جامعه‌شناس در گفت‌وگو با ایلنا:
مردم خواهان نبودِ «تفکر خودی و غیرخودی» و «پدیده آقازادگی» هستند/ حضور مسئولان در جامعه نباید نمایشی باشد
یک جامعه‌شناس گفت: راهکارها برای برون رفت از وضعیت فعلی کاملا مشخص است؛ مسئولان باید از پشت میز خود بلند شوند و با مردم صحبت کنند، به شرط اینکه حضورشان نمایشی نباشد و حضور واقعی در جامعه داشته باشند.
«عالیه شکربیگی» جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره واکاوی دلایل اعتراضات اخیر و در پاسخ به اینکه آیا مطالبات انباشته شده از گذشته در بروز و شکل‌گیری اعتراضات اخیر، فارغ از بخش‌هایی که با قصد آسیب به کشور و درقالب اغتشاش و آشوبگری اتفاق افتاده، موثر بوده است، گفت: در زمان‌های مختلف، نسل‌های مختلف مطالباتی را مطرح کرده‌اند. مردم در سال‌های ۷۸ ، ۹۶ ،۹۸ و ۱۴۰۱ خواسته‌ها و مطالباتی داشته‌اند. در سال ۹۶ گروه‌هایی خواسته‌های صنفی داشتند مانند کارگران، معلمان و بازنشستگان، در سال ۹۸ هم قائله اعتراض به گرانی بنزین بود. هر زمان مطالبه‌گری‌ها صورت گرفت، متاسفانه مسئولان توان ارائه راهکار برای حل مسائل و مشکلات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مردم را نداشتند و خواسته‌ها مغفول ماند و مطالبات انباشته شد و ما در سال ۱۴۰۱ هم شاهد اتفاقات دیگری هستیم.
وی تصریح کرد: در سال ۹۶ اگر خواسته‌ها، فقط صنفی بود یا در سال ۹۸ افرادی به خیابان آمدند که مشکل اقتصادی داشتند، اما اخیرا در مناطق مختلف این اعتراضات را دیدیم، به طور مثال در تجریش که از مناطق طبقه متوسط به بالاست تا جنوب شهر و در نارمک که زندگی مردم متوسط است، عده ای از مردم حضور داشتند و در واقع آن‌ها مطالبه دارند و این هم‌کنش‌گرایی در میان گروه‌های مختلف دیده می‌شود، بطوری که در سایر شهرهای ایران نیز مطالبه‌گری وجود دارد.
این جامعه‌شناس با اشاره به وجود شکاف‌های اجتماعی و شکاف بین بخشی از مسئولان و جامعه و بی‌توجهی نسبت به این موضوع گفت: ما امروز شاهد دو نوع سبک زندگی در جامعه ایران هستیم؛ یک نوع زندگی بخشی از مسئولان و دیگری زندگی اکثریت مردم ایران است. در کنار این‌ها در نظر بگیرید که مسئولان گاها از توجه به خواسته‌های مردم غفلت می‌کنند و این کار مسئولان، باعث می‌شود کرامت انسانی و احترام نسبت به انسان‌ها زیر سوال برود.
وی با اشاره به بخش قانونی از مطالبات مردم گفت: معترضان در دوره‌های مختلف تاریخی، شعارهای مختلفی برای مطالبه‌گری‌های خود داده‌اند و شعارها در هر دوره‌ای دارای محتویات مطالبه‌گری بوده است. اما وقتی در این دوره شعارهای معترضان را با دوره‌های گذشته مقایسه می‌کنید، می‌بینید که در این دوره علاوه بر مطالبه‌گری از سوی مردم، شعارها با محوریت زنان و جوانان در جامعه مطرح شده است.
شکربیگی در ادامه گفت: مردم خواهان کرامت انسانی، نادیده گرفته نشدن مسائل اقتصادی، نبود نابرابری‌ها و تبعیضات ساختاری هستند، که همین عوامل نیز منجر به اعتراض شده است. بارها گفته‌ایم که باید گفتگو شود. در واقع راهکار این است که مسئولان فروتنی به خرج داده و با مردم صحبت کنند. مردم ایران از عقلانیت بالایی برخوردار هستند و می‌فهمند، بنابراین نباید نادیده گرفته شوند.
شکربیگی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه مسئولانِ ناکارآمد باید کنار بروند و شایسته‌سالاری در جامعه صورت بگیرد، گفت: اگر می‌بینیم که یک زمانی مردم عکس سفره‌های خالی خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذاشتند و می‌گذارند به این دلیل است که آن‌ها پاسخی از سوی مسئولان ندیده‌اند و چون پاسخی ندیده‌اند به شبکه‌های اجتماعی پناه می‌برند.
وی ادامه داد: راهکارها برای برون رفت از وضعیت فعلی کاملا مشخص است؛ مسئولان باید از پشت میز خود بلند شوند و با مردم صحبت کنند، حضورشان در جامعه نمایشی نباشد و حضور واقعی در جامعه داشته باشند و بدانند که به وجود آمدن جریان خودی و غیرخودی و آقازادگی و زندگی فرزندان مسئولان در کشورهای توسعه یافته، از موضوعاتی است که مردم را عصبانی می‌کند. عصبانیت هم در یک الی دو روز ایجاد نشده است، سال‌ها طول کشیده تا این وضعیت ایجاد شده و حالا این وضعیت در یک الی دو روز نیز از بین نمی‌رود و حل آن نیازمند زمان طولانی است.
وی خاطرنشان کرد: هر گونه نادیده گرفتن مطالبه‌های دانشجویان، جوانان، زنان و… خطای بزرگی است بنابراین برای زدایش نابرابری‌ها، نیازمند کنشگری‌های نمادی از سوی مسئولان و سیاستگذاران مسئول هستیم.
