اکوسیستم دستیابی به مرجعیت علمی سلامت در کشور موجود است

به گزارش ایلنا به نقل از وبدا، یونس پناهی در سخنرانی آغازین خود در نشست معاونین تحقیقات و فناوری دانشگاه های علوم پزشکی کشور سیاستهای کلان معاونت تحقیقات و فناوری از مرجعیت علمی تا پاسخگویی را تشریح کرد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در ابتدا از معاونین برای تعامل با مدیران ستادی وزارت دعوت و تصریح کرد: به اشتراک گذاری سیاست های کلان میان معاونین و مدیران ستادی یکی از موارد حائز اهمیت است. انتظار می رود در این نشست آینده نگاری و برنامه های کلان و چهارچوب فکری تبیین و تشریح شود، تجربه های موفق دانشگاه ها به اشتراک گذاشته شود و راهکارهایی برای رسیدن به اولویت ها و نحوه دستیابی به مرجعیت علمی مبنی بر شاخص های پاسخگو به مذاکره گذاشته شود.

وی با بیان اینکه باید نقشه راه تحقیقات سلامت جهت نیل به مرجعیت علمی، توجه به بار بیماری ها و افزایش شاخص های سلامت در جامعه ارتقا یابد، تصریح کرد: باید هدفگذاری کنیم و در حل مسائل سلامت در جامعه و منطقه به مرجعیت دست یابیم.

او با بیان به اینکه گام اول در مرجعیت علمی سیاستگذاری است، خاطرنشان کرد: باید روندهای علم، فناوری و آینده نگاری روندها پیگیری شود. همینطور فناوریها و عناوین جدید علمی شناسایی شود نقشه راه و ماموریت ها برای ساختارهای علمی طراحی و در سطح ملی همگرا شده و نگرش ها در بحث مرجعیت علمی تغییر یابد و ذهنیت ها هم به صورت صحیح ارائه شود.

پناهی گام بعدی را ساختار دانست و بیان کرد: باید فراساختارهایی جهت تقویت و تمرکز بر اولویت های ملی طراحی شود و فعالیت های ساختارهای علمی و فناوری با نقشه ملی تطبیق یابد. در ادامه باید فرآیندها هم تدوین شود. طراحی یک فرایند برای تعیین وضعیت سیستم سلامت یکپارچه و مشخص کردن وضعیت دلخواه، طراحی یک فرآیند برای پایش مستمر و مشاهدات کلان از سیستم یکپارچه سلامت و طراحی فرآیند برای ارتباطات جهانی و مدیریت دانش دارای اهمیت است.

پناهی با بیان اینکه اکنون ۳۰ درصد تولیدات علمی در کشور از طریق تعاملات بین المللی است، بیان کرد: در حالیکه این رقم در میان کشورهای منطقه بالاتر است. این ظرفیت برای دانشمندان ما وجود دارد که با ایرانیان مقیم خارج کشور تعامل و ارتباط برقرار کنیم.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، سطح استراتژی را به دو سطح بالادستی و سطح میانی تقسیم کرد و افزود: در سطح میانی به امور و کارهای تیمی بیشتر توجه شود و باید فرهنگ آن ایجاد شود زیرا به دلیل محدودیت در منابع و زیرساخت ها راه گریزی نیست. برای مثال به عنوان یک تمرین اخیرا از کلان مناطق کشور خواسته شده برنامه های مشترک خود را به معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت معرفی کنند.

وی یکی الزامات مرجعیت علمی را امکانات و حمایت های بالادستی دانست و تصریح کرد: حمایت های بالادستی بسیار موثر است تا سهم تحقیقات و فناوری از GDP افزایش داده شود و در این حوزه تاسیس مراکز  تحقیقات بین رشته ای مبتنی بر ماموریت ها مطرح می شود.

پناهی عنوان کرد: علاوه بر تجهیزات باید از نیروی انسانی نیز بهره برداری شود. برنامه های متنوع برای تشویق نخبگان جهت بهره برداری از زیرساخت ها وجود دارد. مانند استفاده از ظرفیت سرباز نخبه که اخیرا در این زمینه تفاهم نامه ای با دانشگاه دفاع ملی به امضا رسیده است.

او به تولید و به کارگیری تکنولوژی اشاره کرد و افزود: طراحی زنجیره ایده تا محصول حمایت از تکنولوژی های همگرا تولید انسولین و داروهای شیمی درمانی نمونه به کارگیری تکنولوژی است. بخش دیگر مرجعیت علمی، ترجمان علمی و کاربست آن است. توسعه زیرساختهای کاربست دانش و تقویت ارتباط با صنعت یکی از ضروریات است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، با بیان اینکه در دیپلماسی علمی، همانند دیپلماسی سیاسی باید تمام مراودات علمی و همکاریها در جهت منافع کشور باشد، تاکید کرد: طراحی پروژه با سازمان های بین المللی برای حمایت از کشورهای منطقه و استفاده از نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور در اولویت قرار می گیرد.

به گفته وی، بخش دیگر مرجعیت علمی، بهبود اقتصاد دانش بنیان است. علمی که منجر به ثروت بشود دارای ارزش است؛ علم به ذات مسئله خوب و مثبتی است ولی باید نافع باشد.

پناهی با اعلام اینکه در حال حاضر در ساختار وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی تمام اجزای لازم برای ایجاد مرجعیت علمی وجود دارد، تاکید کرد: اکوسیستم معاونت تحقیقات و فناوری مبتنی بر مدل های پویا در کشور موجود است ولی نیازمند سیاست گذاری صحیح است. منابع حمایتی مهیا است، نیروی انسانی کارآمد شامل نخبگان و پژوهشگران و دانشجویان فعالی در کشور هستند و باید از این پتانسیل ها بهره برداری کرد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، توصیه کرد: سال آینده وزارت بهداشت به دنبال سیستم پزشک خانواده است فرصت خوبی است تا برنامه تحقیقات و فناوری را در این بستر پیاده سازی کنیم. از بیگ دیتاها برای حل مشکلات سلامت جامعه بهره برداری کنیم.

پناهی با بیان اینکه باید بستر را به نحوی مهیا ساخت تا نخبگان در این حوزه مشارکت داشته باشند، خاطرنشان کرد: انتظارات معاونت تحقیقات و فناوری در بخش نیروی انسانی ارتباط مستمر با سرآمدان تحقیقات و فناوری مانند محققان یک درصد برتر و برگزیدگان جشنواره های ملی و بین المللی، نخبگان پژوهشی و برترین های حوزه فناوری است.

وی افزود: در حوزه منابع علمی و سرمایه گذاری باید ارتباط مستقیم و مستمر با بادی گرنت ها و صندوق ها، خیرین سلامت، مدیران و شرکت های بزرگ دارویی، معاونین تحقیقات و فناوری نیروهای مسلح در برنامه قرار گیرد.

پناهی افزود: در حوزه سیاست گذاری ضرورت دارد، ضمن ارتباط مستمر مبتنی بر نیاز کشور با روسای کوهورت های بزرگ، پرشین کوهورت، بیوبانک ها، رجیستری، آزمایشگاه های جامع، مراکز جامع سلول های بنیادی، شبکه ها و ... باید در جهت ارائه داده های قابل تعمیم و معتبر جهت تصمیم گیری های کلان نظام سلامت، ارائه روش های پیشگیری و پیش بینی فاکتورهای خطر جهت کاهش بار بیماری ها، ارائه بیومارکرها و طبقه بندی های جدید جهت تشخیص سریع اقدامات سریع و موثری انجام شود.