طبقه متوسط در کاهش مشارکت مردم چه نقشی داشت؟

امان‌الله قرایی‌مقدم جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که در انتخابات هفته گذشته ۶۰ درصد افرادی که حق رای داشتند در انتخابات شرکت نکردند از نظر شما به عنوان یک جامعه‌شناس‌عدم حضور این افراد به چه معناست، گفت: اصولا دلایل متعددی می‌توان برای این موضوع گفت. اصولا جامعه یک مقدار بر اثر مشکلاتی که وجود دارد از جمله گرانی، تورم و رانت و رشوه و... و ناکارآمدی روسای جمهور گذشته تاکنون باعث شده است که مردم مایوس شده و بی‌تفاوت باشند. یعنی در جامعه بی‌تفاوتی نسبت به معضلاتی که در آن وجود دارد، افزایش پیدا کرده است.

وی با اشاره به بی‌اعتمادی مردم گفت: بی‌اعتمادی عمودی در جامعه اتفاق افتاده است.  یک بی‌اعتمادی افقی بین افراد عادی جامعه و دیگری بی‌اعتمادی عمودی بین مردم و مسئولان است و نه مردم به مسئولان اعتماد دارند و نه مسئولان به مردم. اعتماد که مهمترین عنصر سرمایه‌اجتماعی است در جامعه به دلیل عملکرد نادرستی که مسئولان انجام داده‌اند، به بی‌اعتمادی تبدیل شده است و نسبت به آن بی‌تفاوت شده‌اند.

این جامعه شناس خاطرنشان کرد: متاسفانه نسبت به دوره آقای رییسی هم مشارکت کمتر شده است در زمان شهید رییسی 49 درصد شرکت کننده داشتیم اما الان به 40 درصد رسیده است و در برخی از شهرها مانند تهران کمتر از این هم بوده است و این فاجعه است. همچنین یکی از مشکلاتی که ما جامعه‌شناسان مرتبا هم اعلام کرده‌‌ایم فروریزی طبقه متوسط است.

قرایی مقدم تصریح کرد: طبقه متوسط که از آگاهی، دانش و تحصیل برخوردار است به طبقات زیرین فرو ریخته است یعنی طبقه متوسط که شامل دو گروه متوسط بالا و متوسط پایین است، گروه متوسط پایین به طبقه زیرین فروریخته است.

وی گفت: طبقه متوسطی که پایین ریخته در همنشینی با اقشار زیرین به آنها آگاهی داده و اقشار زیرین را  از وضعیت اداره کشور آگاه کرده است. الان اقشار پایین جامعه هم نسبت به مسائل و مشکلاتی که دارند آگاهی دارند و در نتیجه آن‌ها را نیز نسبت به رای دادن و مشارکت در انتخابات بی‌تفاوت کرده است.

وی ادامه داد: چه مولفه‌هایی می‌تواند باعث شود که این 60 درصد آرای خاموش نسبت به رای دادن اقبال پیدا کنند، گفت: من حتی معتقدم که در این مرحله عده کمتری مشارکت خواهند کرد. پروسه اجتماعی یک پروسه دراز مدت است. مردم بی‌اعتماد شده‌اند. یک فرایند طولانی مدت نیاز است تا دوباره این اعتماد جلب شود چراکه در زمان طولانی هم این اعتماد از بین رفته است.

این جامعه شناس در واکنش به این اظهارات که گفته می شود یکی از اهداف آقای پزشکیان این است که از طریق بهبود تدریجی اما مستمر شرایط براساس عقلانیت در جامعه ایجاد شود، تصریح کرد: این موضوعات می‌تواند بسیار موثر باشد همین صحبت‌های آقای پزشکیان درباره fatf و لغو تحریم‌های برجام باز هم موثر بود اما باز هم مردم همچنان در شک هستند. البته در دور اول صحبت‌های آقای ظریف نقش بسیار زیادی در گرایش مردم به آقای پزشکیان داشت.