رئیس سازمان امور دانشجویان در گفت‌وگو با ایلنا:
تحصیل دانشجویان خارجی از ۹۱ ملیت در دانشگاه‌های کشور/ اعلام رشته‌های پرطرفدار برای تحصیل در ایران
رئیس سازمان امور دانشجویان با اشاره به آیین‌نامه اخیر هیات دولت که تا حدی امکان اقامت و کار را برای نخبگان کشورهای دیگر فراهم می‌کند، گفت: اقامت و کار پس از تحصیل، در حد نیاز برای نخبگان دانش آموخته بسیار ضروری است، اما مراجعت آنان به کشور متبوع خود برای ارائه خدمت امری طبیعی است، زیرا دانش آموختگان در این حالت افزون بر اینکه خدمات تخصصی و علمی به کشور خود ارائه می‌دهند، در آن کشور می‌توانند به عنوان یک کنشگر علمی، اقتصادی، فرهنگی نقش واسط و پیوند دهنده بین مردم، دانشگاه ها، تجار و شرکت‌های صنعتی دو کشور عمل کنند.
«هاشم داداش پور» رئیس سازمان امور دانشجویان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا از تحصیل دانشجویان خارجی از ۹۱ ملیت مختلف در دانشگاه‌های ایران خبر داد و اشتغال این دانشجویان خارجی در حین تحصیل را یکی از دغدغه‌های وزارت علوم برشمرد. او در مورد بررسی سلامت دانشجویان خارجی نیز با بیان اینکه در همه کشورها پروتکل‌هایی برای ورود شهروندان کشورهای دیگر برقرار است از توجه مراجع ذی ربط به این موضوع گفت. به گفته داداش پور مراکز بهداشت و درمان و مشاوره و سلامت دانشگاه‌ها همانگونه که به دانشجویان ایرانی خدمات ارائه می‌دهند، از دانشجویان بین‌المللی نیز این خدمات را دریغ نمی‌کنند. در این گفت‌وگو جزئیاتی در مورد زندگی دانشجوهای خارجی در ایران گفته شده که در ادامه می‌خوانید:
تحصیل ۹۴۴۰۶ دانشجوی بین‌المللی در ایران
آخرین وضعیت تبادل دانشجو و پذیرش دانشجویان بین المللی در کشور چگونه است و چه آماری از آن دارید؟
در سال جاری با توجه به سیاست‌های سازمان امور دانشجویان و اولویت قرار دادن جذب دانشجویان بین الملل، دانشگاه‌های ما توجه و عنایت بیشتری نسبت به سال‌های گذشته در جذب دانشجویان بین المللی پیدا کردند و تلاش آن‌ها در این مسیر بیشتر شده است. بر اساس آمار سال ۱۴۰۰ تعداد ۹۴۴۰۶ دانشجوی بین المللی از ۹۱ ملیت در دانشگاه‌های وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و همچنین در دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های وزارت بهداشت و علوم پزشکی دارای مجوز جذب دانشجویان بین المللی، مشغول تحصیل هستند.
از کشورهای اروپایی و آمریکایی هم دانشجوی خارجی داریم
در این مدت از چه کشورهای جدیدی دانشجوی خارجی در ایران پذیرش شده است؟ آیا از قاره‌های اروپا و آمریکا هم دانشجو داریم؟
یکی از سیاست‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال گذشته تلاش بر تنوع ملیتی در جذب دانشجویان بین المللی است و قبلاً هم در این باره در مصاحبه‌ای گفتم «جذب از همه کشورها و اعزام فقط به دانشگاه‌های برتر». ما مصمم هستیم و سعی می‌کنیم از تمام ملیت‌ها دانشجو جذب کنیم، اگرچه در راستای اهداف و سیاست‌های راهبردی آموزش عالی نسبت به کشورهای مبدا جذب دانشجو اولویت‌بندی داریم. اکنون در دانشگاه‌های کشور از ۹۱ ملیت دانشجو داریم که برخی از آن‌ها از کشورهای اروپایی و آمریکایی هستند. البته به طور طبیعی از کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان و کشورهای همجوار درصد بیشتری دانشجو در دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل هستند.
اعلام رشته‌های پرطرفدار برای تحصیل در ایران
چه رشته‌هایی برای تحصیل در ایران مورد استقبال بیشتری از سوی دانشجویان خارجی قرار می‌گیرد و علت آن چیست؟
دانشجویان بین المللی بر حسب نیاز، علاقه و اهداف خود رشته‌های مختلف و متنوعی را برای تحصیل در ایران انتخاب می‌کنند و خوشبختانه دانشگاه‌های ما پاسخگوی تمام نیازهای دانشجویان بین المللی در زمینه رشته‌های تحصیلی هستند. دانشگاه‌های ما تمامی رشته‌های مورد نیاز در مقاطع تحصیلی دکترا، کارشناسی ارشد و کارشناسی را ارائه می‌دهند. البته استقبال دانشجویان بین المللی در رشته‌هایی مانند حقوق، کامپیوتر، برق، پزشکی، حسابداری، زبان و ادبیات فارسی، علوم قرآن و حدیث، عمران، مدیریت بازرگانی، تربیت بدنی، اقتصاد، زبان و ادبیات عرب، زبان انگلیسی، روانشناسی، مهندسی مکانیک، عمران، مهندسی شیمی، و… نسبت به سایر رشته‌ها بیشتر است. تمایل به این رشته‌ها قاعدتا به نیاز و بازار کشورها و بالتبع به انگیزه دانشجویان متناسب با این بازار و نیاز بر می‌گردد.
مصوبه‌ای که امکان اقامت و کار را برای نخبگان خارجی در ایران فراهم می‌کند
امکان کار و اقامت در ایران برای این دانشجویان خارجی چه شرایطی دارد و آیا این دانشجویان تمایلی به ماندن در ایران بعد از فارغ التحصیلی دارند؟
اخیرا آیین نامه در هیات دولت تصویب شده که تا حدی امکان اقامت و کار را برای نخبگان کشورهای دیگر فراهم می‌کند. باور ما این است که اقامت و کار پس از تحصیل، در حد نیاز برای نخبگان دانش آموخته بسیار ضروری است، اما مراجعت آنان به کشور متبوع خود برای ارائه خدمت امری طبیعی است، زیرا دانش آموختگان در این حالت افزون بر اینکه خدمات تخصصی و علمی به کشور خود ارائه می‌دهند، در آن کشور می‌توانند به عنوان یک کنشگر علمی، اقتصادی، فرهنگی نقش واسط و پیوند دهنده بین مردم، دانشگاه‌ها، تجار و شرکت‌های صنعتی دو کشور عمل کنند. از همین رو هم زمینه برای اقامت و کار نخبگان باز است و هم راه پیوند برقرار کردن بین کشور متبوع و کشور ایران برای فارغ التحصیلان بین المللی هموار است.
مشغول به کار شدن دانشجویان خارجی جای اشتغال جوانان ایرانی را تنگ نمی‌کند
آیا دانشجویان بین المللی اجازه کار حین تحصیل در ایران دارند؟
در حال حاضر، امکان کار همزمان با اشتغال وجود ندارد، اما یکی از الزامات جذب دانشجویان بین المللی در افق چند سال آینده، فراهم آوردن فرصت شغلی است. به همین خاطر، اشتغال دانشجویان بین المللی در حین تحصیلی یکی از دغدغه‌های وزارت علوم است، زیرا این قبیل دانشجویان با اشتغال به کارهای خاصی که در تعاملات اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری بین دو کشور تعریف می‌شود، افزون بر کسب درآمد برای هزینه تحصیل‌شان، می‌توانند زمینه ایجاد اشتغال بیشتر را نیز فراهم کنند به گونه‌ای که این روند را پس از مراجعت به کشورشان نیز ادامه می‌دهند. بنابراین برخلاف تصور برخی از مردم و دست اندرکاران، اشتغال تعریف شده، یک فرصت دو طرفه برای مردم ما و دانشجوی بین المللی است و نه تنها جای جوانان ما را در موضوع کار اشغال نمی‌کنند، بلکه می‌توانند اشتغال‌زایی نیز داشته باشند. فرض کنید دانشجوی بین المللی واسطه تجارت و بازرگانی بین شرکت‌های تولیدی و یا بازگانی ما و صنعت و بازار کشور خود بشود و یا در صنعت گردشگری در ایران مشغول کار شود و گردشگر را از کشور متبوع خود به ایران بیاورد، این نوع اشتغال تعریف شده و محدود، نه به تحصیل دانشجو لطمه می‌زند و نه جای اشتغال جوانان ایرانی را تنگ می‌کند، بلکه فرصت‌های خوبی برای کشور فراهم می‌کند.
متاسفانه آنچه اکنون واقعیت دارد وجود برخی مقررات دست و پا گیر و همچنین نگرانی برخی دست اندرکاران است که مانع از تحقق اشتغال تعریف شده و محدود برای دانشجویان بین المللی است تا بتوان در سطح وسیع و فراگیر در همه دانشگاه‌ها این فرصت را فراهم کرد. البته سازمان امور دانشجویان و شخص وزیر محترم در تلاش است تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود و یا مجلس شورای اسلامی موانع را برطرف سازد و این فرصت را همزمان برای دانشجویان بین‌المللی و کشور خودمان فراهم سازد تا به گسترش مناسبات بین کشورها کمک کند. این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که بدانیم تمام کشورهایی که در جذب دانشجو موفق هستند، فرصت اشتغال محدود و حتی نامحدود برای دانشجویان بین المللی را در کشور خود فراهم کرده‌اند و این فرصت یکی از جذابیت‌های این کشورها در جذب دانشجوی بین الملل به دانشگاه‌های کشورشان به حساب می‌آید و بسیار هم موثر بوده است.
سیاست ما جذب دانشجو از همه کشورهاست
همکاری علمی با کشورهایی مانند کره شمالی چگونه خواهد بود و چه ابعادی دارد؟
سیاست ما «جذب از همه کشورها و اعزام دانشجوی ایرانی به دانشگاه‌های برتر دنیا» است. تبادل دانشجو بین جمهوری اسلامی و سایر کشورها نیز بر همین اساس شکل خواهد گرفت. البته دیپلماسی علمی دانشجویی یک رابطه دو طرفه است که معمولا بین کشورها و دانشگاه‌ها رخ می‌دهد و این تبادل در تمام دنیا موضوع معمولی و امری بدیهی است و بین همه کشورها رخ می‌دهد، کره شمالی نیز یکی از این کشورها است.
۳۳ هزار دانشجوی افغانستانی در ایران تحصیل می‌کنند
تا به حال چه تعداد دانشجوی خانم از کشور افغانستان برای تحصیل به ایران آمده‌اند؟
کشور افغانستان همسایه ماست و به طور طبیعی ارتباط با همسایه‌ها و کشورهای همجوار جزو اولویت‌های دولت سیزدهم است. با توجه به این رویکرد و اولویت، دانشجویان کشور افغانستان برای ما اهمیت خاصی پیدا می‌کند، چرا که این کشور و مردم آن، با ما ریشه‌های مشترک دینی، زبانی، فرهنگ و تاریخی دارند. مردم آن فارسی زبان هستند و بسیاری از جوانان افغانستان از هوش، ذوق و استعداد قوی برخوردارند. قاعدتا حسن همجواری این فرصت را در اختیار جوانان افغانستان قرار می‌دهد تا بتوانند از ظرفیت‌های همسایه خود، ایران بهره‌مند شوند. این در مورد دختران افغانستان نیز مصداق دارد. کما اینکه در حال حاضر بیش از ۳۳ هزار دانشجوی افغانستانی در ایران تحصیل می‌کنند که بخشی از آن‌ها را دختران افغانستان تشکیل می‌دهند.
خدمات مراکز مشاوره و سلامت دانشگاه‌ها به دانشجویان خارجی دریغ نمی‌شود
سلامت دانشجویان خارجی از نظر جسمی و بیماری‌های خاص و سلامت روانی و… به چه صورت بررسی می‌شود؟ آیا ممنوعیتی برای ورود دانشجویان با بیماری خاصی وجود دارد؟
سلامت جسمانی و روحی دانشجویان داخل و البته بین المللی برای ما همزمان بسیار مهم است. تابحال، مورد خاصی در این باره که فحوای سوال شماست از جانب دانشجویان بین المللی در ایران پیش نیامده است که بعنوان مساله مطرح شود. در همه کشورها پروتکل‌هایی برای ورود شهروندان کشورهای دیگر برقرار است که ایران نیز از آن مستثنا نیست و به صورت طبیعی توسط مراجع ذی ربط مورد توجه قرار می‌گیرد. ضمن اینکه مراکز بهداشت و درمان و نیز مراکز مشاوره و سلامت دانشگاه‌ها همانگونه که به دانشجویان ایرانی خدمات ارائه می‌دهند، از دانشجویان بین المللی نیز این خدمات را دریغ نمی‌کنند و در خدمات همه آن‌ها هستند.
