تضمین تامین ۲۶ درصد از کل نیاز ۱۰ ساله متروی تهران به واگن
کارشناسان امور حملونقلی معتقدند بهرهوری شبکه موجود متروی تهران کمتر از ۵۰ درصد است و با اتخاذ تمهیدات اصولی، میتوان با همین امکانات ایجادشده تا امروز، حدود ۲ برابر مسافر در روز جابهجا کرد؛ البته رسیدن به بهرهوری حداکثری در این زمینه، نیازمند پیگیری برنامههای میانمدت و بلندمدت در زمینه تامین ناوگان ریلی مورد نیاز است.
به گزارش ایلنا به نقل از روابطعمومی و امور بین الملل شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو)، این یک واقعیت است که علیرغم هزینههای سنگین صورتگرفته برای ساخت و تکمیل متروی پایتخت، متناسب با مخارج انجامشده، شاهد بهرهبرداری حداکثری از شبکه موجود نیستیم. در واقع ۲ نکته اساسی در زمینه میزان کارایی خطوط مترو در هر شهر وجود دارد؛ یکی این که راهآهن ریلی درونشهری در صورت بهرهمندی از یک شبکه درهمتنیده و همافزایی خطوط مختلف است که راندمان لازم را پیدا میکند و مساله بعد هم این که موضوع اصلی در جذب حداکثری مسافر، فراهم بودن زیرساخت مهمی به نام ناوگان حملونقلی به اندازه و باکیفیت است.
در حال حاضر شبکه مترو تهران از این دو ویژگی به شکل ایدهآل بهرهمند نیست؛ یعنی اولا ایستگاههای مترو در اقصی نقاط شهر وجود ندارد و دوم آن که در همین خطوط جاری، نیازمند ناوگان بیشتری هستیم تا شرایط بهرهوری از خطوط ساختهشده یا در هر حال احداث، ارتقا یابد.
در زمینه ایجاد ایستگاههای فراگیر برای پایتخت، راهی جز حرکت به سوی ساخت خطوط چهارگانه جدید و همچنین توسعه خطوط موجود نداریم تا پراکندگی ایستگاهها، شامل حال تمام مناطق شهر شود. اما در مورد بهرهمندی از تعداد واگنهای مکفی و باکیفیت، قطعا باید اقدامی عاجل صورت پذیرد.
طبق برآوردهای صورتگرفته، فقط در کلانشهر تهران و برای ۱۰ سال آینده، تامین بیش از ۴۴۰۰ دستگاه واگن جهت سرویسدهی مناسب به مسافران برای خطوط هفتگانه موجود و همچنین خطوط جدید چهارگانه ضروری بوده و این در حالی است که تعداد واگنهای فعلی در حال سیر این شبکه حدود ۱۵۰۰ دستگاه است.
برای جبران نیاز انباشته خطوط شبکه متروی پایتخت به ناوگان مناسب حملونقلی، تمهیدات متعددی صورت پذیرفته است؛ احیای واگنهای نسل اول مترو یکی از این اقدامات به شمار میرود. تعمیر و نگهداری واگنهای فرسوده، راهکار دیگری است که در حال انجام بوده و امسال ۲۰۰ دستگاه واگن در دست مرمت قرار دارد.
تلاش برای طراحی و ساخت قطار ملی مترو که با همت شرکتهای دانش بنیان و چند نهاد علمی – صنعتی به سرانجام رسید، حالا در مرحله تولید انبوه قرار دارد و ۱۱۳ واگن به این طریق ساخته خواهد شد. اما مهمترین اقدام صورتگرفته در این زمینه، عملیاتی کردن قرارداد تولید ۶۳۰ دستگاه واگن از محل فاینانس خارجی است؛ قراردادی که به موجب تامین ۱۵ درصد مبلغ پیشپرداخت و مذاکرات صورتگرفته توسط شهردار تهران و تیم همراه در سفر به پکن، حالا میتوان اجرایی شدن آن را تضمین شده دانست.
البته این قرارداد با افزایش ۲۵ درصدی تعهدات طرف چینی تا ۷۹۱ دستگاه واگن ارتقا پیدا کرده و مذاکراتی انجام شده است تا با اضافه کردن ۲۵۹ دستگاه واگن به تعهدات شرکت خارجی، تا سقف ۱۰۵۰ واگن (سهم متروی تهران از ۲ هزار واگن در مصوبه سال ۱۳۹۵ شورای اقتصاد) افزایش یابد؛ این یعنی قراردادی به ارزش حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو که در تاریخ ابر پروژه های شهری بیسابقه است.
به تعبیری اگر تولید ۱۱۶۳ دستگاه واگن مترو طی دو تا سه سال آینده را حتمی و در مرحله اجرایی شدن بدانیم، (۱۰۵۰ دستگاه از محل فاینانس خارجی و ۱۱۳ دستگاه از محل تولید انبوه قطار ملی) میتوان گفت حدود ۲۶ درصد کل نیاز ۱۰ سال آینده شبکه متروی پایتخت به ناوگان حملونقلی، تضمینشده خواهد بود.
این خبری خوب است اما در سالهای آینده نیز باید چنین رویهای ادامه یابد تا توسعه شبکه مترو، خصوصا با ایجاد خطوط جدید، منتج به اتفاقات مثبت شود و نه آن که ازدحام مسافران در واگنها یا افزایش سرفاصله حرکتی قطارها را به دنبال داشته باشد.