نامه باقری لنکرانی به ظفرقندی

به گزارش ایلنا، نامه کامران باقری لنکرانی؛ وزیر اسبق بهداشت به محمدرضا ظفرقندی به شرح زیر است:

باسمه تعالی

برادر ارجمند جناب آقای دکتر ظفرقندی

وزیر محترم بهداشت درمان و آموزش پزشکی

با سلام و تحیات

اکنون که خدای متعال توفیق خدمتگزاری در منصب مهم تولیت سلامت ایران عزیز را به جنابعالی داده است؛ ضمن تبریک این توفیق وظیفه خود دانستم پاره‌ای نکات را تقدیم نمایم.

هرچند که می‌دانید و می‌دانم که می‌دانید اما یادآوری سنت و تکلیف الهی است بیان مکررات نباید ملال‌آور تلقی شود بلکه می‌تواند شتاب دهنده؛ نافع و حفیظ باشد.

کمبودهای وزارت بهداشت در عرصه‌های مختلف پنهان نیست. تکرار آن‌ها کاری را دوا نمی‌کند اما امکان پیگیری آن‌ها اکنون که برای اولین بار در تاریخ کشورمان، رییس قوه مجریه خود از اهالی دلسوز سلامت است بسیار در دسترس‌تر می‌نماید.

افزودن اعتبارات در حجم قابل توجه به تنهایی کاری را به پیش نمی‌برد. مرور وقایع دهه نود نشان می‌دهد در دو مقطع یکی اواخر سال۱۳۹۰ و دیگری در سال ۱۳۹۳ افزایش اعتبارات خوبی درعرصه سلامت رخ داد. اما نتیجه آنطور که باید و شاید نشد. احصا و افتخار به فرایندها و گزارش آن‌ها؛ آنگاه که تاثیری در سلامت مردم به ویژه محروم‌ترین آن‌ها نداشته باشند سرگرمی بیش نخواهد بود.

روایت سیاستگذاران از تحلیل سیاست‌ها اغلب بیان فرایندهاست. اما این سوال‌ها غالبا بی‌پاسخ می‌مانند:

تا چه حد این فرآیندها گره گشایی داشته‌اند و برای اهداف نظام سلامت تاثیر گذار بوده اند؟

آیا راه‌های جایگزین کم هزینه‌تر و اثربخش‌تری وجود داشته است که به آن‌ها فکر نشده؟

آیا یک فرایند برای همه ایران که مشحون از ناهمگونی‌ها مختلف چه در نیازها و چه در زیر ساخت‌ها و چه در ویژگی‌های متفاوت دریافت کنندگان خدمت است؛ جوابگو خواهد بود؟

آیا به مشکلات با نگاه منظومه‌ای نگریسته شده یا تنها یک بعد و یا ابعاد محدودی از مساله مورد توجه قرار گفته اند؟

تا چه حد از ظرفیت مشارکت مردمی استفاده شده است؟

تا چه حد از همکاری بین بخشی و شراکت سایر بخش‌های حاکمیت بهره گرفته‌ایم؟

به جنابعالی عرض می‌کنم اغلب توفیقات نظام سلامت در زمانی بوده است که با سایر نهادها شراکت کرده و از مشارکت مردمی بهره جسته است. ما بسیاری از فرصت‌ها برای ارتقای سلامت را به دلیل‌ عدم تعامل با سایر نهادها از دست دادیم. برخی ازاین تجارب تلخ به دلیل زیاده خواهی دیگران یا حتی تعصبات دستگاهی بوده ولی برخی نیز به دلیل نگاه متصلب ما در بخش سلامت به وقوع پیوستند. از وظایف مصرح در قانون اساسی برای رییس جمهوری رفع این تعارضهاست و امیدوارم از این ظرفیت بهره‌های فراوانی برای نظام سلامت به ارمغان بیاورید.

پرداختن به روزمرگی‌ها مهم است اما نباید از برنامه ریزی ‌های کلان نیز غافل شد. تناسب بین اینها در برنامه تغییر خود را جلوه‌گر می‌کند. صرف تعریف نقطه مطلوب راهگشا نیست بلکه برای رسیدن به آن نقطه باید برنامه تحول داشت و نقاط گلوگاهی را شناخت و بر آن‌ها متمرکز شد این نقاط الزاما معروفترین‌ها یا در دسترس ترین‌ها نیستند.

تغییر ساختار بسی زمان بر است اما به مرور قابل هضم است.

وزرات بهداشت نیاز به چالاکی و عدم تمرکز و در عین حال تقویت نقش تولیتی دارد.

برخی از ضایعات ایام گذشته در این خلاصه می‌شود که برخی آمدند و وقت برای ساختن عمارت نو گذاشتند. عمارتشان به سرانجام نرسید و فرصت گذشت. تحقیقات ما و دیگران نشان داده است که بخش مهمی از فرصت سوزی‌ها به دلیل‌عدم پایبندی به نقشه راه کلان اصلاح نظام سلامت که در سیاستهای کلی سلامت مدون شده است، رخ داده است. استدعا دارم همانگونه که ریاست محترم جمهوری تاکید دارند همه اقدامات را در چارچوب این سیاست‌ها تعریف کنید و با آن شاقول بسنجید.

ما در نظام سلامت نیاز به نوسازی شبکه داریم. این نوسازی با توجه به امکانات موجود و ظرفیتهای جدید از جمله فضای مجازی و هوش مصنوعی و ظرفیتهای خدمات الکترونیک انجام‌پذیر است. گسترش الگوی قبلی و بی‌توجهی به شکاف‌ها و تفاوت‌ها خود نوعی فرصت سوزی خواهد بود.

این وجیزه تقدیم شد اما نکات زیاد دیگری هم هست. امید بسیار دارم در این برهه زمانی و به خصوص با حضور جناب آقای دکتر پزشکیان به عنوان رییس جمهور و جنابعالی به عنوان وزیر، سلامت مردم جهشی در خور بیابد. بمنه و کرمه.

کامران باقری لنکرانی

وزیر اسبق بهداشت و استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شیراز