تاکید وزیر علوم بر نهادینه شدن ارتباط صنعت و دانشگاه در برنامه هفتم توسعه

به گزارش ایلنا از روابط عمومی وزارت علوم، «محمدعلی زلفی‌گل» وزیر علوم، تحقیقات و فناوری سه شنبه شب در گفتگو با برنامه تلویزیونی صف اول شبکه خبر سیما با موضوع بررسی عملکرد دیپلماسی خارجی تا طرح پژوهانه استادان، ضمن تبریک روز معلم و استاد و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای کشور در تمام عرصه‌ها به خصوص شهید مطهری گفت: بحث مهارت آموزی برای عملی شدن به صورت کامل نیاز به همکاری فرابخشی و بین دستگاهی دارد و باید صنایع دولتی و خصوصی مورد حمایت‌های قانونی قرار بگیرند تا بستر کارورزی و مهارت آموزی بلند مدت را برای دانشجویان فراهم کنند. 

ضرورت همکاری دانشگاه‌ها برای ثبت تولیدات علمی 

وزیر علوم با اشاره رتبه ۱۵ ایران از نظر تولیدات علمی در دنیا گفت: اگر بخواهیم دانشگاههای ما نیز در جایگاه‌های نحست رتبه‌بندی دنیا قرار بگیرند باید دانشگاههای همجوار با هم همکاری کنند و با یک نام مشترک تولیدات علمی خودرا در نمایه‌های جهانی ثبت کنند برای مثال اگر تولیدات علمی دانشگاههای جامع با صنعتی و دانشگاههای وزارت علوم با علوم پزشکی که در یک شهر فعالیت می‌کنند با یک نام واحد در نظام رتبه‌بندی ثبت شود قطعا جایگاه دانشگاههای ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی بهتر می‌شود. 

وی اظهار داشت: امروز جامعه ما از نظر علمی به درجه‌ای از بلوغ رسیده که داشته‌ها را کنار هم بریزیم و از امکانات یکدیگر استفاده کنیم تا بهره وری رشد کرده و صرفه جویی جدی انجام شود. 

پرداخت پژوهانه 

زلفی گل در پاسخ به سوالی در موضوع پژوهانه محققان برتر گفت: در سال ۸۲ از سوی مسوولان دانشگاه تربیت مدرس نامه‌ای به وزارت علوم زده می‌شود و در نهایت مصوب می‌شود که سالانه مبلغ سی میلیون تومان به محققان پرداخت شود که در همان سال هم به برخی دانشمندان یک درصد برتر پرداخت شده، و قرار بوده شیوه پرداخت مشخص شود و این پژوهانه ادامه پیدا کند ولی اما این اتفاق نیفتاده است؛ اما وزارت علوم با همکاری سازمان برنامه و بودجه امسال پرداخت پژوهانه را عملی کرد. 

وی با بیان اینکه دانشمندان براساس مقالات بین المللی منتشر شده در مجلات نمایه شده پایگاه‌های اطلاعاتی دنیا از نظر تعداد ارجاعات به عنوان یک درصد یا ۲ درصد برتر معرفی می‌شوند، اظهار داشت: با حمایت دولت و سازمان برنامه و بودجه در اواخر سال ۱۴۰۱ اعتباری گرفتیم که براساس آن به حدود ۶ هزار نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها پژوهانه پرداخت کردیم، این پژوهانه به دانشمندان یک درصد و دو درصد بین المللی پرداخت شد. 

زلفی‌گل اضافه کرد: همچنین برای اعضای هیأت علمی جدیدالاستخدام که در پنج سال اخیر استخدام شده‌اند پرداخت پژوهانه را تصویب کردیم. 

وزیر علوم افزود: دستورالعمل پرداخت پژوهانه نیز تدوین شده و در اجلاس روسای دانشگاه‌ها در شیراز نهایی می‌شود تا براساس دستورالعمل خاصی این پرداخت‌ها صورت پذیرد، ما برای پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری در حوزه فناورانه پژوهانه ویژه در نظر گرفتیم. سعی داریم با توجه به امکانات و اعتبارات خودمان حداقل‌ها را برای پیشبرد تحقیقات محققان فراهم کنیم، هر چند این میزان اعتبار در حد شأن کاری آن‌ها نیست. 

تفاوت وزارت علوم و بهداشت در مهارت آموزی 

زلفی‌گل درباره مهارت محور شدن دانشگاه‌ها عنوان کرد: جای بسی افتخار است که وزارت بهداشت ما در بحث مهارت محور شدن بسیار موفق عمل کرده است، من به جامعه پزشکی تبریک می‌گویم که امروز ما توریست پزشکی داریم، در حالی که زمانی پزشک از کشورهای دیگر می‌آوردیم. 

وی افزود: دانشگاههای علوم پزشکی بیمارستانها را در اختیار دارند و می‌توانند بین اموزش و کاربرد پیوند برقرار کنند؛ اما ما در دانشگاه‌های وزارت علوم در کلاس درس آموزش می‌دهیم و بستر کاربرد و آزمایش در اختیار نداریم؛ به این دلیل است که آموزش‌های ما بیشتر جنبه نظری است البته دروس عملی، کارگاهی و آزمایشگاهی هم داریم و به مهارت آموزی هم توجه می‌شود. 

ارتباط آموزش دانشگاهی و اشتغال 

وی اضافه کرد: ارتباط رشته‌های تحصیلی و آموزش با اشتغال یک مسئله است و ما باید این ارتباط را بیشتر کنیم، جوانی به دانشگاه وارد می‌شود، زمان می‌گذارد، هزینه از خودش و بیت المال صرف می‌کند، مدرک می‌گیرد پس نباید بیکار بماند؛ البته ما مشکل فرهنگی هم داریم و آن این است که هر فردی که مدرک می‌گیرد به دنبال این است که شغل پشت میزنشینی پیدا کند در حالیکه باید کارآفرینی کنند و در شرکت‌های دانش بنیان حضور یابند. 

ضرورت توجه همزمان به اشتغال و دانایی جامعه 

وزیر علوم در این گفتگو تاکید کرد: در آموزش عالی دولتی ما باید به اندازه نیاز هزینه کنیم، باید به گونه‌ای برنامه ریزی کنیم که آموزش‌های ما هم مهارت محور باشد و هم موجب ارتقای دانایی جامعه شود، اگر صرفا براساس نیازها دانشجو تربیت کنیم ممکن است سطح دانایی در کشور افت کند. 

ایجاد نظام نوآوری و تدوین سند آن 

وزیر علوم خاطرنشان کرد: ما نظام ملی نوآوری هم نداریم، من در شورایعالی انقلاب فرهنگی هم گفتم که ما به سند نظام ملی نوآوری نیاز داریم تا نقش دانشگاهها، پژوهشگاهها، دولت و سازمانها و تمام اجزای آموزش عالی در اکو سیستم نوآوری کشور مشخص باشد و بدانیم آموزش و پژوهش چه مسیری را طی کند تا خروجی آن به ثروت برای ملت تبدیل شود. 

برای ساخت خوابگاه مشکل زمین نداریم، مشکل در کمبود اعتبار است 

وزیر علوم درباره تأمین خوابگاه‌های دانشجویی گفت: ما مشکل زمین برای ساخت خوابگاه‌ها نداریم اما مشکل اعتبار داریم، در قانون جوانی جمعیت بر ساخت خوابگاه‌های متاهلی تاکید شده اما اعتبارات ما کافی نیست. 

وی افزود: در حال بررسی هستیم تا ببینیم چطور می‌توانیم تسهیلاتی برای ساخت خوابگاه‌ها دریافت کنیم، البته از خیرین هم تشکر می‌کنم که در زمینه خوابگاه ها، آزمایشگاه‌ها و امکانات دانشگاه‌ها کمک می‌کنند؛ اما از مسوولان خواهش می‌کنم که به دانشگاه‌ها اعتماد کنند و کمک کنند تا دانشگاه‌ها بتوانند از وام‌های بانکی استفاده کنند، چرا که این امر نیاز به عزم فرابخشی دارد. 

میزان اختصاص درآمد ناخالص ملی به پژوهش بسیار کم است 

زلفی گل درباره کمرنگ بودن ارتباط صنعت و دانشگاه گفت: در دنیا حداقل پنج درصد از درآمد ناخالص ملی را صرف پژوهش می‌کنند اما در کشور ما این میزان تنها نیم درصد است. نکته دیگر اینکه صنایع ما هم کمتر حاضر به همکاری با دانشگاه‌ها هستند. مثلا صنعت داروسازی باید نیازها را به ما اعلام کند تا ما براساس نیازها عمل کنیم، خوشبختانه در قانون بودجه ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ صنایع مکلف هستند که نیازهایشان را در سامانه نان وارد کنند و مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی را هم در این زمینه گرفتیم، در سامانه نان نیازها برای رشته‌های مختلف دسته‌بندی می‌شود و راهکارها هم در قالب پایان نامه یا طرح پژوهشی ارائه می‌شود. 

وی افزود: همچنین به اساتید هم اعلام کردیم که در صورت ارتباط با صنعت پایه‌های تشویقی به آن‌ها اختصاص می‌یابد. 

ارزیابی وزیر علوم از عملکرد خود 

زلفی گل با یک خودارزیابی در زمینه عملکرد خود اظهار داشت: یک بازیکن فوتبال می‌تواند یک بازی با توپ و یک بازی بی‌توپ داشته باشد، برخی از برنامه‌های وزارت علوم نیاز به بودجه دارد که دست ما نیست، اما بازنگری‌ها و فرایندهای اجرایی را انجام دادیم و سعی کردیم انرژی‌مان را بر روی برنامه‌هایی بگذاریم که اعتبار کمتری نیاز دارد، به عنوان مثال در زمینه ایجاد نظام سنجش و آموزش مناسب کار کردیم، پایه‌های تشویقی اساتید را توسعه دادیم، بحث مشکلات نخبگان و المپیادی‌ها را پیگیری کردیم، صندوق عالی علوم، تحقیقات و نوآوری فعال شده است و سامانه نظام ایده‌ها و نیازها و همچنین سامانه دانا راه اندازی شده است.