رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی در گفت‌وگو با ایلنا:
افزایش ۳ درصدی آمار ثبت نام مدارس استثنایی/ اعتبارات توانبخشی و آموزش مهارت‌های فنی‌وحرفه‌ای دانش‌آموزان استثنایی حذف نشده است
رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی گفت: اعتبارات توانبخشی و آموزش مهارت‌های فنی‌وحرفه‌ای دانش‌آموزان استثنایی در بودجه سال ۱۴۰۰ حذف نشده بلکه با سایر ردیف های بودجه ای سازمان تجمیع شده است و گزارش مرکز پژوهش‌ها ناظر به ضرورت تفکیک اعتبارات این حوزه ها در تفاهمنامه های بودجه سالانه دستگاه بوده است.
«حمید طریفی حسینی» رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد تحصیل دانش آموزان استثنایی در مدارس عادی و رصد نتایج و ثمرات این طرح با گذشت نیمی از سال تحصیلی بیان کرد: این طرح سالهاست اجرا می‌شود و بیش از یک دهه است که دانش آموزان استثنایی در مدارس عادی درس می‌خوانند.
او تصریح کرد: آمار ثبت نام دانش آموزان استثنایی در مدارس ما امسال حدود ۳ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت و به همین نسبت احتمالا در مدارس فراگیر نیز با افزایش ثبت نام این دانش آموزان روبه‌رو هستیم.
طریفی حسینی با بیان اینکه یکی از اساتید دانشگاه فردوسی مشهد پژوهشی روی موضوع ثمرات تحصیل دانش آموزان استثنایی در مدارس عادی انجام داده است، بیان کرد: این طرح مورد تایید خانواده‌ها و دانش آموزان است و اصرار دارند که طرح مدارس فراگیر اجرا شود. اولویت ما نیز همین است که بچه‌ها تا جایی که ممکن است با هم تحصیل کنند. برنامه توانمندسازی نیروی انسانی که با دانش آموزان استثنایی کار می‌کنند، از اولویت‌های اصلی ماست و آموزش خط بریل یا زبان اشاره و ارتباط با این دانش آموزان از اصلی‌ترین دوره‌هایی است که برای این معلمان در نظر گرفته می‌شود. ما سال گذشته بالغ بر هزار معلم را به این مهارت‌ها توانمندسازی کردیم و حدود ۱۰۱ دوره ۱۲۰ ساعته آموزش معلمان چندمهارتی برگزار کردیم.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی اضافه کرد: معلمان عادی هم مهارت‌های تعامل با این دانش آموزان را در این فرایندها و دوره‌ها یاد می‌گیرند. فضای آموزشی باید در کنار توانمندسازی معلمان تجهیز شود و با همکاران در سازمان نوسازی برای بهسازی و مناسب‌سازی مدارس برای حضور دانش آموزان استثنایی در مدارس عادی تعاملاتی داشته‌ایم.
او افزود: حالا که در آستانه تدوین برنامه هفتم توسعه هستیم، امیدواریم درصد مطلوبی از مدارس عادی مناسب‌سازی شوند تا شرایط پذیرش دانش آموز استثنایی را در خود داشته باشند. اعتبارات تحقق چنین هدفی سنگین است و از عهده اعتبارات موجود آموزش و پرورش استثنایی خارج است. بخشی از تامین نیازها به سمت سازمان نوسازی و تجهیز مدارس می‌رود که آنها باید پیگیر باشند و لازم است در قانون بودجه و تخصیص اعتبارات در برنامه توسعه هفتم چنین هدف و نیازی را درخصوص اعتبارات ببینند. اگر ما بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از بودجه را به مناسب‌سازی ۵ درصد از مدارس اختصاص دهیم و در این شرایط خواهیم دید در انتهای برنامه هفتم توسعه حدود ۲۵ درصد مدارس ما مناسب‌سازی شده‌اند تا پذیرش دانش آموزان استثنایی در مدارس عادی اتفاق بیفتد.
طریفی حسینی ضمن اشاره به اینکه بیمه دانش آموزان استثنایی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: ما دو طرح توانبخشی خارج از مدرسه و یک طرح خدمات حمایتی را داریم که در این دو طرح بخشی از منابع مالی سازمان هزینه می‌شود. سال گذشته ۱۳ میلیارد تومان از منابع سازمان را صرف این دو طرح کردیم. در طرح توانبخشی خارج از مدرسه دانش آموزان استثنایی به کلینیک‌های خصوصی بیرون مراجعه کرده و هزینه‌اش را پرداخت می‌کنند سپس فاکتور را به مدرسه تحویل می‌دهند و ما بخشی از پولی که هزینه کرده را به آنها برمی‌گردانیم. در خدمات حمایتی، هزینه‌های پزشکی، داروها، عمل، آزمایشات، عینک، ویلچر و… را نیز پرداخت می‌کنیم.
او در ادامه اظهار کرد: پرداخت این هزینه وظیفه سایر دستگاه‌هاست و براساس قانون حمایت از حقوق معلولین، وزارت بهداشت و بیمه‌ها مکلف هستند بیمه‌ای را در اختیار دانش آموز قرار دهند که علاوه مشکلات جسمانی، شامل توانبخشی آنها نیز شود. از سوی دیگر خدمات حمایتی باید از سوی بهزیستی تامین شود و سمعک و عینک و ویلچر و… را به معلولین بدهند، ولی چون این کار را نمی‌کنند و دانش آموز استثنایی ما برای حضور در کلاس وسایل توابخشی لازم دارد یا اگر بیماری دارد باید اول بیماری‌اش رفع شود تا آموزش را به او ارائه کنیم، مجبور هستیم خودمان مداخله کنیم و اگر بقیه دستگاه‌ها کم کاری کنند، ما نیز وظایف خودمان را انجام می‌دهیم.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی خاطرنشان کرد: ما تفاهم‌نامه‌ای در همین رابطه با سازمان بهزیستی داشتیم که به تازگی منعقد شد و نامه‌ای از سازمان بهزیستی به همه ادارات بهزیستی کشور ارسال شده است و براساس این نامه تمام دانش آموزان، با اولویت دانش آموزان پیش دبستانی و ابتدایی که متقاضی خدمات حمایتی هستند، در اولویت دریافت خدمات از بهزیستی قرار بگیرند.
او افزود: از سوی دیگر برای بحث توانبخشی با بیمه سلامت صحبت انجام شده و این بیمه با سازمان بهزیستی تفاهمی دارند که سال گذشته دولت ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برایش مشخص کرده تا در اختیار بهزیستی قرار داده و برای توانبخشی تمامی معلولان قرار بگیرد. بهزیستی این منابع را در اختیار بیمه سلامت گذاشته تا این امر را محقق کند. بیمه سلامت نیز تفاهماتی انجام داده و مصوبه‌ای در هیات دولت داشته که ۵۹ خدمت توانبخشی را پوشش می‌دهد. به این صورت که کلینیک‌هایی که با این بیمه طرف قراداد می‌شوند، ۷۰ درصد تعرفه بخش خصوصی هزینه درمان را پرداخت می‌کنند. یعنی فرد معلول که دانش آموز معلول هم جزو آن‌هاست به این کلینیک‌ها مراجعه و درمانش را تحت پوشش بیمه سلامت انجام می‌دهد. به کلینیک‌ها فراخوان رفته است و می‌توانند برای عقد تفاهم با بیمه سلامت مراجعه و درخواست بدهند و اسامی این کلینیک‌ها در سامانه‌ای ثبت می‌شود.
وی ادامه داد: دانش آموزان یا افراد غیر دانش آموز معلول که از طرف سازمان بهزیستی نشاندار شده‌اند، می‌توانند به کلینیک مراجعه کرده و ۷۰ درصد تعرفه بخش خصوصی مبتنی بر بیمه پایه پرداخت می‌شود و خانواده ۳۰ درصد هزینه درمان را خودش پرداخت می‌کند و ۷۰ درصد را بیمه سلامت می‌دهد. این شرایط بدون استفاده از بیمه تکمیلی و با همان بیمه پایه که می‌تواند تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و… باشد پرداخت می‌شود. امیدواریم کلینیک‌هایی که طرف قرارداد با بیمه سلامت هستند بیشتر شود تا دسترسی مردم به این خدمات بیشتر شود.
طریفی حسینی با بیان اینکه دانش آموزان استثنایی قرار است از سوی بهزیستی نشاندار شوند، توضیح داد: دانش آموزانی که کارت معلولیت ندارند، می‌توانند از بهزیستی کارت و نشان بگیرند تا بتوانند از این خدمات استفاده کنند. به این دلیل که شرط استفاده از خدماتی که گفتم این است که فرد معلول بیمه پایه داشته باشد که امروز همه بیمه دارند و آن‌هایی که بیمه نداشتند و در سه دهک اول بودند توسط دولت به صورت رایگان بیمه شده اند. شاید برخی از مردم خبر نداشته باشند که دولت همه آنها را بیمه کرده است، اما این اقدام صورت گرفته و هرکسی کد ملی خود را در سایت بیمه بزند می‌تواند استعلام بگیرد. بنابراین افراد معلول که شامل دانش آموزان معلول هم می‌شود، با وجود بیمه پایه و دریافت نشان از بهزیستی می‌توانند از این خدمات بهره ببرند.
او اضافه کرد: مشکلات بیمه‌ای دانش آموزان ما در صورتی که بهزیستی و بیمه سلامت به تعهدات خود عمل کنند، برطرف خواهد شد و پول آموزشی که در توانبخشی دانش آموزان معلول خود صرف می‌کنیم، در همان مقوله آموزش بهتر هزینه شود.
او در مورد حواشی مربوط حذف اعتبارات توانبخشی و آموزش فنی‌وحرفه‌ای دانش آموزان معلول که در برخی فضاهای مجازی وجود دارد، گفت: قبلا فصول تفاهم‌نامه‌ای که ما با سازمان برنامه و بودجه مبادله می‌کردیم خیلی جزئی ردیف‌ها را مشخص کرده بود اما سال گذشته این ردیف‌ها را یک مقدار کلی‌تر کردند یعنی ممکن است جزئیات در آن نیامده باشد. ما برای توانبخشی از محل هدفمندی یارانه‌ها، از مبلغی که برای تجهیزات توانبخشی سال گذشته تخصیص داده بودند بخشی را دریافت کردیم البته بخشی از آن هم محقق نشده است اما بخشی را که دریافت کرده‌ایم حدود ۱۶ میلیارد تومان برای تجهیزات توانبخشی از محل هدفمندی یارانه‌ها است. از سوی دیگر ما ۱۳ میلیارد تومان بابت خدمات توانبخشی و حمایتی هزینه کردیم؛ حدود ۶.۵ میلیارد تومان برای خدمات توانبخشی و ۶.۵ میلیارد تومان دیگر صرف خدمات حمایتی شد. بنابراین هیچ حذفی صورت نگرفته است و همین امسال هم در بودجه خودمان حدود ۵۰ میلیارد تومان اعتبارات بابت خدمات و تجهیزات توانبخشی وجود دارد.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی بیان کرد: ما دو سال است که برای توانبخشی بودجه خاص می‌گیریم که به جز منابع عمومی سازمان است که در توانبخشی هزینه می‌کنیم. امسال ۱۰ میلیارد تومان از آن ۵۰ میلیاردی را تخصیص گرفته‌ایم و انتظار داریم تا آخر سال هم بخشی دیگر از این تخصیص مالی را دریافت کنیم.
طریفی حسینی یادآوری کرد: بودجه سازمان زیر دست ماست و همین یک ماه پیش حدود ۵ میلیارد تومان بابت آموزش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای و برای مواد مصرفی کارگاه‌های آموزشی فنی‌وحرفه‌ای اختصاص دادیم و تا آخر سال ۵ میلیارد دیگر برای این امر پرداخت می‌کنیم یعنی حداقل ۱۰ میلیارد از اعتباراتمان را صرف آموزش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای دانش آموزانمان و مواد مصرفی کارگاه‌ها کردیم. از سوی دیگر اگر رشته‌های جدیدی در فنی و حرفه‌ای و کاردانش‌های استثنایی ایجاد کنند، تا ۱۰۰میلیون برای تجهیرات کارگاهی به هنرستان‌ها کمک می‌کنیم. این مبلغ بجز مواردی است که برای تجهیز از راه‌های عادی و سازمان نوسازی به این مدارس کمک می‌شود. لذا ردیف‌های اعتباری به صورت کلی آمده است و آنچه به عنوان گزارش مرکز پژوهش‌ها مطرح است، ناظر به ضرورت تفکیک اعتبارات این حوزه ها در تفاهمنامه های بودجه سالانه دستگاه بوده است.
