پیام مقیمی در آستانه انتخابات؛
راه حل، از مسیر گفتگو می‌گذرد
رئیس دانشگاه تهران در پیامی با بیان اینکه تاثیر وجود مشکلات نمی‌تواند از آرمان‌های مردم سبقت بگیرد، تاکید کرد: تحول در حکمرانی و گردش نخبگان سیاسی یک امر پذیرفته شده در عالی‌ترین سطوح نظام و یک خواست و مطالبه عمومی است و تحقق الگوی حکمرانی نوین مبتنی بر مولفه‌های بومی نیازمند مشارکت مردم است.
به گزارش ایلنا از روابط عمومی دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه برگزاری انتخابات ۱۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ و همچنین در پی برگزاری خانه گفتگوی انتخابات که با حضور بیش از ۸۰ استاد دانشگاه از طیف‌های فکری و سیاسی متفاوت و چهره‌ها و شخصیت‌های احزاب و گروه‌های سیاسی مختلف برگزار شد، خطاب به دانشگاهیان و مردم ایران پیام داد.
متن پیام رئیس دانشگاه تهران به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
دانشگاهیان فرهیخته و مردم شریف ایران؛
نهاد دانشگاه با برخورداری از فرهیختگان و سرمایه‌های ارزشمند انسانی در کنار ماموریت تولید فکر و اندیشه و پرورش انسان‌هایی سرآمد برای بالندگی و پیشرفت کشور، در موضوعات و بزنگاه‌های مختلف همواره در ردیف گروه‌های مرجع، مورد توجه و استناد اقشار مختلف جامعه قرار داشته است. هر چند مرجعیت دانشگاه در طول زمان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با افت و خیزهایی همراه بوده، اما این گروه مرجع همواره سهم خود را در رهبری فکری جامعه در کنار دیگر رهبران سیاسی و اجتماعی ایفا نموده است.
دانشگاه در طول حیات خود - چه قبل و چه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی - همواره مایه احترام و افتخار مردم فهیم و دانش‌دوست و درست کردار بوده است؛ چراکه هم نقش جسارت دانشی و تعهد و روشنگری انقلابی اساتید و دانشجویان مومن و دلسوز در پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (قدس سره شریف) بر کسی پوشیده نیست و هم اینکه رهاورد انقلاب اسلامی در بسط فضای آزاداندیشی، گسترش عرصه‌های نقادی و کنشگری فعال در زمینه‌های مختلف، واقعیتی انکارناشدنی و مایه عزت و مجد این نهاد نزد عموم جامعه است. اما بی‌گمان هرگاه که در این نهاد مقدس، بستر تبادل آراء و تعاطی افکار و فرصت هم‌نشینی افکار و سلایق مختلف بیشتر مهیا شده است، جایگاه آن نزد ذی‌نفعان به رفعت بیشتری دست یازیده است.
دانشگاه تهران همانگونه که در بیان رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به عنوان دانشگاه ایران خوانده شده است، در دوره‌ای که حرکت خود را با شعار جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی ادامه می‌دهد، ذی‌نفعان خود را نه فقط محدود به دانشجویان، استادان و کارکنان دانشگاه بلکه به گستره یک ایران در نظر گرفته و کوشیده است با نگاهی موسع، نه تنها تحمل‌پذیری نسبت به سلایق متفاوت را بگستراند، بلکه تفاوت‌ها را کنار هم نشانده و فضایی گفتگومحور رقم زند؛ چه اینکه در نتیجه رویکرد نهادینه‌سازی و استمرار گفتگو در نهاد علم، نه تنها شرایطی کم‌سابقه مانند التهابات پاییز ۱۴۰۱ را با کمترین هزینه پشت سر نهاده، بلکه به تعدیل فشار روانی آن شرایط در سطح عمومی جامعه نیز کمک نموده و مرجعیت خود نزد جامعه را بازیابی نموده است.
دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۱ و در اوج التهابات، نهادی با نام خانه گفتگو را با حضور اساتید از گرایش‌های فکری و سلایق سیاسی مختلف تشکیل داد و در اولین جلسه این خانه، از اساتید برجسته از گرایش‌های سیاسی مختلف خواست تا دور یک میز کنار هم بنشینند و درباره مواجهه بهینه حاکمیت با التهابات و ناآرامی‌های آن زمان به بیان نظر و عقیده خود بپردازند و راهکار ارائه نمایند. استادان از هر طیفی، جملگی دلسوزانه سخن راندند و صادقانه به طرح دیدگاه پرداختند. بسامد رسانه‌ای این اولین خانه گفتگوی دانشگاه تهران در افکار عمومی چنان بود که با درایت دبیر وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تیزبینی و هوشمندی رئیس‌جمهور محترم، در اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی که پس از اولین خانه گفتگوی دانشگاه تهران برگزار شد، این شورای عالی به احیا و باززنده‌سازی مصوبه‌ای مبنی بر تشکیل خانه گفتگوی آزاد که سال‌ها معطل مانده بود، مبادرت ورزید. این اتفاق در واقع چیزی جز نتیجه علامت دانشگاه به حاکمیت نبود؛ علامت اینکه اگر به دنبال راه حل هستیم، راه از مسیر گفتگو می‌گذرد.
در طول دو سال گذشته، خانه‌های گفتگو در موضوعات اقتصادی، فرهنگی و غیره نیز برگزار شد، تا اینکه آخرین خانه گفتگوی دانشگاه تهران به موضوع انتخابات اختصاص پیدا کرد. انتخاب محور اصلی این خانه گفتگو با رجوع به بیانات رهبر عزیزمان صورت گرفت. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دوم دی ماه ۱۴۰۲ در دیدار اقشار مختلف مردم، انتخابات ۱۱ اسفند را بسیار مهم، تعیین‌کننده و زمینه‌ساز تحول خواندند و فرمودند: «بنده چهار خصوصیّت را در اوّل امسال راجع به این انتخابات به ملّت ایران عرض کردم: اوّلاً مشارکت قوی، ثانیاً رقابت واقعی، ثالثاً سلامت به معنای حقیقی کلمه، و رابعاً امنیّت انتخابات.» بنابراین در جلسه شورای فرهنگی دانشگاه، «راهکارهای افزایش مشارکت و رقم خوردن مشارکت قوی»، به عنوان موضوع خانه گفتگوی انتخابات تعیین گشت و قرار شد اساتید از طیف‌های فکری و سیاسی مختلف و چهره‌ها و شخصیت‌های گروه‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف از هر دو سوی پیوستار در نشست خانه گفتگوی انتخابات دعوت شوند.
هم‌نشینی و گفتگوی اساتید از طیف‌های فکری مختلف را پیشتر به تجربه نشسته بودیم اما نهایتِ نشستن و گفتگوی چهره‌های سیاسی از سلایق مختلف بیشتر در قالب مناظره‌های دو یا چند نفره به مرحله عمل رسیده بود. اما این بار قرار بود ۸۰ چهره سیاسی که گاهی در رسانه‌ها به شدت به یکدیگر می‌تازند کنار هم بنشینند و آزادانه گفتگو کنند. همه آمدند، آن جمع باشکوه شکل گرفت و گفتگویی شش‌ساعته در گرفت، گفتگویی که برخی وقت‌هایش به مناظره تبدیل می‌شد؛ جلسه‌ای داغ، اما با حرمت؛ جالب است که مطلع سخن هر یک از چهره‌ها ناظر بر یک تاکید بود؛ تاکید بر ضرورت گفتگو و تداوم گفتگو به عنوان نیاز ضروری جامعه امروز.
همه بر اهمیت مشارکت در انتخابات به عنوان ضامن جمهوریت نظام و مولفه مهم اقتدار و امنیت‌آفرین برای کشور اتفاق نظر داشتند. برخی چهره‌ها بر نقش مهم انتخابات پرشکوه در حمایت از غزه نیز تاکید نمودند. عده‌ای از اساتید و کارشناسان، ارزیابی کیفیت حضور مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن امسال را نشانه‌ای از اراده ملت برای شرکت پرشور در انتخابات خواندند و تاکید داشتند که تاثیر وجود مشکلات نمی‌تواند از آرمان‌های مردم سبقت بگیرد. اما فرق‌ها از یک جا نمود پیدا می‌کرد، از توان اقناع سازمان رأی…
همه سخنرانان از «مردم» صحبت می‌کردند اما برخی مواقع تلقی موسعی از «مردم» بازنمایی نمی‌شد و مردم به سازمان رأی یک جریان محدود می‌شد؛ آنجا که چهره‌های شاخص برخی جریان‌ها به طرح مشکلات اقتصادی و معیشتی و دغدغه‌های خود در حوزه‌های مختلف محیط زیست، زنان، سیاست خارجی، بررسی صلاحیت کاندیداهای جریان خود و غیره می‌پرداختند، می‌گفتند به دلیل همه اینها، در اقناع مردم یا به عبارتی بهتر در اقناع سازمان رأی خود حس موفقیت ندارند و شرایط برای ترغیب آن‌ها فراهم نیست. در عین حال چهره‌های جریان رقیب ایشان اتفاقا انتخابات را راه حل مشکلات دانسته و معرفی پیشرفت‌های کشور را بهترین راه امیدآفرینی و افزایش سرمایه اجتماعی و اقناع شهروندانی می‌دانستند که سایه برخی مسائل بر اراده‌شان برای شرکت در انتخابات تاثیر گذاشته است. همچنین تبیین این که انتخابات یک ظرفیت برای اجرای بهترین شکل تحول و حل مشکلات کشور در عین ثبات است، به عنوان جنبه دیگر این اقناع مورد تاکید قرار گرفت.
تبیین جایگاه رفیع نهاد قانونگذاری و بیان برخی آسیب‌ها در نظام قانونگذاری کشور، رقابت بر سر خدمت و بهتر شدن حال مردم و دیدن آن به عنوان میدانی برای مسابقه همه نگاه‌ها، شرکت در انتخابات به عنوان یک حق و فرصت و نفی خودتحریمی، تاکید چهره‌ها بر مشارکت در انتخابات به عنوان بهترین راهکار برای استیفای حق مردم، پرهیز از تخریب بخاطر توجیه مسائل و مشکلات کشور و پذیرش مسئولیت همه مشکلات کشور از سوی همه گروه‌های سیاسی که در ۴۵ سال اخیر در مسئولیت‌های مختلف کشور قرار داشته‌اند، تلاش برای بازنگری در شیوه حکمرانی و تحقق حکمرانی نوین، عدم دسته‌بندی و درجه‌بندی کاندیداهای انتخابات و مردم، از محورهایی بود که سخنرانان خانه گفتگوی انتخابات از آن‌ها به عنوان محورهایی نام بردند که تبیین یا تحقق آن‌ها دارای ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با مشارکت در انتخابات است.
فعالیت موسمی و فصلی احزاب و محدود شدن فعالیت آن‌ها به آستانه هر انتخابات، محوری بود که تعداد قابل توجهی از چهره‌ها از آن به عنوان یک نقیصه در سیاست داخلی نام بردند و اصلاح آن را به عنوان راهکار اصولی برای ایجاد بستر مشارکت سیاسی برشمردند. آنچه که تحت عنوان‌عدم وجود طریق روشن برای کنش سیاسی و محملی مشخص برای عمل سیاسی افراد جامعه و پیشرفت در نظام سیاسی یاد می‌شد، نکته دیگری بود که در آسیب‌شناسی مشارکت سیاسی در جامعه ایرانی مورد تدقیق قرار گرفت و در این چارچوب بود که تدبیر برای ارتقای سطح مشارکت سیاسی شهروندان مورد تاکید، و تقلیل مشارکت سیاسی به صرف شرکت در انتخابات مورد نهی قرار گرفت.
به نظر می‌رسد هدف همه چهره‌هایی که به این خانه آمده بودند، این بود تا با طرح آزادانه دغدغه‌های ویژه خود دور یک میز و با بیان شدیدترین نقدها، بر بالین ایران بنشینند و بگویند اراده دارند که اگر غباری بر پیشانی ایرانِ جان نشسته است را عزتمندانه و در پرتوی عقلانیت و عملگرایی بزدایند. جمعی که از سلایق مختلف در خانه گفتگوی انتخابات دور یک میز نشستند و به اذعان برخی حاضران و سخنرانان، جمعی بی‌نظیر را چه از نظر اشخاص و چه از حیث سطح بحث‌های مطرح‌شده شکل دادند، خود یک گام به پیش در راستای همان دغدغه‌ای بود که اکثر سخنرانان درباره سرمایه اجتماعی در جامعه ایرانی مطرح کردند و شاید دارای سهمی برای تبدیل فضای گفتگو به یک رقابت گفتمانی.
اکنون که ساعت‌های تبلیغات انتخاباتی کاندیداهای محترم انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان رهبری به شماره افتاده است، کاندیداهای جریان‌های مختلف سیاسی در آخرین تکاپوها برای رقابت به سر می‌برند و مردم یا تصمیم گرفته و یا در حال تصمیم‌گیری برای مشارکت در انتخابات هستند، به عنوان خادم علما و دانشمندان در نماد آموزش عالی ایران و از تریبون خانه گفتگوی دانشگاه تهران به مردم شریف ایران این پیام را می‌دهم که اطمینان دارم تحول در حکمرانی، گردش نخبگان سیاسی و نیل به حکمرانی متعالی، نه تنها در عالی‌ترین سطوح نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک ضرورت پذیرفته شده است بلکه به عنوان یک خواست و الزام مورد تاکید و مطالبه قرار دارد؛ چه اینکه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مسیر آینده حکمرانی در جمهوری اسلامی را روشن می‌سازد.
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مردم‌محوری و باور به توانایی مردم و حضور همه ظرفیت‌های فکری، نسلی، انسانی، طبیعی و… برای پیشرفت ایران عزیز مورد تاکید قرار گرفته و البته جایگاهی ویژه برای جوانان در این منظومه پیشرفت ملحوظ شده است. به اوج رسانیدن مشارکت مردمی و مسابقه خدمت‌رسانی، سنگین کردن کفه عدالت در توزیع فرصت‌ها و تقسیم امکانات عمومی کشور و ایستادگی روزافزون در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان از جمله ده‌ها محور مهم و مشکل‌گشایی است که در بازنمایی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می‌توان برجسته نمود. وقتی این محورهای برجسته که تحقق آن‌ها مستلزم نقش‌آفرینی مردم است را در کنار اراده قوه عاقله نظام جمهوری اسلامی ایران برای تحقق حکمرانی متعالی می‌گذاریم، می‌بینیم که راه ما را می‌خواند…
بر این اساس، از یکایک دانشگاهیان و مردم شریف ایران که دل در گروی پیشرفت این مرز و بوم به دست توانای ایرانیان غیرتمند، خردورز، روادار و نیک‌سرشت دارند، دعوت می‌نماید در راستای تحکیم هر چه بیشتر بنیان‌های مردم‌سالاری دینی در ایران عزیز و استیفای حق شهروندی و هر چه بیشتر ناامید ساختن بددلان و دشمنان کوردل مردم ایران، در انتخابات مهم و سرنوشت‌ساز ۱۱ اسفند ماه با اراده هر چه مستحکم‌تر شرکت نموده، عمل حسنه‌ای در حیات سیاسی و اجتماعی خود رقم زنیم و گامی تعیین‌کننده برای خواست همه دلسوزان ایران که تحقق یک الگوی حکمرانی نوین مبتنی بر مولفه‌های بومی و شاخص‌های ایرانی و اسلامی است، برداریم.
سید محمد مقیمی
۹ اسفند ماه ۱۴۰۲
