تهران کمتر از ۲۷۰۰ اتوبوس دارد/ عمده اتوبوس‌های در حال تردد فاقد استانداردهای یورو هستند

به گزارش خبرنگار ایلنا، کمبود محسوس ناوگان حمل‌ونقل عمومی در تهران یکی از اصلی‌ترین عوامل تشدید ترافیک و آلودگی هوا در پایتخت است؛ این مساله‌ای است که نه‌تنها کارشناسان حوزه حمل‌ونقل، بلکه مسئولان شهری تهران نیز نسبت به آن اذعان دارند. به همین دلیل، موضوع حمل‌ونقل عمومی یکی از محورهای اصلی برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران را به خود اختصاص داده است؛ برنامه‌ای که اخیرا در شورای شهر ششم به تصویب رسیده و بیشترین احکام موجود در آن به توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی اختصاص یافته است. 

در این میان با وجود این که ناوگان متروی تهران با کمبود و فرسودگی شدیدی دست‌وپنجه نرم می‌کند و به گفته مدیران شهری پایتخت بخش زیادی از قطارهای آن نیاز به اورهال دارند و بعضی از قطارهای مترو به دلیل فرسودگی از خط خارج شده‌اند، اما به نظر می‌رسد کمبودها در حوزه اتوبوسرانی بیشتر از مترو است؛ به نحوی که با وجود این که براساس اظهارات مسئولان شهری پایتخت تهران حداقل به 11 هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد، اما اکنون کمتر از 2 هزار و 700 دستگاه اتوبوس در چرخه خدمت‌رسانی فعال هستند و در برنامه چهارم شهرداری نیز پیش‌بینی شده است که تعداد اتوبوس های فعال تهران تا پایان سال 1404 حداکثر به 7 هزار و 500 دستگاه برسد. 

این نکته‌ای است که سید محمد آقامیری، نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: در تابستان سال 96 که دوره چهارم مدیریت شهری پایتخت تمام شد و کار را به دوره بعد از خود سپرد، براساس سند تحویل و تحول شهرداری تهران که در پایان هر دوره درباره دارایی‌های شهرداری تهیه می‌شود، حدود 6 هزار اتوبوس به دوره پنجم مدیریت شهری تحویل داده شد. اما مطابق سندی که در پایان دوره پنجم به امضای خود آقای حناچی (شهردار قبلی تهران) رسیده است، تنها یک هزار و 870 اتوبوس به دوره ششم یعنی دوره کنونی مدیریت شهری تهران تحویل داده شد. 

وی افزود: اسناد تحویل و تحول شهرداری تهران در پایان دوره چهارم و پنجم مدیریت شهری نشان می‌دهد که حدود 4 هزار و 200 اتوبوس در دوره پنجم یعنی طی چهار سال از چرخه خدمت‌رسانی به شهروندان تهرانی کنار گذاشته شده است. البته هنوز برای ما مشخص نشده است که آیا همه این اتوبوس‌ها به دلیل فرسودگی از خط خارج شده‌اند یا چون قطعات لازم برای تعمیرات آنها در دسترس نبوده، از چرخه کنار گذاشته شده‌اند یا دلیل دیگری برای کنار گذاشته شدن این اتوبوس‌ها وجود داشته است. 

شروع کار دوره ششم مدیریت شهری با خلأ بزرگ در ناوگان اتوبوسرانی تهران 

آقامیری با بیان این که در ابتدای دوره ششم مدیریت شهری حدود 300 دستگاه از یک هزار و 870 اتوبوس تحویل‌داده‌شده نیاز به تعمیرات اساسی داشت، عنوان کرد: از مهرماه 1400 که مدارس و دانشگاه‌ها بعد از فروکش کردن کرونا بازگشایی شد و دوره جدید مدیریت شهری نیز با وضعیت بسیارنامناسب اتوبوسرانی کار خود را آغاز کرده بود، ناگهان با حجم بالای تقاضا برای سفرهای درون‌شهری با استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه اتوبوس مواجه شدیم و کمبود شدید اتوبوس‌های تهران در آن زمان باعث ایجاد خلأ بزرگ در پاسخ به این تقاضا شد. 

نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران ادامه داد: در آن زمان شهرداری و شورای شهر برای رفع این خلأ تمام تلاش خودشان را انجام دادند که بتوانند به هر طریقی که می‌شود، اتوبوس تهیه کنند و پاسخگوی نیاز مردم باشند. این در حالی است که از دوره پنجم مدیریت شهری، شهرداری با یکی از تولیدکننده‌های داخلی قرارداد خرید اتوبوس بسته بود و مبلغ آن را پرداخت نکرده بود، ولی ما توانستیم از منابع مختلف مبلغ این قرارداد را تامین کنیم و پول را به شرکت تولیدکننده واریز کنیم و از همان زمان ورود اتوبوس‌های جدید به ناوگان تهران آغاز شد. 

وی در ادامه توضیح داد: ما در دوره ششم مدیریت شهری از طریق پرداخت مبلغ قرارداد قبلی شهرداری با تولیدکننده داخلی، توانستیم طی سال گذشته و امسال 175 دستگاه اتوبوس را به چرخه اتوبوسرانی تهران اضافه کنیم که بخش عمده این اتوبوس‌ها تا امروز شماره‌گذاری شده است و بقیه هم به زودی شماره‌گذاری خواهند شد. همچنین شهرداری تهران در دوره ششم برنامه‌ای هم برای تامین اتوبوس از طریق مشارکت با وزارت کشور در پیش گرفته و صرفا به خرید مستقیم از تولیدکنندگان داخلی اکتفا نکرده است. 

برنامه شهرداری تهران برای تأمین حداقل 900 اتوبوس با مشارکت وزارت کشور 

آقامیری با اشاره به برنامه مشارکتی شهرداری تهران با وزارت کشور برای تکمیل ناوگان اتوبوسرانی پایتخت گفت: براساس تفاهم‌نامه‌ای که در دولت سیزدهم بین وزارت کشور و شهرداری‌های کلانشهرها به امضا رسیده، قرار است که حداقل 900 دستگاه اتوبوس با مشارکت این وزارتخانه از طریق تولیدکنندگان داخلی برای ناوگان تهران تامین شود. 80 درصد مبلغ خرید این اتوبوس‌ها را وزارت کشور و 20 درصد مابقی را نیز شهرداری تهران پرداخت خواهد کرد. البته تا امروز شهرداری سهم خود را برای خرید 640 اتوبوس پرداخت کرده است که از این محل هنوز اتوبوسی به شهرداری پایتخت تحویل داده نشده، اما در ماه‌های آتی بسته به سرعت تولیدکنندگان، تعدادی از این اتوبوس‌ها به ناوگان حمل‌ونقل تهران اضافه خواهد شد. 

نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران ادامه داد: برنامه دیگری که دوره کنونی مدیریت شهری تهران برای جبران کمبود ناوگان اتوبوسرانی پایتخت در دست اجرا دارد، اورهال بخشی از اتوبوس‌هایی است که در دوره گذشته از چرخه فعالیت خارج شده بودند. در همین راستا نیز شهرداری تهران قراردادی را برای اورهال یک هزار و 400 اتوبوس با تولیدکنندگان داخلی امضا کرده است که تا امروز بخشی از این اتوبوس‌ها اورهال شده و به چرخه خدمت‌رسانی بازگشته‌اند. 

وی در ادامه تاکید کرد: مجموع برنامه‌هایی که دوره ششم مدیریت شهری از ابتدای شروع به فعالیت خود در شهریور سال گذشته تا امروز اجرا کرده است، باعث شده که اکنون به جای یک هزار و 870 اتوبوس، بین 2 هزار و 600 تا 2 هزار و 700 دستگاه اتوبوس در چرخه خدمت‌رسانی قرار داشته باشند. البته در هر لحظه حدود 300 تا 400 دستگاه اتوبوس از این تعداد در تعمیرگاه هستند، اما با توجه به برنامه‌ای که شهرداری برای اورهال اتوبوس‌ها دارد، ماه به ماه بر تعداد اتوبوس‌های فعال تهران اضافه می‌شود. 

شهرداری به دنبال خرید از تولیدکنندگان داخلی و واردات از طریق بخش خصوصی 

آقامیری درباره برنامه‌های آینده دوره ششم مدیریت شهری برای جبران کمبود ناوگان اتوبوسرانی تهران توضیح داد: در حال حاضر شهرداری تهران هم به دنبال بستن قرارداد با تولیدکنندگان داخلی به جهت تامین اتوبوس است و هم قصد دارد که تعدادی اتوبوس را از محل مشارکت با وزارت کشور تامین کند. سرعت اضافه شدن این اتوبوس‌ها به چرخه اتوبوسرانی تهران نیز به سرعت تولید در کارخانجات داخلی بستگی دارد، البته آن طور که شرکت‌های داخلی گفته‌اند، از حدود پنج تا شش ماه دیگر اتوبوس‌های جدید تولیدشده را به شهرداری تهران تحویل خواهند داد، اما به هر میزان که تولیدکنندگان بتوانند به تعهد خود برای افزایش تولید اتوبوس عمل کنند، شهرداری نیز به صورت نقدی یا تهاتری از آنها اتوبوس خریداری خواهد کرد. 

وی افزود: دوره ششم مدیریت شهری پایتخت همچنین برنامه دارد که با مشارکت بخش خصوصی، تعدادی از اتوبوس‌های مورد نیاز شهروندان را از طریق واردات تامین کند؛ به نحوی که بخش خصوصی خودش واردات را انجام دهد و سپس با شهرداری تهران قرارداد پیمایشی اجرا کند. در این زمینه نیز شهرداری در حال حاضر در حال مذاکره با شرکت‌های خصوصی مختلفی برای واردات این اتوبوس‌هاست که هنوز این مذاکرات به نتیجه کامل نرسیده، اما در برنامه چهارم شهرداری تهران پیش‌بینی شده است که بخشی از اتوبوس‌های مورد نیاز پایتخت از طریق واردات تامین خواهد شد. 

سازمان محیط‌زیست به دنبال ایده‌آل‌گرایی در تعیین استاندارد اتوبوس‌های وارداتی نباشد 

نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران با اشاره به مشکلات بین شهرداری با سازمان حفاظت محیط زیست در تامین اتوبوس از مسیر واردات گفت: سازمان محیط زیست اخیرا به مدیریت شهری پایتخت اعلام کرده است اتوبوس‌هایی که از مسیر واردات تامین می‌شود، حتما باید دارای استاندارد یورو6 باشد. البته توجه به استاندارد آلایندگی اتوبوس‌ها اتفاق مثبتی است، اما سازمان محیط زیست با این الزام عملا در حال ایده‌آل‌گرایی است، زیرا همین حالا متاسفانه بخش عمده اتوبوس‌هایی که در سطح شهر تردد می کنند، فاقد استانداردهای یورو هستند، چون از عمر مفید این اتوبوس‌ها گذشته است و حتی استاندارد یورو4 را نیز از دست داده‌اند، ولی ما به دلیل کمبود شدید ناوگان اتوبوسرانی تهران، چاره‌ای جز استفاده از این اتوبوس‌ها نداریم. 

وی در پایان تصریح کرد: امیدواریم سازمان حفاظت محیط زیست تا حدودی سخت‌گیری‌های خود را کاهش دهد و البته شهرداری نیز با توجه به شرایط موجود ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت، دقت کافی داشته باشد تا بخش خصوصی اتوبوس‌هایی که کمترین مشکل را برای آلودگی هوا ایجاد می‌کنند، وارد کشور کند. در هر صورت، دوره ششم مدیریت شهری پایتخت به شدت به دنبال جبران کمبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران است و هدف‌گذاری ما براساس برنامه چهارم شهرداری، آن است که تا پایان سال 1404 تهران 7 هزار و 500 دستگاه اتوبوس داشته باشد.