تولید فقه حکمرانی، انتظار امروز جامعه از حوزه‌های علمیه است
حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست با اساتید و نخبگان حوزه علمیه در شهر قم با اشاره به نیازهای فرهنگی کشور خطاب به طلاب و روحانیون گفت: توجه به موضوعات مرتبط با حکمرانی که متفاوت از حکومت‌داری است، شناخت کامل و دقیق مکاتب اجتماعی و فلسفی غربی، همچنین توجه به تولید علوم انسانی و اسلامی از نیازهای ضروری حوزه‌های علمیه کشور است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
به گزارش ایلنا از مرکز خبر و رسانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام والمسلمین «عبدالحسین خسروپناه» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در حوزه‌های علمیه گفت: بسیاری از مباحث حوزوی در موضوعات فرهنگی بسیار موثر و کاربردی است اما برخی از مباحث، کاربردی‌تر است، موضوع قواعد فقهیه خصوصا در مسائل مستحدثه از این موضوعات است، جایگاه قواعد فقهیه با مصادیق کاربردی‌اش باید در حوزه‌ها خوانده شود، قواعد فقهی مانند قاعده لاضرر، قاعده لاحرج، قاعده میسور و دیگر قواعد فقهیه و جایگاه هر کدام از این قواعد در فقه حکمرانی باید بررسی شود که کارهایی در این زمینه انجام شده است.
وی افزود: ما در فقه حدود ۱۷ قاعده فقهی داریم که کاربرد زیادی در مسائل حکمرانی دارد، البته باید دانست که به اصطلاح یک فقه الحکومه داریم و یک فقه الحوکمه. الان کشور به موضوعات مرتبط با حکمرانی اقتصادی، حکمرانی امنیت غذایی، حکمرانی بسترهای فرهنگی و موارد مشابه احتیاج دارد. به شکل کلی، الان در حوزه نیاز به مباحثی در حوزه فقه حکمرانی و مباحث مرتبط با فقه حکمرانی در شاخه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیر شاخه‌های مرتبط با هر کدام داریم است.
استاد خسروپناه اضافه کرد: البته باید این نکته را تأکید کرد که فقه حکمرانی با فقه حکومت‌داری متفاوت است و نسبت این دو، عموم و خصوص من وجه است، که این دو در موضوعاتی مشترکات و در موضوعاتی افتراقات دارند. در قرآن، آیات متعددی در مورد حکمرانی داریم اما می‌توان سوره مائده را نیز سوره حکمرانی دانست، بررسی تعاریف حکمرانی به شیوه‌های استنطاقی و استنتاجی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به برخی خلاءهای معرفتی در بخش‌هایی از حوزه‌های علمیه گفت: شناخت ایدئولوژی‌ها و مکاتب غربی هم یک ضرورت است که باید در حوزه‌ها مورد توجه قرار گیرد، همه مکاتب و ایسم‌های غربی، زیر سه عنوان انسان‌گرایی، عقل خود بنیاد انسانی و اصالت دنیا جمع شده‌اند و این سه چتری برای همه ایسم‌های غربی هستند، هر ایسم فلسفی یا اجتماعی، ولو اینکه در ظاهر با هم تعارض داشته باشند، از این سه منشأ یافته‌اند و نیاز است که هر فردی اگر می‌خواهد در حوزه‌های حکمرانی ورود داشته باشد، حتما شناخت کاملی از اینها داشته باشد تا بتوانید تاثیرگذاری مطلوب داشته باشید، طلبه حتی اگر هیچ مسئولیت اجتماعی پیدا نکند، به هر حال با جامعه مواجه است که باید اینها را بداند، پاسخ‌دهی به همه ایسم‌های غربی هم با حکمت اسلامی، فلسفه، کلام، عرفان و از مهمتر معارف قرآنی ممکن است و طلبه باید اینها را خوب بفهمد و خوب بداند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: تولید علوم انسانی اسلامی نیز یک موضوعی قابل توجه است، مسئله‌هایی که در روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد و دیگر علوم داریم، باید مورد توجه باشد، علوم انسانی اسلامی، غیر از بحث‌های علوم فقه‌های علوم اسلامی است، مثلا علم‌السیاسه غیر از فقه‌السیاسه است و این، دو بحث متفاوت است. البته برخی از موارد و تولید علوم مرتبط را باید دانشگاه‌ها دنبال کنند اما حوزه در این میان باید هدایت‌گری کند یا برخی موسسات خاص در قم باید این موضوعات را دنبال کنند اما باید دانست که کشور داری بدون علوم انسانی و اسلامی امکان‌پذیر نیست، مجموع آنچه گفته شد نیازهای معرفتی است که باید در حوزه مورد توجه قرار گیرد البته یکسری نیازهای مهارتی هم هست که با حضور طلاب و روحانیون در مراکز و دستگاه‌های اجرایی می‌تواند بخش‌هایی از این مهارت‌ها را کسب کنند به‌عبارتی در میدان کار و اجرا وارد شوند.
