باشند.با این تغییرات و بهبود شرایط عموما علاقه افرد معتاد بی سرپناه برای مراجعه به چنین مکان هایی بیشتر می شود.
صفاتیان در ادامه گفت: برخی از این افراد معتاد می گویند برخی مواقع برخورد بسیار تندی با آنها می شود و یا غذای مناسبی در اختیار آنها قرار نمی دهند و باید غذایی در اختیار این افراد قرار گیرد تا حدودی انرژی این افراد را تامین کند.بیشتر بحث سیگار کشیدن افراد معتاد در گرمخانه ها مطرح است. افراد معتادی که وارد این مکان ها نمی شوند عمدتا بخاطر مصرف مواد است. عدم امکان سیگار کشیدن معتادان در گرمخانه ها موجب عدم رغبت آنها برای گذراندن شب ها در این گرم خانه ها می شود.لذا اگر بتوان اتاق هایی طراحی کرد که امکان سیگار کشیدن برای این معتادان فراهم شود، راهکار مناسبی است.
وی با اشاره به اینکه در گرمخانه ها نمی توان کار آموزش و مشاوره برای معتادان انجام داد اما اقدام اصلی که می توان کرد تهیه بروشورهایی است که آدرس مکان های درمانی و مشاوره ای در آن قید شده باشد و در اختیار افراد معتاد قرار بگیرد تا بتوانند از آن استفاده کنند و بر اساس شرایط خود مراکز درمانی را انتخاب کنند و مراحل درمان خود را در آن سپری کنند که این مراکز، مراکز ماده 16، ماده 15 یا کمپ ها باشد که دولت هزینه های آنها را پرداخت می کند.
این تحلیلگر آسیب‌های اجتماعی در خصوص اینکه گرم خانه‌ها در ایران فاقد رویکرد خانواده محور است و دارای تفکیک جنسیتی است و امکان استفاده خانواده های بی سرپناه از گرمخانه ها وجود ندارد، گفت: در شهر زوریخ سوئیس مکان هایی را اسکان داده ند که خانواده های بی سرپناه که در خیابان ها زندگی می کنند می توانند شب ها را در کنار هم در این مکان ها سپری کنند. اگر هم در ایران بخواهند چنین امکانی برای افراد بی سرپناه فراهم کنند بسیاری از آنها فاقد شناسنامه هستند و امکان اثبات اینکه دو فرد همسر یا برادر و خواهر هستند وجود ندارد.در مجموع امکان ایجاد چنین فضایی در شهرهای بزرگ ایران برای افراد معتاد بی سرپناه وجود ندارد و با چنین مشکلاتی مواجه هستیم.
صفاتیان با بیان اینکه شرایط وامکانات برای افراد بی سرپناهی که در این گرمخانه ها بسر می برند تغییری نکرده، گفت: منتظر هستیم که آقای رئیس جمهور دبیر جدید ستاد مبارزه با مواد مخدر را معرفی کند. فردی باید برای این سمت انتخاب شود که آشنا با مقوله اعتیاد حوزه مبارزه با مواد مخدر امور بین الملل و همچنین تک شغل باشد و تا حدود زیادی برنا مه های کاهش تقاضا و پیشگیری و درمان برای وی در اولویت باشد. 30 سال است که تنها رویکرد مقابله مد نظر بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که معضلات اعتیاد و کارتن خواب ها چگونه باید حل شود؟ افزود: متاسفانه چون سالها با رویکرد مقابله ای در حوزه مبارزه با مود مخدر پیش رفتیم به شرایط کنونی رسیدیم و شرایط بدتر شد. اگر دبیر جدید ستاد از رویکرد مقابله ای برخوردار باشد اتفاقی رخ نخواهد داد.
صفاتیان با بیان اینکه افراد غیر معتاد هم از گرمخانه ها استفاده می کنند، گفت: روال در تمام گرمخانه های دنیا به همین شکل است.هر چه شرایط و امکانات بهتر باشد افراد متنوعی از غیرمعتادان و مهاجران نیز از این مکان ها استفاده می کنند.
وی در پایان گفت: متاسفانه گاهی شاهد هستیم بودجه تامین است اما مدیران بودجه ها را در مسیر درست و اصولی درست هزینه نمی کنند و فاقد دیدگاه های کاهش آسیب و تقاضا هستند. دولت بودجه های بسیار زیادی برای حل آسیب‌ها در سازمان‌های مسئول هزینه می کند اما متاسفانه درست برنامه ریزی و استفاده نمی شود.
