رئیس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز خبر داد:
آغاز مطالعات طرح‌های پایلوت مدیریت حوضه‌های آبخیز در ۳ استان کشور
طرح‌های پایلوت مدیریت حوضه‌های آبخیز در سه استان کشور در سطح بیش از یک میلیون و ۴۸۸ هزار هکتار با هدف حفاظت از منابع طبیعی، پایداری معیشت جوامع محلی و امنیت غذایی و زیستی اجرا می‌شود.
به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، حمید نوری، رئیس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ضمن بیان این مطلب افزود: مطالعات طرح‌های پایلوت مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز از سوی این مرکز در استان آذربایجان شرقی در حوضه آبخیز شبستر (زیرمجموعه حوضه آبخیز دریاچه ارومیه) در سطح ۱۸۵ هزار و ۲۵۷ هکتار، استان گلستان در حوضه آبخیز اترک - گلستان به وسعت ۹۲۲ هزار و ۷۳۲ هکتار و استان خراسان شمالی در حوضه آبخیز اترک در سطح ۴۸۰ هزار و ۷۸۹ هکتار آغاز شده است.
وی افزود: پیش‌بینی می‌کنیم در صورت پایان مطالعات راهبردی در سال جاری، اقدامات اجرایی و سناریوهای اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی، کشاورزی و منابع طبیعی در قالب کارهای عملیاتی در بوم‌سازگان منطقه شروع شود. این اقدام برای خروج از بخشی‌نگری و تمرین هم‌افزایی فرایندی، برنامه‌ریزی شده است و برای مطالعات این سه حوضه آبخیز، اعتباری بالغ بر ۴.۵ میلیارد تومان براساس موافقتنامه‌هایی در دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری در سال ۱۴۰۱ تصویب شده است.
رئیس مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز و منابع زیستی ادامه داد: حوضه‌هایی برای اجرای طرح‌های پایلوت مدیریت حوضه‌های آبخیز در اولویت انتخاب قرار می‌گیرند که ضمن داشتن مشکلات فراوان در موضوع سلامت و تاب‌آوری حوضه‌های آبخیز، در گذشته پروژه‌هایی در زمینه‌هایی همچون سیلاب، جنگل، مرتع و آبخوانداری در آن مناطق انجام شده و در حال حاضر نیاز به یک مطالعه جامع در آن مناطق احساس می‌شود.
نوری در ادامه تاکید کرد: این سه حوضه آبخیز با مخاطرات محیطی متعددی نظیر ریزگردها، خشکسالی، فرونشست زمین و سیلاب‌ها روبه‌رو هستند و در طول سال‌های اخیر تنوعی از برنامه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری در آن اجرا شده است و با توجه به این که کاربری اراضی مختلفی نظیر بیابان، مرتع و جنگل هم دارند، نیازمند انسجام سازمانی و برنامه‌های هماهنگ و جامع برای همسوسازی سازمان‌ها و نهاد مختلف استانی در کنار دانش بومی جوامع محلی هستند.
رییس مرکز بین‌المللی حوضه‌های جامع آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک در همین حال اضافه کرد: در سه حوضه آبخیز انتخاب‌شده، نقشه راه و چارچوب شرح خدمات جدیدی برای هماهنگی نهادهایی مانند وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط‌زیست، معادن و سایر نهادها شکل گرفته و برای مدیریت کارآمدتر و موثرتر، از توان استانداران در کنار ادارات کل منابع طبیعی و در قالب کارگروه‌های استاتی و شهرستانی استفاده می‌شود.
وی با بیان این که در این مرکز، معیشت پایدار جوامع محلی و افراد بومی در راستای ارتقای مشارکت آنان در حفاظت از منابع طبیعی، امنیت آب و امنیت زیستی را برنامه اصلی خود می‌دانیم، گفت: حکمرانی عادلانه و موثر منابع طبیعی می‌تواند جوامع محلی را به سمت معیشت پایدار که روی ستون فقرات منابع طبیعی و سرمایه‌های سرزمینی شکل می‌گیرد، سوق دهد.
نوری اذعان داشت: هر اقدام هدفمندی در حوضه منابع طبیعی در یک هم‌بست کامل از عوامل مرتبط می‌تواند با مشارکت و همکاری همه نهادها و سازمان‌های مربوطه، مجلس، دولت و جوامع محلی با نگرش فراسازمانی و بین‌بخشی در تمام سطوح موثرتر و کارآمدتر از اقدامات بخشی‌نگری صورت گیرد.
وی تصمیم‌گیری‌های فراگیر را یکی از ۱۰ اصل حکمرانی منابع طبیعی برای جلوگیری از تخریب سرزمینی عنوان و تصریح کرد: ما باید ضمن توجه به نقش مردم و اختیارات آن‌ها در محافظت از سرمایه‌های طبیعی کشور، فرصت‌های برابر و عادلانه به همه ذی‌ربطان بدهیم و از این رو رویکرد توجه به عدالت اجتماعی برای تولید و کارآفرینی سبز یک محور مهم در پروژه‌های مدیریت جامع است.
نوری با اشاره به این که مرکز بین‌المللی حوضه‌های جامع آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک در سال ۱۳۹۹ براساس توافقنامه‌ای با سازمان یونسکو در ایران راه‌اندازی شده است، گفت: این مرکز، تنها مرکز بین‌المللی تحت نظارت سازمان یونسکو در دنیا است که روی موضوع مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز فعالیت می‌کند که می‌تواند فرصتی مهم برای برنامه‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست کشور باشد.
وی خاطرنشان کرد: در ماه‌های اخیر با حمایت ریاست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، معاون آبخیزداری و سازمان برنامه و بودجه شرایطی فراهم شده است که بخش قابل توجهی از اهداف و وظایف این مرکز به شکل جدی‌تر و با شتاب بیشتری همسو با اهداف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و وزارت جهاد کشاورزی دنبال می‌شود.
مدیر مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه‌خشک توجه به اهمیت ارتقای آگاهی و آموزش در همه سطوح برای حکمرانی استراتژیک، هوشمندانه و عادلانه منابع طبیعی، تولید دانش و اطلاعات علمی در حوضه بوم‌شناسی و اکوهیدرولوژی با همکاری مراکز علمی، پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌ها، آموزش کارشناسان حوضه منابع طبیعی و آموزش‌های عمومی برای توانمندسازی جوامع محلی، توسعه ظرفیت‌سازی و ارتقای مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی، علمی و برنامه‌های آموزشی، توجه به مدیریت و انتقال دانش بومی و تبادل دانش نوین و فناوری‌های جدید در سطوح ملی و بین‌المللی، با تاکید بر حفظ ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی و توجه به منافع ملی را از دیگر اهداف و وظایف این مرکز بین‌المللی برشمرد.
