تراکم استثنایی قوچ و میش در کشور

به گزارش ایلنا، به نقل از پایگاه سازمان محیط زیست، حسن اکبری در بازدید روز گذشته از بخش‌هایی از مجموعه حفاظتی جاجرود، با اشاره به اینکه علیرغم همه تنگناهایی که به علت برخی تعارضات وجود دارد، وضعیت حیات وحش در این منطقه مناسب است، اظهارکرد: تراکم قوچ و میش واقعا در کشور استثنایی است و بخش عمده‌ای از ذخایر ژنی این گونه ارزشمند را ما باید در استان تهران و در این منطقه شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه وضعیت آب منطقه به علت وجود چشمه‌ها خوشبختانه در حال حاضر مطلوب است، افزود: به لحاظ رویشی هم منطقه از ظرفیت بالایی برخوردار است اما متاسفانه خشکسالی امسال بر پوشش گیاهی مناطق تاثیر گذار بوده است و اندک نگرانی برای تغذیه حیات وحش درزمستان پیش رو وجود دارد.

اکبری ادامه داد: با توجه به اینکه این منطقه قدمت زیادی دارد و از با سابقه‌ترین مناطق حفاظت شده کشور است، پاسگاه‌های محیط بانی منطقه نیازمند توجه بیشتری هستند که این موضوع در دستورکار پیگیری ستاد سازمان و استان تهران به منظور برخورداری از شرایط مناسب قرار دارد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود در حاشیه این بازدید، تاکید کرد: ما باید بتوانیم ظرف دو سال آینده کل شبکه بی سیم را در حوزه محیط زیست و مناطق فعال کنیم و این هم یکی ازضروریات تمام مناطق تحت مدیریت بخصوص دراستان تهران است چرا که عمدتاً این مناطق کوهستانی بوده و بعضاً با مشکلاتی مواجه هستند . 

وی با اشاره به اینکه، به لحاظ حریق هم این منطقه حساس است و باید تمهیدات لازم اندیشیده شود تا آسیب کمتری به آن وارد شود، گفت: با توجه به اینکه عمده رویش منطقه رویش فصلی است، زمان هایی که رویش زیاد است و با فصل گرما دچار خشکی می شود، می تواند احتمال حریق هم بالا باشد و در این خصوص گردشگران و طبیعت دوستان باید دقت ویژه ای داشته باشند. 

اکبری با قدردانی از حفاظت شبانه روزی محیط بانان که توانسته اند در کنار بزرگترین مرکز جمعیتی کشور چنین جمعیت قابل توجهی از گونه ارزشمند قوچ و میش را نگهداری کنند، تصریح کرد: نکته ای که وجود دارد این است که جمعیت قوچ و میش منطقه کنترل کننده طبیعی ندارد و این یک تهدید است که حساسیت ها و آسیب های خاص خودش را هم دارد.

وی بروز بیماری و مشکلات دیگر حاصل از تراکم بالای جمعیتی قوچ و میش مانند کوچ حیات وحش به خارج از زیستگاه ها یا بیماری ها و دیگر مورادی که می تواند به جمعیت آسیب بزند را از جمله این تهدیدات برشمرد و ادامه داد: باید در این مورد بررسی و مطالعه لازم انجام شود که آیا تکمیل حلقه های زنجیره غذایی مخصوصاً به سمت طعمه خواران بزرگ امکان پذیر است یا نه، و یا از طرفی آیا شرایط منطقه طوری است که ما بتوانیم طعمه خواران بزرگی مانند پلنگ را به منطقه برگردانیم، که اگر اینگونه مطالعات جواب دهد، می تواند یک اقدام ارزشمند برای تکمیل زنجیره غذایی منطقه باشد و یک کنترل کننده طبیعی برای جمعیت قوچ و میش در منطقه وجود داشته باشد تا دچار آسیب های بعدی نشویم.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین در بازدید از منطقه حفاظت شده ورجین با بیان اینکه به‌طور کلی ورجین منطقه‌ای متفاوت از بقیه مناطق حفاظت شده است، اظهارکرد: تعارضات، ساخت و ساز، جاده‌سازی و حضور انسان به‌صورت نقطه‌ای با زیستگاه‌های طبیعی منطقه درهم تنیده است.

وی افزود: ارتفاعات و قله‌های با ارتفاع بالا و برفگیر و با شیب زیاد باعث می‌شود با شروع فصل سرما حیات وحش به ناچار از ارتفاعات پایین بیایند و درنتیجه دامنه‌ها، حاشیه روستاها و مزارع را برای زندگی انتخاب کنند. این دست و پنجه نرم کردن حیات وحش با مستثنیات و جوامع محلی و همینطورعابران جاده‌های منطقه، مشکلات خاص خودش را دارد و بعضاً حفاظت را دشوار می‌کند و زحمت دو چندانی برای محیط بانان و مسئولان منطقه و شهرستان دارد. 

اکبری اضافه کرد: از طرف دیگر مسئله تعارضات، تصرفات و مقابله با تصرفات و زمین‌خواری یکی از مشکلات و مسائل طاقت‌فرسایی است که در این منطقه کار محیط بانان را خیلی سخت می‌کند. خوشبختانه مردم روستاهای این مناطق و ساکنان اطراف آن در رعایت حقوق حیوانات پیشگام هستند. اگرچه تخلفاتی هم در حوزه شکار و صید وجود دارد اما در مجموع اگر همکاری جمعی مردم در راستای حفظ حیات وحش و ایفای نقش مسئولیت‌های اجتماعی نبود ما هرگز امروزه شاهد این جمعیت حیات وحش در مناطقی مانند ورجین و مجموعه حفاظتی جاجرود نبودیم. 

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: به‌طور قطع انتخاب مجموعه حفاظتی جاجرود که دو پارک ملی را در بر می‌گیرد و تداوم حفاظت آن به عنوان یک رویشگاه و یک ذخیره گاه ژنی مهم در کنار شهر تهران یک فرصت کم نظیر و استثنایی است. 

اکبری گفت: شهر تهران از هر طرف توسعه پیدا کرده و چهره طبیعت کاملا به هم‌خورده است، با این وجود می‌بینیم در شرق تهران این مجموعه حفاظتی وجود دارد که نقش یک تنفس‌گاه طبیعی را برای شهر تهران بازی می‌کند و توانسته ذخایر ژنی و رستنی‌های اطراف محدوده تهران را به شکل تقریباً طبیعی حفظ کند و این بسیار ارزشمند است و به‌طور قطع می‌تواند برای آینده و نسل آینده هم یک میراث بسیار خوبی باشد.

امکانات موجود برای حفاظت از طبیعت کافی نیست

 علیرضا مزینانی - مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران - نیز در حاشیه این بازدید اظهارکرد: هدف از این بازدید ارائه گزارشی از وضعیت مناطق تحت مدیریت به معاونت طبیعی سازمان، بیان پاره‌ای از مشکلات و مسائل موجود در این مناطق و هم‌افزایی و هم‌اندیشی برای حل این مسایل بود.

وی با اشاره به اینکه اولویت کاری در حوزه محیط زیست طبیعی استان تهران، ارتقای ضریب حفاظت مناطق و برطرف کردن مشکلات مربوط به زیستگاه‌های حیات وحش است، گفت: جلساتی برای کاهش تعارضات در مناطق با مسئولان و نهادهای ذیربط برگزار شده و مجموعه مدیریت محیط زیست استان تهران امیدوار است که این جلسات نتیجه‌بخش باشد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به ضرورت و حساسیت حفاظت از منابع آبی و حوضه‌های آبریز استان همچون سدهای ماملو، لتیان، ماملو و رودخانه جاجرود افزود: از موضوعات دیگری که در اولویت برنامه‌های استان قرار دارد، رسیدگی به وضعیت پاسگاه‌های محیط بانی و انجام اقدامات لازم برای افزایش ظرفیت کمی و کیفی محیط بانان و ماموران اجرایی است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران برخورداری از امکانات به‌روز در امر حفاظت را در کاهش مشکلات مربوط به کنترل و پایش مناطق تحت مدیریت مهم دانست و تصریح کرد: تلاش محیط بانان برای بقا و حفاظت از حیات وحش و برخورد با تصرفات غیرقانونی و انجام سایر ماموریت‌ها قابل ستایش است اما نکته ای که وجود دارد این است که عده و امکانات موجود جوابگوی همه مسایل نیست.

 مزینانی در پایان خاطر نشان کرد: اهمیت موضوعات حوزه طبیعی در استان تهران قطعا کمتر از موضوعات محیط زیست انسانی نیست و در این خصوص نیازمند توجه بیشتر و حمایت مالی و پشتیبانی از سوی سایر دستگاه‌های مسئول و متولی است.