معاون سازمان منابع طبیعی در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرد:
برنامه‌ریزی برای اجرای «طرح مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز» در ۷ میلیون هکتار از مساحت کشور
معاون سازمان منابع طبیعی با بیان این که طرح جامع مدیریت حوضه آبخیز در سال ۱۴۰۲ به صورت آزمایشی در ۱.۴ میلیون هکتار از اراضی کشور اجرایی شد، گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار است این طرح تا پایان شهریور ۱۴۰۳، در ۷ میلیون هکتار از مساحت ایران انجام شود تا در مجموع عملیات مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز در پایان سال آبی جاری در ۸.۵ میلیون هکتار از مساحت کشور اجرا شده باشد.
«حسن وحید» معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره جزئیات «طرح مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز» به عنوان یکی از مهمترین دستورکارهای سازمان منابع طبیعی در سال ۱۴۰۳ توضیح داد: منظور از مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز این است که باید تمام عوامل زیستی موجود در اکوسیستم هر حوضه آبخیز را به صورت هم‌زمان با یکدیگر تحت مدیریت قرار دهیم تا بتوانیم پایداری حوضه آبخیزی که این طرح در آن اجرا می‌شود را فراهم کنیم. در واقع در این فرآیند، باید از بخشی‌نگری پرهیز کنیم و نباید برای عوامل زیستی مختلف حوضه‌های آبخیز از جمله آب، خاک، پوشش گیاهی و ... به شکل جداگانه برنامه‌ریزی کنیم.
وی افزود: در مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز، تمام عوامل اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی موثر بر حوضه‌های آبخیز شناسایی می‌شوند و ضمن رعایت اصل هم‌بستگی آب، غذا و انرژی، برای تمام این عوامل در کنار یکدیگر برنامه مدیریتی جامعی تدوین و اجرا می‌شود. برای تدوین این برنامه نیز به انجام پژوهش‌های مختلف به‌منظور ارزیابی دقیق عوامل زیستی موجود در هر حوضه آبخیز و تاثیر آن‌ها بر یکدیگر نیاز داریم و در فرآیند اجرا نیز باید تمام دستگاه‌های اجرایی مربوطه بتوانند ضمن جلب مشارکت مردم، با یکدیگر هم‌بستگی داشته باشند.
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی تاکید کرد: در مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز، نباید بخش‌هایی که مدیریت عوامل زیستی گوناگون را برعهده دارند، بدون هماهنگی با یکدیگر کار کنند؛ به طور مثال، بخش مدیریت منابع آبی نباید به صورت ناهماهنگ از بخش حفاظت خاک یا تقویت پوشش گیاهی عمل کند و تمام بخش‌ها باید مانند یک زنجیره به‌هم‌پیوسته به یکدیگر کمک کنند تا در نهایت بتوانیم در هر حوضه آبخیز برنامه‌ای را اجرا کنیم که اکوسیستم آن را به پایداری برساند.
این مقام مسئول در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور یادآور شد: بروز برخی بحران‌های محیط‌زیستی در حوضه‌های آبخیز ناشی از بخشی‌نگری در مدیریت منابع طبیعی است؛ بنابراین نباید بخش عظیمی از منابع حوضه آبخیز را در بالادست مصادره و در آن بحران زیستی ایجاد کنیم و بعد از سازمان منابع طبیعی انتظار داشته باشیم که با بیابان زایی و کانون‌های ریزگرد مقابله کند. برای حل این مساله ابتدا باید اختلاف نظرها در دستگاه‌های اجرایی در زمینه مدیریت حوضه‌های آبخیز را حل کنیم و در بخش‌های مختلف دولت به ادبیات واحدی در این خصوص برسیم.
وحید با بیان این که طرح مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز در سال ۱۴۰۲ به صورت آزمایشی در سه حوضه آبخیز رودخانه اترک، گرگان‌رود و دریاچه ارومیه اجرا شد، اظهار داشت: مجموع مساحت اراضی استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، گلستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی که در سال گذشته به صورت پایلوت تحت عملیات مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز قرار گرفتند، حدود ۱.۴ میلیون هکتار بود. در حال حاضر سند راهبردی مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز تدوین شده است و امیدواریم تا پایان شهریور ۱۴۰۳ بتوانیم این سند را در ۷ میلیون هکتار از اراضی کشور اجرایی کنیم.
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی ادامه داد: امیدواریم تا نیمه سال ۱۴۰۳ که در واقع پایان سال آبی جاری محسوب می‌شود، با احتساب ۷ میلیون هکتار از اراضی جدید و ۱.۴ میلیون هکتار از اراضی قبلی که تحت عملیات مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز قرار گرفته‌اند یا خواهند گرفت، در مجموع این عملیات را در ۸.۵ میلیون هکتار از مساحت کشور انجام داده باشیم. اجرای سند مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز کمک مهمی به مقابله با خشکسالی خواهد کرد و منجر به تعادل هیدرولوژیک، ارتقای سلامت حوضه‌های آبخیز و پایداری سرزمین خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: انجام عملیاتهای آبخیزداری و آبخوان‌داری راهکارهایی مهم برای تقویت پوشش گیاهی، افزایش رطوبت خاک، مدیریت رواناب‌ها و جلوگیری از وقوع سیل‌های شدید محسوب می‌شود و بهترین راهکار برای انجام این عملیاتها، اجرای سند جامع مدیریت حوضه‌های آبخیز است، زیرا هرچقدر با برنامه‌های جامع‌تر و براساس ماموریت‌های دقیق‌تر عمل کنیم، می‌توانیم با سرعت بیشتری به حفظ امنیت زیستی کشور و مقابله با مخاطرات طبیعی کمک کنیم.
