تناسبی بین تعداد عمل‌های جراحی و متخصص بیهوشی وجود ندارد

«علیرضا سلیمی» رئیس انجمن آنستزیولوژی و مراقبت‌های ویژه ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت دارو‌های بیهوشی در کشور گفت: در حال حاضر وضعیت داروهای بیهوشی در شرایط قابل قبولی است و حداقل‌های استاندارد را داریم. در واقع دسترسی به داروهای جدید و به روز بیهوشی بتدریج کم می‌شود اما دارو‌های استاندارد و پایه را داریم. 

وی ادامه داد: میزان تولید دارو‌های بیهوشی به شدت رو به افزایش است و بسیاری از داروها در داخل کشور تولید می‌شود. اما به صورت مقطعی چندین بار در سال دچار کمبود‌هایی در زمینه دارو و برخی تجهیزات بیهوشی می‌شویم که بیشتر به نظر می‌رسد پیش بینی نشده بوده یا مدیریت پخش مناسب نبوده است. 

سلیمی با اشاره به کمبود نیروهای متخصص بیهوشی گفت: در مورد نیروی انسانی حوزه بیهوشی ما به شدت کمبود داریم، در حال حاضر متخصصی بیهوشی با فداکاری، کار زیاد و استرس بالایی که متحمل می‌شوند نمی‌گذارند بیماران دچار مشکل شوند اما این شرایط نمی‌تواند بدین گونه ادامه پیدا کند. از طرفی ورودی دستیاران ما در این رشته کم شده و صندلی‌های آن خالی مانده است، همچنین برخی از متخصصین این حوزه به خارج از کشور مهاجرت کرده اند. 

او افزود: از آنجا که شرایط کاری برای متخصصین بیهوشی مناسب نیست، افرادی که کار می‌کنند ضریب کارایی بالایی ندارند، یعنی حداقل‌های موظفی‌شان را کار می‌کنند و ترجیح می‌دهند که به همین حداقل بسنده کنند. درنتیجه به لحاظ نیروی انسانی ما در آینده‌ای نزدیک به مشکل برخورد خواهیم کرد. هرچند در حال حاضر در برخی جاها مشکل کمبود نیروی انسانی به لحاظ تناسب تعداد عمل‌ها و متخصص بیهوشی حس می‌شود اما متخصصین بیهوشی با ایثار و کار زیاد نگذاشته‌اند که کار بیمار بر روی زمین بماند. 

رئیس انجمن آنستزیولوژی و مراقبت‌های ویژه ایران درباره دلایل کمبود نیروهای متخصص بیهوشی گفت: دلایل متعددی دارد یکی از مهمترین دلایل این امر این است که میزان درآمد این رشته نسبت به استرس و سختی‌های کار آن بسیار کم است و نسبت به سایر تخصص‌ها بعضا درآمدش عادلانه نیست. در نتیجه افراد کمتر راغب به انتخاب این رشته هستند. 

راهکار‌های عبور از چالش‌های حوزه بیهوشی

سلیمی عنوان کرد: در حال حاضر مشکلات حوزه بیهوشی بسیار پیچیده شده است. در ۱۵ سال گذشته بارها هشدار داده‌ایم سپس اعلام خطر کردیم و به کرات خواستیم که این موضوع مدیریت شود که متاسفانه توجه کافی به آن نشد. الان مدتی است که مسئولین پذیرفته‌اند در زمینه نیروهای بیهوشی مشکل وجود دارد منتها در حال حاضر حل کردنش ساده نیست چرا که این مشکل به یک معضل تبدیل شده است و به گونه‌ای نیست که با یک راهکار ساده بتوان آن را حل کرد. بلکه باید کمیته‌های تخصصی تشکیل شود و هم فکری هایی صورت گیرد تا بتوان راهکارهای خیلی ریشه‌ای برای آن پیدا کرد. 

او ادامه داد: به طور کلی ترمیم درآمد متخصصان، توجه ویژه‌تر به جایگاه این رشته تخصصی و همین طور توجه به جایگاه متخصصان بیهوشی از این نظر که آینده کاری آن‌ها تضمین باشد، می‌تواند جزو راهکار‌های عبور از چالش‌های حوزه بیهوشی باشد. رشته بیهوشی در تمام دنیا مورد توجه است و بیشترین طرفدار را در میان پزشکان عمومی در انتخاب تخصص دارد. در حالی که در ایران این رشته با ترند جهانی همخوانی ندارد. 

رئیس انجمن آنستزیولوژی و مراقبت‌های ویژه ایران در خصوص میزان مرگ و میرهای بیهوشی گفت: سطح علمی همکاران بیهوشی و خدمتی که ارائه می‌دهند معادل با کشورهای پیشرفته دنیا است، میزان مرگ و میر نیز مانند استاندارد‌های کشورهای پیشرفته دنیا است. 

سلیمی تاکید کرد: در سنین پایین و بالا عمل جراحی و بیهوشی ریسک بیشتری دارند، طبیعی است که انجام بیهوشی برای یک نوزاد سخت‌تر و مخاطرات بیشتری هم دارد اما در صورت نیاز به این کار، قابل انجام است و به کرات هم انجام می‌شود. در ایران بیهوشی برای نوزادان، شیرخواران و اطفال خیلی خوب و پیشرفته انجام می‌شود. 

او افزود: رشته بیهوشی چند فلوشیپ دارد که فلوشیپ بیهوشی اطفال یکی از آن هاست. بعضی از همکاران ما ۱۸ ماه مجدد دوره‌ای را می‌گذرانند که برای عمل‌هایی که نیاز به بیهوشی خیلی اختصاصی دارد، آمادگی کامل داشته باشند. درنتیجه بیهوشی برای کودکان اگر لازم باشد باید توسط متخصص و در مرکز مطمئنی صورت گیرد، در این صورت ریسکش منطقی است و نگرانی زیادی ندارد. 

رئیس انجمن آنستزیولوژی و مراقبت‌های ویژه ایران در پاسخ به این سوال که آیا بیهوشی به درخواست بیمار به علت ترس از انجام برخی درمان ها، صورت می‌گیرد؟ گفت: همه تلاشمان بر این است که کیفیت خدمتی که به بیماران ارائه می‌شود بالاتر رود و بهتر شود. طبعا مریضی که فوبیا و ترس دارد نسبت به انجام برخی درمان ها، بیهوشی می‌تواند به او چه در دندانپزشکی، عکسبرداری و یا کارهای درمانی دیگر کمک کند. منتها باید در مرکزی انجام شود که تجهیزات لازم را دارد و یک متخصص، بیهوشی را انجام دهد. اگر این شرایط فراهم باشد، با این کار می‌توان کیفیت ارائه خدمات به بیماران را بالا برد که در همه جای دنیا نیز هست.