رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در گفت‌وگو با ایلنا:
دانش‌آموزان غیرنخبه هم در مدارس سمپاد داریم/ استقبال کم سمپادی‌ها از رشته انسانی/ پاسخ به انتقادها درباره برنامه‌های سنگین درسی
رییس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در خصوص دسترسی دانش‌آموزان کم‌برخوردار به مدارس سمپاد گفت: قبولی در آزمون ورودی سمپاد در دهک‌های ۱ تا ۴ افزایش ۴۵ درصدی داشته است.
«الهام یاوری» رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره شهریه مدارس سمپاد و مقایسه این مراکز با مدارس غیرانتفاعی اعلام کرد: ما از هرگونه کمک مالی که نهادهای دولتی و غیردولتی در راستای کاهش وابستگی سمپاد به شهریه انجام دهند استقبال می‌کنیم. در شرایط فعلی عمده هزینه‌های مدرسه از طریق شهریه پرداخت می‌شوند. کاهش یا حذف این مبالغ، افت کیفیت خدمات مدرسه را در پی خواهد داشت. اما لازم است که به دو نکته توجه شود؛ نخست اینکه به‌هیچ‌وجه شهریه مدارس سمپاد قابل مقایسه با مدارس غیردولتی نیستند و حداکثر دریافی سمپاد تا یک سوم مدارس غیرانتفاعی است. دوم اینکه سال گذشته، مصوبه‌ای از هیئت وزیران دریافت کردیم که برطبق آن دهک‌های ۱ تا ۴ از پرداخت شهریه معاف می‌شوند؛ با این شرط که دولت معادل آن شهریه را به مدارس سمپاد پرداخت کند. اکنون نیز در تلاشیم تا در قانون بودجه، اعتبار مخصوص به آن را دریافت کنیم.
یاوری درباره وضعیت مدارس سمپاد در مناطق محروم تصریح کرد: قانون ما این است که هر شهری که ۳ هزار دانش‌آموز پایه ششم یا ۳ هزار دانش‌آموز پایه نهم داشته باشد البته به شرطی که منطقه مذکور بتواند ساختمان و معلم آن را تأمین کند، مدسه سمپاد افتتاح کنیم. من موردی را نمی‌شناسم که این شرایط را احراز کند و فاقد مدرسه سمپاد باشد. هر شهری در هرکجای ایران چنین ویژگی داشته باشد، باید از طریق مدیرکل آموزش و پرورش ناحیه برای افتتاح مدرسه سمپاد درخواست کند.
پاسخ به انتقادها درباره برنامه‌های سنگین درسی مدارس سمپاد
وی در واکنش به انتقادها از برنامه سنگین درسی مدارس سمپاد گفت: ما در سال گذشته ۱۱۰ هزار رویداد فوق برنامه داوطلبانه داشتیم که حوزه‌های مختلف را از هنر و ادبیات گرفته تا قرآن، ورزش وعلم در برمی‌گرفت. در تلاش هستیم تا تعداد و تنوع این برنامه‌ها را افزایش دهیم و دانش‌آموزان را به شرکت در این برنامه‌ها تشویق کنیم و شرکت در این برنامه‌ها را به‌عنوان بخشی از هویت سمپادی بشناسانیم.تعداد این برنامه‌ها مدام در حال افزایش است. هدف‌گذاری ما برای سال تحصیلی جاری این است که از ۱۱۰ هزار برنامه سال گذشته به ۱۵۰ هزار برنامه برسیم. این تعداد در سال‌های آینده نیز افزایش خواهد داشت.
دانش‌آموزان غیرنخبه هم در مدارس سمپاد حضور دارند
رئیس سازمان سمپاد در پاسخ به برخی انتقادها مبنی بر اینکه همه محصلان سمپادی، تیزهوشان واقعی نیستند، گفت: البته قصد نداریم روحیه افرادی که در سمپاد حضور ندارند را تضعیف کنیم. قطعاً در مدارس دیگر نیز افراد نخبه حضور دارند و همچنین، افرادی نیز در مدارس سمپاد حضور دارند که نخبه نیستند؛ اما باید توجه‌ها را به دستاورد سمپادی‌ها جلب کنیم. در سال گذشته ۷۰ درصد از رتبه‌های برتر کنکور از مدارس سمپاد بودند. تقریباً همین درصد از برندگان المپیادهای جهانی را سمپادی‌ها تشکیل داده‌اند. در زمینه ورزشی و در حوزه قرآن کریم نیز موفقیت‌های چشمگیری را به دست آورده‌ایم. دستاوردهای مذکور توانمندی این افراد را نشان می‌دهد؛ البته این به معنی انحصار توانمندی در سمپاد نیست.
یاوری درخصوص اقدامات سمپاد برای جلوگیری از مهاجرت فارغ‌التحصیلان خود گفت: مهاجرت مسئله‌ای چندعاملی است و اغلب به بعد از دوران فارغ‌التخصیلی برمی‌گردد. طبیعتاً افراد بااستعدادتر تمایل دارند قله‌های علمی بزرگتری را فتح کنند و در دانشگاه‌های بهتری درس بخوانند. ممکن است بعضی از افراد به دلایل مختلف، پارامترهای دیگری را مقدم بشمارند و از این میل صرف نظر کنند و بعضی نه. اینکه آیا این افراد بعد از تحصیل به کشور برمی‌گردند یا خیر به فضای اقتصادی و فرهنگی کل جامعه، فراهم بودن بستر اثرگذاری آنان و تجربه افرادی که بازگشته‌اند بستگی دارد. این موارد چندان به دوران تحصیل در دبیرستان مرتبط نیست.
تجهیز دانش‌آموزان سمپادی به هویت غنی ملی و دینی با هدف جلوگیری از مهاجرت
وی تصریح کرد: ما تلاشی جدی داریم تا دانش‌آموزان را به هویت غنی ملی و دینی تجهیز کنیم و از آنان افراد فرهیخته‌تری بسازیم. امیدواریم درصورت مهاجرت، به‌طور جدی به برگشت فکر کنند و درصورت ماندگار شدن در کشور مقصد، به‌طور جدی اثرگذاری فعالیت‌های خود را درمورد ایران در نظر داشته باشند.
رییس سازمان سمپاد همچنین در مورد معاونت استعدادیابی در سازمان سمپاد و گستردگی فعالیت آن گفت: معاونت استعدادیابی از ابتدای ساختار جدید سمپاد، در این مجموعه تعریف شده و مسئول فعالیت‌هایی است که سمپاد در مدارس دیگر نیز انجام می‌دهد، اما محدودیت در نیروی انسانی و منابع مالی، امکان استعدادیابی وسیع را در دیگر مدارس از سمپاد می‌گیرد.
استقبال کم سمپادی‌ها از رشته انسانی
رئیس سازمان سمپاد، انتقاد مربوط به محدودیت رشته‌های تحصیلی این مدارس به دو رشته تجربی و ریاضی را این‌گونه پاسخ داد: مدارس سمپاد مهارتی سال‌ها است که دایر هستند و معادل هنرستان در نظر گرفته می‌شوند، اما میزان استقبال از رشته انسانی و مدارس سمپاد مهارتی در میان دانش‌آموزان سمپادی محدود است.سیاست ما این نیست که به هر قیمتی این مدارس را گسترش بدیم؛ بلکه تنها زمانی نسبت به گسترش این رشته‌ها اقدام خواهیم کرد که استقبال سمپادی‌ها، از این رشته‌ها افزایش پیدا کند.
آشنایی با تست زدن در قبولی داوطلبان در آزمون سمپاد مؤثر است
یاوری در خصوص شیوه تدوین آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد، شباهت آن‌ها با شکل برگزاری کنکور و معضل شکل‌گیری مراکز آموزشی آماده‌سازی برای آن‌ها تصریح کرد: مدت سه سال است که آزمون ورودی سمپاد را از نظر محتوایی تغییر داده‌ایم و تلاش کرده‌ایم که پیش‌بینی‌پذیری سؤالات آزمون را پایین بیاوریم؛ در نتیجه مؤسسات خصوصی نخواهند توانست سؤالاتی عیناً مشابه با سوالات آزمون سمپاد را به متقاضیان آموزش دهند.البته آشنایی با تست زدن در قبولی افراد مؤثر است، اما این تأثیر به مراتب کاهش پیدا کرده است.
افزایش ۴۵ درصدی قبولی دانش‌آموزان دهک‌های ۱ تا ۴ در آزمون سمپاد
یاوری تلاش سازمان سمپاد را برای برقراری عدالت در قبولی دانش‌آموزان این‌گونه تشریح کرد: برای اینکه دهک‌های پایین اقتصادی نیز توان کسب این مهارت تست زدن را داشته باشند دو اقدام انجام داده‌ایم؛ اول اینکه سوالات سمپاد سال‌های گذشته در سایت سمپاد در دسترس همه قرار گرفته‌است و دوم اینکه برنامه‌ای تلویزیونی به نام هوشیار ساخته‌ایم که هرسال پیش از آزمون از شبکه آموزش پخش می‌شود که نحوه مواجهه با تست‌های هوش را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهد.مجموعه این فعالیت‌ها در افزایش ۴۵ درصدی قبولی دانش‌آموزان دهک‌های ۱ تا ۴ موثر بوده است.
تشریح فعالیت‌های معاونت استعدادیابی سمپاد
یاوری فعالیت این معاونت را این‌گونه تشریح کرد: معاونت استعدادیابی در رویدادهای ملی مانند شهاب و جشنواره جوان خوارزمی و چهارسوق‌های سمپاد حضور و فعالیت دارد. این رویدادها علاوه بر دانش‌آموزان سمپادی پذیرای محصلان مدارس دیگر نیز هستند.
رییس سازمان سمپاد طرح همیار سمپاد را که به‌نوعی ارتباط‌دهنده افراد مشغول به تحصیل در این سازمان با مدارس دیگر است، طرحی توصیف کرد که در سایر استان‌ها اجرا می‌شود و در آن دانش‌آموزان سمپادی در کلاس‌هایی مشترک با محصلان دیگر مدارس حاضر می‌شوند، در پروزه‌هایی مشترک با آنان شرکت می‌کنند و به رفع ایرادات درسی آنان کمک می‌کنند.نتایج این طرح در دو سالی که از اجرای آن می‌گذرد، علی‌رغم محودیت‌های سمپاد، خوب است و امیدواریم با بودجه و پرسنل اجرایی بیشتری بتوانیم این طرح را گسترش دهیم.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص پروژه‌های تحقیقی هرساله دانش‌آموزان سمپادی و میزان رجوع به آنان از سوی نهادهای مسئول اعلام کرد: ما هرسال نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی سمپاد را برگزار می‌کنیم که امسال نیز با حضور بیش از ۳۰۰ طرح در تهران برگزار شد. هنگام برگزاری این نمایشگاه، از معاونین وزرا، مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر افراد در حوزه‌های مختلف که ممکن است به هر دلیلی به استفاده از این پژوهش‌ها علاقه‌مند باشند به‌طور گسترده دعوت به عمل می‌آوریم تا در این نمایشگاه حضور پیدا کنند. در مواردی نیز دیده شده که افراد حاضر در نمایشگاه پروژه خاصی را برای حمایت کردن و ادامه کار پسندیده‌اند.البته سمپاد این فرایند را پس از فارغ‌التحصیل شدن دانش‌آموزان پیگیری نمی‌کند و در جریان آن‌چه پس از اتمام تحصیل افراد اتفاق می‌افتد، قرار ندارد.
