سلاجقه در نشست خبری:
سازمان محیط‌زیست درباره مجوز پروژه‌ها حق وتو دارد/ توضیح درباره پرونده دو مدیر دستگیرشده
رییس سازمان محیط زیست گفت: دیوار محیط‌زیست اتفاقا در برابر پروژه‌های ضد محیط‌زیستی بلند است و به پروژه‌های فاقد مجوز اجازه کلنگ‌زنی نمی‌دهیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست خبری امروز خود که به مناسبت «روز جهانی محیط‌زیست» و «هفته محیط‌زیست» برگزار شد، به موضوع ارزیابی اثرات محیط‌زیستی طرح راه‌آهن رشت - آستارا اشاره کرد و گفت: گزارش ارزیابی پروژه رشت - آستارا از سال ۱۳۷۸ به سازمان محیط‌زیست ارسال شده است، اما هنوز جوانب مختلف زیست‌محیطی این طرح در حال بررسی است و چند بار رفت‌وبرگشت در بررسی گزارش ارزیابی این طرح وجود داشته است.
وی افزود: در آخرین باری که گزارش ارزیابی طرح راه‌آهن رشت - آستارا در سازمان ما بررسی شد، چندین مورد وجود داشت که به دستگاه متولی آن اعلام کردیم. البته همه ما تلاش می‌کنیم در راستای توسعه کشور حمایت‌های لازم را انجام دهیم، اما باید توجه داشت که موضوع ارزیابی زیست‌محیطی برای تمامی پروژه‌ها و اقدامات از جمله این پروژه‌ها همیشه در اولویت بوده است.
در دولت مردمی هیچ پروژه‌ای بدون مجوز محیط‌زیست اجرا نمی‌شود
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین از راه‌اندازی سامانه ارزیابی‌های زیست‌محیطی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این سامانه برای شفاف‌سازی ایجاد شده است و قرار است گزارشات ارزیابی تمام پروژه‌ها در این سامانه قرار داده شود تا مردم بتوانند تمام مراحل تهیه گزارشات ارزیابی را مشاهده کنند. قرار است تمام گزارش‌ها در آن سامانه قرار بگیرد تا مردم می‌توانند در آن اظهار نظر کنند و نظرات کارشناسی خود را قرار دهند و به‌طور قطع از آن دیدگاه‌ها استفاده لازم را خواهیم برد.
معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر این که در دولت مردمی و انقلابی هیچ پروژه و طرحی در کشور بدون مجوز محیط‌زیست انجام نمی‌شود، عنوان کرد: باید توجه داشت که کشورمان نیاز به زیرساخت‌هایی در بعد اقتصادی دارد و اقتصاد برای پویا شدن و حل معضلات کشور نیاز به توسعه دارد. کم‌توجهی‌هایی هم که بعضا به محیط‌زیست در برخی مناطق می‌شود، ناشی از عدم توسعه است.
راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست برای مردمی‌سازی محیط زیست
سلاجقه با تاکید بر توجه ویژه دولت سیزدهم به موضوع محیط‌زیست گفت: کمتر جلسه‌ای در هیات دولت است که مساله محیط‌زیست در آن مطرح نشود. اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را وظیفه تک‌تک مردم و دولت می‌داند، ولی ما چندان به نقش مردم در این زمینه توجه نداشتیم.
وی افزود: خانه‌های محیط زیست در راستای مردمی‌سازی محیط‌زیست بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی است که تا کنون حدود ۲ هزار خانه محیط‌زیست در سطح کشور با نظارت مدیران کل و با رعایت ضوابط و دستورالعمل ابلاغی در ادارات کل، مدارس، مساجد، کارخانه‌ها، دانشگاه‌ها و... ایجاد شده است و به‌صورت دوره‌ای عملکرد این خانه‌ها توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست ارزیابی می‌شود. این خانه‌ها با رعایت الگوی پیشرفت ایرانی – اسلامی برای مردمی‌سازی محیط‌زیست فعالیت می‌کنند.
ارسال لایحه حفاظت مشارکتی به مجلس
سلاجقه با تاکید بر لزوم جلب مشارکت مردمی در عرصه حفاظت از محیط‌زیست گفت: مردم باید در کنار محیط‌زیست باشند و در این زمینه لایحه حفاظت مشارکتی را سازمان به مجلس فرستاده است و در این زمینه مردم در تکثیر گونه‌های کمیاب و حفظ زیستگاه مشارکت می‌کنند و رضایتمندی خوبی در میان آنان به وجود می‌آید که محیط‌زیست را به عنوان یک زیرساخت مهم می‌دانند و برای حفاظت از آن تلاش می‌کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: بودجه سازمان حفاظت محیط‌زیست در میان تمام دستگاه‌های کشور در سال جاری رشد بیشتری داشته است و در بحث بودجه سرمایه‌ای رشد ۶۶ درصدی و در بحث بودجه هزینه‌ای رشد ۴۲ درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه می‌کنیم. حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان از بودجه ۱۴۰۲ سازمان محیط‌زیست برای ادارات شهرستانی و استانی سازمان اختصاص می‌یابد.
پیشرفت ۴۰ درصدی اقدامات برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند سراوان رشت
سلاجقه در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع پسماندهای شمال کشور و آلودگی‌های ناشی از آن اشاره کرد و گفت: بهبود وضعیت مدیریت پسماند بخصوص در شمال کشور برای دولت و قوای سه‌گانه یک مسئله بسیار مهم است. در این زمینه موضوعات کاملا بررسی شده و ساماندهی پسماند سراوان نیز یک نمونه کامل از اقدامات سازمان در این حوزه است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: به‌صورت ماهیانه جلساتی برای مسأله پسماند سراوان جلسه برگزار می‌شود و تمام مدیران مربوطه در این جلسات شرکت می‌کنند و عدم ورود پسماند به آن مجموعه، ایزوله کردن آن از مجموعه‌های اطراف، عدم نشت آلودگی حاصل از آن به آب‌ها و ... از جمله موضوعاتی است که در این جلسات مطرح می‌شود. شهرداری رشت نیز باید اقدامات مورد نیاز خود را انجام دهد، اما متاسفانه شهرداران رشت در بازه‌های زمانی کمتر از یک سال تعویض می‌شوند که این مسأله به ثمر رسیدن اقدامات در حوزه مدیریت پسماند سراوان را مشکل می‌کند.
وی همچنین از پیشرفت ۴۰ درصدی اقدامات برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند سراوان خبر داد و گفت: امیدواریم مشکل پسماند سراوان به‌زودی مرتفع شود. اما اساسا در استان‌های شمالی کشور مکان‌یابی برای دفع زباله بسیار مشکل است و گاز متانی که در آن منطقه تجمع می‌کند، باعث می‌شود محدودیت‌های بسیار زیادی برای این منطقه وجود داشته باشد.
توضیح درباره دو مدیر دستگیرشده
سلاجقه در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به سوال دیگری درباره دستگیری دو نفر از مدیران سازمان محیط‌زیست به اتهامات مالی گفت: طبق اصلی که در دولت مردمی انقلابی وجود دارد و قولی که به مردم داده شده است، فسادستیزی از اولویت‌ها و اقدامات مهم در زمینه دولت است و باید با مسأله فساد در هر شکلی که اتفاق می‌افتد، برخورد شود.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: آنچه در شیوه دستگیری این دو نفر اتفاق افتاد، نظر دستگاه‌های ذی‌ربط بود و فرآیند دستگیری طبق نظر ما نبود. البته اکنون کسانی که دستگیر شدند، آزاد شده‌اند و در شغل خود در سازمان مشغول هستند.
وی در ادامه تاکید کرد: از نظر ما چگونگی دستگیری بسیار مهم است که حرمت افراد حفظ شود. درباره موضوع این دو نفر نیز هنوز دقیقا به ما اعلام نشده که جزئیات مسأله چه بوده است و خود دستگاه‌های مسئول باید در این خصوص توضیح دهند.
به هیچ وجه از حق مردم سیستان نمی‌گذاریم
سلاجقه همچنین به موضوع مردمی‌سازی محیط‌زیست و ارتباط با سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد و گفت: ما با سمن‌ها ارتباط تنگاتنگی داریم. خیلی از نیروهای جهادی سازمان در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و در حوزه محیط‌زیست اطلاعات چندانی ندارند و معاونت آموزشی برنامه‌های آموزشی جهت ارتقای آنها دارد، چراکه مشتاقانه پابه‌پای محیط‌زیست هستند و فعالیت می‌کنند و در تلاشیم در کشور این مشارکت‌ها را توسعه دهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره آخرین وضعیت پیگیری حقابه هامون نیز توضیح داد: هیئت حاکمه افغانستان به مسئله حسن همجواری بی‌توجه است که این مورد ناشی از دخالت دولت‌های دیگر است، اما خوشبختانه خودشان هم به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل باید از طریق مذاکرات حل شود. ما به هیچ وجه از حقابه مردم‌مان نمی‌گذریم و از تمام ظرفیت‌ها برای پیگیری حق مردم شریف سیستان استفاده می‌کنیم.
دیوار محیط‌زیست در برابر پروژه‌های فاقد مجوز بلند است
سلاجقه با تاکید بر این که در دولت سیزدهم هیچ پروژه جدیدی بدون تایید گزارش ارزیابی محیط‌زیستی کلنگ‌زنی نمی‌شود، اظهار داشت: مجوز سازمان محیط‌زیست آخرین مجوزی است که برای یک پروژه صادر می‌شود و این سازمان درباره مجوز پروژه‌ها حق وتو دارد، به نحوی که در صورت عدم تایید سازمان محیط‌زیست تمام مجوزهای پیشین لغو می‌شود و پروژه نباید اجرا شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: در این دولت سازمان محیط‌زیست جلوی چند پروژه فاقد مجوز ایستاد که فقط دو مورد از آنها پتروشیمی میانکاله و پتروپالایش زیدون بود. دیوار محیط‌زیست اتفاقا در برابر پروژه‌های ضد محیط‌زیستی بلند است و به پروژه‌های فاقد مجوز اجازه کلنگ‌زنی نمی‌دهیم.
افتتاح ۱۰۰ پروژه در ۱۸ استان طی هفته محیط‌زیست
سلاجقه در بخش دیگری از صحبت‌های خود به برنامه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در «هفته محیط‌زیست» اشاره کرد و گفت: بیش از ۱۰۰ پروژه در هفته محیط‌زیست امسال افتتاح خواهد شد که این پروژه‌ها در ۱۸ استان کشور و در حوزه‌های مختلف از جمله احداث تصفیه‌خانه فاضلاب، ارتقای سیستم کنترل آلودگی هوا، اجرای سیستم مکانیزه کنترل گرد و غبار، ایستگاه سنجش آلودگی هوا، سیستم پایش برخط آلایندگی هوا در خروجی دودکش‌ها، پاسگاه محیط‌بانی، ساختمان اداری، ایستگاه پایش کیفی هوا برای سنجش ذرات معلق، استقرار چرخه گردش متان، ساختمان موزه تنوع زیستی، تبدیل بی‌سیم آنالوگ به دیجیتال، نمایشگر اطلاع‌رسانی کیفیت هوا و افتتاح کلینیک رادیولوژی حیات وحش هستند.
وی درخصوص هزینه اجرای این پروژه‌ها گفت: ارزش ریالی این پروژه‌ها افزون بر ۱۰ هزار و ۳۶ میلیارد و ۶۲ میلیون ریال است. ضمن این که بیش از ۱۰۱ میلیون و ۶۵۷ هزار و ۵۰۰ یورو و ۱۰۳ میلیون و ۹۳ هزار و ۵۰۰ دلار نیز از منابع ارزشی کشور برای بهره‌برداری از این پروژه‌ها هزینه شده است.
توقف همکاری با سازمان ملل در ایجاد معیشت جایگزین برای جوامع محلی حاشیه تالاب هامون بر اثر تحریم‌ها
معاون رئیس‌جمهور با اشاره به توقف همکاری بین ایران با برنامه عمران ملل متحد (UNDP) در خصوص ایجاد معیشت جایگزین برای جوامع محلی حاشیه تالاب هامون عنوان کرد: این اقدام به‌خوبی در حال جلو رفتن بود، اما اروپا به دلیل تحریم‌ها همکاری خود را قطع کرد، ولی ما وابسته به خارج نیستیم و در داخل کشور تامین اعتبار کرده‌ایم تا این پروژه با قدرت ادامه پیدا کند.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین به برنامه‌های شهرداری تهران برای مکان‌یابی آرامستان‌های جدید در شرق و غرب تهران اشاره کرد و گفت: هر طرحی در شهر تهران اجرا شود، توسط سازمان محیط‌زیست نظارت می‌شود و این مورد نیز مستثنی نیست و در حال حاضر مشغول بررسی درخواست شهرداری در این خصوص از نظر اثرات زیست‌محیطی و جانمایی آرامستان‌های جدید هستیم.
استقرار دبیرخانه کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار در ایران
سلاجقه همچنین به برگزاری کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار در ایران در شهریورماه امسال اشاره کرد و گفت: در حال حاضر دبیرخانه اجرایی و علمی کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار در سازمان محیط‌زیست ایران مستقر شده و این اقدام با توجه به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت گرفته است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: در دولت سیزدهم گسترش دیپلماسی منطقه‌ای با حضور اثربخش در مجامع و کنوانسیون‌ها صورت گرفته و صندوق‌های منطقه‌ای مبارزه و کنترل اثرات گرد و غبار ایجاد شده است و در سالگرد برگزاری کنفرانس منطقه‌ای تهران در سال گذشته نیز جلسه‌ای را با سفرای کشورهای شرکت‌کننده در این کنفرانس برگزار خواهیم کرد تا اجرای مصوبات این کنفرانس را پیگیری کنیم.
توضیح درباره علت بیشتر شدن مشاهده یوزپلنگ در طبیعت
سلاجقه با بیان این که طرح تکثیر یوزپلنگ در اسارت به‌خوبی پیش می‌رود، گفت: ما امکانات لازم در سایت توران را تدارک دیده‌ایم و وضعیت دو توله‌ای هم که پاییز سال گذشته به این مجموعه اضافه شدند، مناسب است. طرح تکثیر در اسارت یکی از ظرفیت‌ها برای حفظ ژنوم گونه است، اما همواره گفته‌ایم که تمرکز اصلی ما بر حفاظت از گونه در زیستگاه‌های طبیعی است.
وی همچنین درباره علت افزایش میزان مشاهده یوزپلنگ آسیایی توسط محیط‌بانان و جوامع محلی منطقه توران توضیح داد: دو مسئله درباره بیشتر شدن مشاهده یوزها در محیط‌های طبیعی وجود دارد، یکی این که در حال حاضر تجهیزات بیشتری همچون دوربین‌های مداربسته نسبت به گذشته نصب شده است و دوم این که طعمه یوزها به دلیل خشکسالی و مسائل دیگر کاهش یافته که باعث می‌شود یوزپلنگ‌ها برای یافتن طعمه به محدوده زندگی انسان‌ها نزدیکتر و بیشتر مشاهده شوند.
مجوزهای بیشتری را برای قرق‌های اختصاصی صادر می‌کنیم
سلاجقه در پاسخ به سوال دیگری درباره برنامه سازمان محیط‌زیست برای قرق‌های اختصاصی توضیح داد: موضوع قرق‌های اختصاصی به لحاظ بحث حفاظت مشارکتی برای ما حائز اهمیت است، در این خصوص چندین درخواست را داشته‌ایم و سعی می‌کنیم ضمن هماهنگی با سازمان منابع طبیعی به عنوان مالک عرصه‌های طبیعی، مجوزهای بیشتری را برای این قرق‌ها صادر کنیم. ما بر نقش مردم در محیط‌زیست تاکید داریم، اما همزمان نقش نظارتی خود را نیز به بهترین شکل انجام خواهیم داد، بنابراین به هیچ وجه اجازه مفسده یا رانت‌خواری در خصوص قرق‌ها را نخواهیم داد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: تقابل مردم با محیط‌زیست در برخی مناطق ناشی از محصور کردن معیشت مردم است. قرق‌های اختصاصی یکی از جنبه‌های حفاظت مشارکتی است و البته ما برنامه‌هایی برای دیگر راهبردهای حفاظت مشارکتی از محیط‌زیست و حیات وحش نیز داریم. در این زمینه، خانه‌های محیط‌زیست نیز یکی از بسترهای مناسب ارتباط جوامع محلی با سازمان محیط‌زیست است. در حال حاضر حدود ۲۴۰۰ روستا در مناطق چهارگانه محیط‌زیست هستند که در نشست با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بسیاری از روستاها طبقه‌بندی و اولویت‌بندی شده است تا مردم احساس تقابل با محیط‌زیست نداشته باشند.
حذف فصل محیط‌زیست از برنامه هفتم بعد از تغییرات مدیریتی سازمان برنامه و بودجه
معاون رئیس‌جمهور در پاسخ به سوال دیگری درباره حذف فصل محیط‌زیست از لایحه برنامه هفتم توسعه نیز گفت: لوایح برنامه‌های توسعه باید براساس سیاست‌های ابلاغی رهبری تدوین شوند. از سال ۹۴ نیز رهبر انقلاب سیاست‌های کلی حوزه محیط‌زیست را ابلاغ کرده‌اند و خود ایشان تاکید کرده‌اند که محیط‌زیست یکی از اولویت‌های اول کشور است. بنابراین در رایزنی‌هایی که با سازمان برنامه و بودجه داشتیم، در ابتدا قرار بود در یکی از سرفصل‌های برنامه هفتم حتما واژه محیط‌زیست قید شود، اما بعد از تغییر و تحولاتی که در مدیریت این سازمان رخ داد، این موضوع نادیده گرفته شد. در ادامه البته قرار شد بندهای محیط‌زیستی برنامه هفتم را پیشنهاد دهیم و با تلاش همکاران من، ۴ بند محیط‌زیستی به این برنامه اضافه شد.
وی در ادامه تاکید کرد: من در جلسات هیات دولت گفته‌ام که اگر ما ادعای ولایت‌مداری داریم، باید به موضوع محیط‌زیست توجه ویژه داشته باشیم، چراکه ایشان بارها بر اهمیت مساله محیط‌زیست تاکید کرده‌اند. در حال حاضر در برنامه هفتم توسعه به هیچ وجه لزوم تایید سازمان محیط‌زیست پیش از اجرای پروژه‌ها حذف نشده است و امیدواریم به این موضوع در متن قانون هم اشاره شود.
بودجه گرفتن ۴۱۱ پروژه فاقد مجوز محیط‌زیست را برای اولین بار خودمان مطرح کردیم
سلاجقه همچنین در پاسخ به سوالی درباره بودجه گرفتن ۴۱۱ پروژه فاقد مجوز محیط‌زیست نیز گفت: برای اولین بار خود ما این مساله را مطرح کردیم، یعنی تا قبل از دولت سیزدهم به هیچ وجه به این مساله توجه نمی‌شد و اولین بار این سازمان محیط‌زیست دولت مردمی بود که اعلام کرد ۴۱۱ پروژه فاقد مجوز وجود دارد که ردیف بودجه برای‌آنها در نظر گرفته شده است و خودمان خواستیم که این مساله را به صورت شفاف اعلام کنیم.
وی در ادامه توضیح داد: ۹۶ درصد این پروژه‌ها مربوط به دو وزارتخانه راه و نیرو است و بسیاری از آنها پیشرفت فیزیکی نزدیک به صد درصد دارند که هیچ عقل سلیمی با بهره‌برداری نشدن آنها موافقت نمی‌کند، مگر این که برای ما ثابت شود که اجرای این پروژه‌ها حتما مخاطرات محیط‌زیستی جبران‌ناپذیری دارد. اما درباره پروژه‌هایی که پیشرفت فیزیکی آنها زیر ۵۰ درصد است، از دولت خواسته‌ایم که فعلا تخصیص بودجه متوقف شود تا ارزیابی محیط‌زیستی این پروژه‌ها تکمیل شود.
بودجه فوق‌العاده مخصوص تمام کارکنان محیط‌زیست بود، نه فقط محیط‌بان‌ها
سلاجقه در پاسخ به سوال دیگری درباره سرنوشت مبلغ ۲۸۸ میلیارد تومانی تعیین‌شده توسط مجلس برای ترمیم حقوق محیط‌بانان توضیح داد: رقم این بودجه که در سال گذشته به سازمان محیط‌زیست اختصاص پیدا کرد، ۲۳۰ میلیارد تومان بود که در سرفصل آن نیز ذکر شده بود که پرداخت فوق‌العاده به کارکنان محیط‌زیست و نه فقط محیط‌بان‌ها. این که ما بخواهیم محیط‌بانان را از کارشناسان سازمان محیط‌زیست جدا کنیم، درست نیست و باعث اختلاف‌افکنی می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: امسال برای تجهیز پاسگاه‌های محیط‌بانی برنامه‌های ویژه‌ای داریم، به نحوی که از هیات دولت برای خرید ۱۰۰ خودروی خارجی مجوز گرفته‌ایم و برای خرید یک هزار داخلی باکیفیت نیز برنامه داریم. همچنین برای تخصیص جیره و تجهیزات انفرادی محیط‌بان‌ها به صورت کامل برنامه‌ریزی کرده‌ایم و بودجه لازم را تا پایان سال تامین خواهیم کرد.
