مدیر مرکز همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه امیرکبیر در گفت‌وگو با ایلنا:
مذاکره با دانشگاه کوچ ترکیه برای تبادل دانشجو/ انجام پروژه‌های مشترک با نخبگان ایرانی در خارج از کشور
مدیر مرکز همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: از اروپا گرفته تا آفریقای جنوبی، روسیه، چین و کره جنوبی. همچنین اروپای شرقی و غربی، ترکیه، عمان، قطر و امارات جزو شبکه همکاران بین‌المللی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستند. با هر کدام از این دانشگاه‌ها به نحوی از طریق مکانیزم‌های مختلف در حوزه‌های آموزشی، تبادل دانشجو و استاد و بخش‌های پژوهش و فناوری در حال تعامل و همکاری علمی هستیم.
«روح‌الله باقرزاده» مدیر مرکز همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص وضعیت دیپلماسی علمی این دانشگاه گفت: افتخار دارم که بگویم ما شبکه همکاران بین‌المللی متعددی داریم. از اروپا گرفته تا آفریقای جنوبی، روسیه، چین و کره جنوبی. همچنین اروپای شرقی و غربی، ترکیه، عمان، قطر و امارات جزو این شبکه همکاران بین‌المللی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستند. هر کدام از این دانشگاه‌ها به نحوی از طریق مکانیزم‌های مختلف، چه در حوزه آموزشی، چه در حوزه تبادل دانشجو و استاد و چه در بخش‌های پژوهش و فناوری در حال تعامل و همکاری علمی هستیم.
مدیرمرکز همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه صنعتی امیرکبیر سپس به ذکر نمونه‌هایی از ارتباطات موفق این دانشگاه پرداخت و گفت: ما در حال حاضر با دانشگاه کوچ ترکیه در زمینه تبادل دانشجو در حال مذاکره هستیم. به هر حال، ایجاد تجربه بین‌المللی برای دانشجویان می‌تواند در ارتقاء مهارت‌های ارتباطی و مباحث شناخت و آگاهی آن‌ها نسبت به مسائل روز دنیا، کمک شایانی کند. به همین خاطر، این مباحث تبادل می‌تواند بسیار مؤثر باشد و به گردش افکار و ایجاد یک گفتمان علمی میان کشورهایی که ما در زمینه‌های مختلف با آن‌ها همکاری داریم، کمک کند.
وی افزود: بنابراین، هر کدام از محورهایی که ذکر کردم برای مقاصد خاصی طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، در عمان، قرار است فعالیت‌های مشترکی در زمینه توسعه همکاری‌های علم و فناوری انجام دهیم. در واقع، ما به عنوان مسئول کارگروه توسعه همکاری‌های علم و فناوری در حوزه پارک جمهوری اسلامی ایران در عمان، مسئولیت محوری داریم که تمام ظرفیت‌های علمی کشور را در بخش تأسیس، نوآوری و هدایت شرکت‌های دانش‌بنیان و تیم‌های فنی و نوآور به کار بگیریم تا شرایط دستیابی به یک بازار بین‌المللی از طریق عمان را فراهم کنیم. رایزنی‌های مختلفی در سطوح متفاوت بین دانشگاه‌ها و مجموعه‌ها و سازمان‌های سلطان‌نشین عمان و همچنین سفارت جمهوری اسلامی ایران و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شده تا این نقش به نحو شایسته‌ای اجرا شود.
باقرزاده سپس به بخش دیگری از چشم‌انداز دیپلماسی علمی دانشگاه امیرکبیر پرداخت و گفت: در خصوص همکاری با کشورهای عراق، سوریه، لبنان و کشورهای دوست محور مقاومت، تمرکز ما بر ارتقاء دانش و همکاری‌ها با دانشگاه‌های مربوطه است. در سال گذشته، تعداد زیادی پروژه مشترک پژوهشی بین دانشگاه امیرکبیر و همکاران و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های عراقی منعقد کردیم که این پروژه‌ها از طریق منابع مالی هر دو طرف، یعنی وزارت علوم عراق و وزارت علوم ایران در حال انجام است.
وی همچنین به اهمیت دایاسپورای ایرانی فعال در آکادمی‌های کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: محور سومی که در حال حاضر مورد هدف‌گذاری قرار داده‌ایم، توسعه همکاری‌های علمی از طریق انجام پروژه‌های مشترک به ویژه با نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور است. نخبگان ایرانی که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند، جزئی از بدنه علمی این کشور شناخته می‌شوند و اگر بتوانیم از ظرفیت‌های آن‌ها بهره‌برداری کنیم، می‌توانیم ظرفیت‌های مضاعفی برای کشور به دست آوریم. به عنوان مثال، ما با شبکه ایرانیان خارج از کشور که علاقه‌مند به همکاری با کشور هستند، در خصوص موضوعاتی که به عنوان اولویت‌های وزارت عتف اعلام شده، وارد مذاکراتی شده‌ایم. یک بانک اطلاعاتی از شبکه همکاران ایرانی مقیم خارج از کشور شناسایی کرده و با استفاده از کارگاه‌های همتاسازی علمی، این همکاران ایرانی را با همکاران دانشگاه خودمان ساماندهی کرده‌ایم تا در راستای یکی از محورهایی که جزو اولویت‌های کشور است، فعالیت کنند.این همکاری به ما کمک می‌کند تا از منابع انسانی و امکانات داخل کشور و همچنین از امکانات همکاران ایرانی مقیم خارج از کشور استفاده کنیم و به یک جایگاه علمی بالاتر دست یابیم. این یکی از محورهایی است که مورد نظر بوده و در حال انجام است.
باقرزاده سپس به اهمیت مسئله‌ی جذب دانشحویان بین‌الملل پرداخت و گفت: موضوع دیگر هم گسترش تبادلات علمی از طریق آموزش و جذب دانشجویان بین‌المللی است. دانشجویان بین‌المللی ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای ما ایجاد می‌کنند و می‌توانند به ایجاد یک همکاری درازمدت استراتژیک بین کشور ما و دانشگاه ما با کشورهای دوست و همسایه کمک کنند.در سال گذشته، تلاش مضاعفی برای تعامل سازنده با دانشگاه‌های همکار در عراق انجام دادیم تا بتوانیم در تربیت و ارتقاء مربیان به سطوح استادیار و دانشیار کمک کنیم. وقتی این اتفاق می‌افتد، مربیانی که با مدرک فوق‌لیسانس در دانشگاه‌های عراقی تدریس می‌کنند، به اینجا می‌آیند، با سیستم آموزشی ما آشنا می‌شوند و علم و دانش را به خود می‌گیرند و سپس به دانشگاه خود بازمی‌گردند. این همکاری می‌تواند به شکل‌گیری یک همکاری بلندمدت بین دانشگاه‌های ما و دانشگاه‌های عراقی منجر شود.
مدیر مرکز همکاری‌های بین‌الملل امیرکبیر همچنین گفت: موضوع آخر که می‌خواهم به آن اشاره کنم، مربوط به برگزاری مدرسه‌های موضوعی و فصلی و سمینارهای تخصصی در موضوعات خاص است. تلاش داریم از اساتید دانشگاه‌های همکار و همسایه بهره‌برداری کنیم تا آن‌ها به صورت فشرده برای یک هفته، ده روز یا بیست روز در آخرین موضوعات علمی تخصصی آموزش ببینند و به سیستم کاری خود بازگردند. همچنین، از طریق برگزاری کنفرانس‌های علمی و سمینارهای تخصصی، مانند سمینار تخصصی در حوزه داده‌کاوی که در یکی دو ماه آینده برگزار خواهیم کرد، می‌توانیم ارتباطات علمی خود را گسترش دهیم. ما با کشورهای اروپایی و حتی دانشگاه‌های قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی هم ارتباطات خوبی داریم.
عمده تمرکز فعالیت‌های ما با دانشگاه‌های مستقر در اتحادیه اروپا و قاره آمریکا به‌طور خاص بر همکاری‌های علمی در انتشار مقالات مشترک و برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک متمرکز است. هدف ما این است که از طریق برگزاری دوره‌های دکترای مشترک یا کارشناسی ارشد مشترک، دانش و فناوری‌هایی که کمتر با آن‌ها مواجه هستیم را در داخل کشور ایجاد کنیم و از امکانات و تجهیزاتی که در این کشورها وجود دارد برای ارتقاء کارهای علمی خود بهره‌برداری کنیم. بخش‌هایی از دوره‌های آموزشی ما به کارگیری تجهیزات بسیار پیشرفته و به‌روز دنیا را نیاز دارند که ممکن است در کشور ما محدودیت‌هایی در دسترسی به آن‌ها وجود داشته باشد. از طریق این همکاری می‌توانیم در بخش تحلیل‌های تجربی یا بررسی‌های تجربی از این امکانات بهره‌برداری کنیم تا مباحث تئوریک خود را به نحو مطلوبی ثابت کنیم و به نتایج موردنظر برسیم. انتشار مقالات مشترک نیز می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
باقرزاده سپس در پاسخ به پرسشی پیرامون فعالیت‌های دیپلماتیک این دانشگاه در خصوص رشته‌های غیرمهندسی این دانشگاه گفت: تا پیش از این، دانشگاه امیرکبیر به‌عنوان دانشگاهی فنی و مهندسی شناخته می‌شد، اما اکنون رشته‌های مدیریت و کارآفرینی نیز به دانشگاه اضافه شده است. در حوزه رشته‌های علوم پایه و مدیریت نیز اتفاقات خوبی افتاده است. به‌عنوان مثال، ما اخیراً با یکی از دانشگاه‌های روسیه یک دوره فشرده آموزشی در حوزه مدیریت کسب‌وکار برگزار کردیم که دانشجویان ما و دانشجویان روسی و دیگر نقاط دنیا به‌صورت آنلاین در این دوره شرکت کردند. این دوره کمک می‌کند که به شبکه علمی در مقطع کارشناسی ارشد و دوره‌های مجازی همزمان با روسیه دسترسی پیدا کنیم.
وی سپس به اهمیت مزیت‌های منطقه‌ای دانشگاه‌ها و کشورهای طرف همکاری دانشگاه پرداخت و اظهار داشت: در خصوص کشورهای عمان، عراق و کشورهای اروپایی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر رشته‌های مختلفی دارد که این رشته‌ها در دیپلماسی علمی مزیت‌های کشورهای مقصدی که با آن‌ها رابطه داریم، مورد توجه قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، دانشکده کشتیرانی ما در زمینه‌های مرتبط با عمان می‌تواند کارآمد باشد. ما یکی از بهترین دانشکده‌های مهندسی دریا و کشتی‌سازی را در کشور داریم و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری بر توسعه علم و فناوری مبتنی بر دریا، پردیس دریا ساحلی ما ارتباطات خوبی را با کشورهای منطقه برقرار کرده است.با برگزاری دوره‌های آموزشی مبتنی بر دریا، می‌توانیم به ارتقاء لیسانس یا حق بهره‌برداری از پروانه‌های کاری مانند ملوانان و خدمه کشتی کمک کنیم. این دوره‌ها می‌توانند نقش مؤثری در تأمین نیاز کشور در حوزه کشتیرانی و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز برای این حوزه داشته باشند.
وی افزود: در حوزه پتروشیمی، با استقرار واحد دانشگاهی ماهشهر در شهرک تخصصی پتروشیمی‌ها، ما می‌توانیم خدمات شایسته‌ای به صنعت ارائه دهیم. از طریق شبکه همکاری بین‌الملل، ممکن است تجربه بین‌المللی در حوزه توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی را فراهم کنیم.در خصوص عمان، هدف ما توسعه صنایع پایین‌دستی در این کشور است. عمان دارای ذخایر نفتی و منابع گازی خوبی است، اما توسعه صنایع پایین‌دستی در این کشور کمتر اتفاق افتاده و بیشتر به خام‌فروشی توجه شده است. زمینه فرهنگی و تاریخی نیز باعث شده که توجه جدی به ایجاد محصولات با ارزش افزوده بالاتر از نفت خام و سایر مواد پتروشیمی نشود.به همین دلیل، ما در حال کمک به عمان هستیم تا از طریق همکاری علمی که با آن‌ها خواهیم داشت، به توسعه صنایع پایین‌دستی نفت، گاز و پتروشیمی بپردازیم. به‌عنوان مثال، در حال رایزنی با دانشگاه صحار هستیم تا در حوزه پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها و غیره به آن‌ها کمک کنیم و بتوانیم این همکاری علمی را به‌تدریج توسعه دهیم. این همکاری می‌تواند به دانشگاه‌های عمانی کمک کند تا به مباحث تولید محصولات پایین‌دستی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی وارد شوند و در این زمینه فعالیت‌های علمی انجام دهند.
