واکنش وزارت علوم به احتمال استفاده غیرقانونی احزاب از واژه «نخبگان» در انتخابات/ باید از حسِ طرد اجتماعی در نخبه بکاهیم

«عبدالحسین کلانتری» معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد تاثیر حضور نخبگان و ایفای نقش به آن‌ها در دانشگاه و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی چنین رویکردی توضیح داد: یکی از بحث‌هایی که در حوزه نخبگان به مفهوم عام نخبه مطرح است؛ البته منظورم صرفا نخبگانی نیست که بنیاد ملی نخبگان به آن‌ها عنوان نخبه را داده است، بلکه از نخبه به مفهوم عام صحبت می‌کنم، لزوم بکارگیری نخبگان است. نخبگان اصولا باید در فرایندهای تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرا ورود پیدا کنند. چنین رویکردی موجب می‌شود که هم از ظرفیت علمی و سرمایه‌های وجودی آن‌ها در جهت حل مسائل استفاده شود، هم میزان خردورزی و خردمندی در مجموعه آموزش عالی بالا برود. 

معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: از سوی دیگر چنین رویکردی ثمرات اجتماعی و فرهنگی نیز در پی خواهد داشت؛ یکی از معضلاتی که جوامع با آن مواجه هستند، بحث طرد اجتماعی است. طرد اجتماعی یا حتی احساس طرد اجتماعی، زمانی صورت می‌گیرد که افراد مشارکت کمی در فرایندهای مختلف داشته باشند. هرچقدر ما زمینه‌سازی کنیم و فضا را برای نقش آفرینی بیشتر مجموعه‌های دانشجویی و استادی نخبگانی، در آموزش عالی گسترده‌تر کنیم، احساس طرد اجتماعی در این افراد کمتر می‌شود. 

کلانتری با تاکید بر اینکه این سیاسیتی است که در حوزه معاونت فرهنگی وزارت علوم با جدیت پیگیری می‌شود، افزود: ما به شدت تاکید می‌کنیم که لازم است امور فرهنگی و دانشجویی و فرایندهای مرتبط با آن، به دانشجویان و گروه‌های دانشجویی هر دانشکده‌ای واگذار شود. اساسا یکی از شاخصه‌ها در صدور کارنامه فرهنگی دانشگاه‌ها، شاخصه میزان تصدی‌گری دانشجویان در امورات مرتبط است. 

به گفته معاون وزیر علوم، دانشگاهی که میزان تصدی‌گری‌هایش بالا بوده و رتبه بدی گرفته است باید رویه خود را تغییر دهد و واگذاری قسمت بیشتری از برنامه‌های گوناگون به مجموعه‌های دانشجویی را در پیش بگیرد. کلانتری در همین رابطه ادامه داد: هرچقدر شرایط را برای کنشگری مجموعه‌های دانشجویان نخبه فراهم کنیم، در امورات دانشگاه و طبیعتا در سطح بالاتر، در کل کشور احساس طرد اجتماعی جامعه نخبگان کمتر خواهد شد و متقابلا احساس تعلق اجتماعی، هویت اجتماعی و فردی نخبگان بیش از گذشته توسعه می‌یابد که قطعا اثرات بسیار مثبتی در پی خواهد داشت. 

کلانتری در ادامه در واکنش به اطلاعیه بنیاد ملی نخبگان مبنی بر اینکه استفاده غیرقانونی احزاب از واژه «نخبگان» در انتخابات پیگیری قانونی می‌شود و لزوم صدور مجوز از سوی وزارت علوم برای استفاده از چنین عناوینی اظهار کرد: قسمت عمده‌ای از این مبحث به بنیاد ملی نخبگان و وزارت کشور برمی گردد؛ آن بخشی از موضوع مذکور که به آموزش عالی برمی گردد، بحث رتبه‌بندی اساتید در دانشگاه‌هاست که هم اکنون وضعیت رتبه‌بندی آن‌ها مشخص است و اساتید دارای رتبه‌های مربی، استادیار، دانشیار، استاد تمام هستند. 

معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اضافه کرد: طبیعتا افراد باید از این رتبه‌بندی ها، متناسب با روال رسمی و اداری و پس از دریافت رتبه، استفاده کنند و هر گونه استفاده نابجا و نادرست از رتبه‌های دانشگاهی منع قانونی دارد، ولی من اطلاعی ندارم که در خصوص استفاده از عنوان نخبه در وزارت علوم شرایط خاصی داریم یا نه و احتمالا این مقوله و شرایط استفاده از این عنوان در بنیاد ملی نخبگان بررسی می‌شود. در این بنیاد رتبه‌های نخبگی به افراد اعطا می‌شود و شرایط اعطای این عنوان را نیز خودشان احصا می‌کنند. 

کلانتری در آخر ضمن اشاره به اینکه به کلی در آموزش عالی رتبه‌بندی‌های اساتید مشخص شده است، اظهار کرد: البته رتبه‌های ریزتری هم وجود دارد مانند استاد ممتاز، استاد سرآمد و… که آن‌ها نیز شرایط و شاخص‌های خود را به صورت شفاف دارند و مبتنی بر آن شاخص‌های اساتید حق استفاده از عناوین اعطایی را دارند.