افزایش مشکلات عاطفی و روانی دانش‌آموزان بر اثر دوری از مدرسه/ "رشد اجتماعی" محصلان آسیب دیده است

"رضوان حکیم‌زاده" معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به سوالی درباره میزان افت تحصیلی دانش‌آموزان در اثر تحصیل مجازی و برگزاری آزمون به شکل توصیفی در مقطع ابتدایی گفت: در خصوص برگزاری آزمون‌های کتبی در پایان سال تحصیلی روش ارزشیابی و رویکرد ما، ترکیب ارزشیابی کیفی_توصیفی است. بر این اساس نتایج یادگیری دانش آموزان با استفاده از ابزارهای متعددی که آزمون یکی از آن‌هاست، سنجیده می‌شود و در طیفی از خیلی خوب تا نیازمند به تلاش بیشتر به صورت کیفی_توصیفی ارائه خواهد شد. بنابراین هیچ تغییری در رویکرد و روش ما اتفاق نیفتاده است، اما چون در ارزشیابی کیفی_توصیفی، از مجموعه‌ای از ابزارها می‌توان برای سنجش استفاده کرد، تاکید کردیم که با توجه به چالش‌هایی که در دو سال گذشته داشتیم، حتما از ابزار آزمون کتبی هم استفاده شود.

حکیم زاده افزود: تاکید می‌کنم که آزمون، ابزار ارزشیابی است که در کنار سایر ابزارها از آن استفاده می‌شود و در نهایت معلم با در نظر گرفتن مجموعه ابزارهایی که در طول سال تحصیلی تا پایان سال استفاده کرده، نتیجه‌ای را به شکل کیفی_توصیفی برای دانش آموزان ارائه می‌کند. قطعا با در نظر گرفتن شرایطی که دانش آموزان در دو سال گذشته داشتند، استفاده از ابزار آزمون‌ها به ما کمک می‌کند ارزیابی منسجم و دقیق‌تری داشته باشیم تا اگر برنامه‌های جبرانی را شروع کردیم، هدفمند باشد و دانش آموزانی که قرار است از برنامه‌های هدف استفاده کنند را هم بهتر شناسایی کنیم.

او در مورد وضعیت آسیب‌های اجتماعی در مقطع ابتدایی و نتیجه اولین جلسه شورای سیاستگذاری اجرای سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره و کمیته ملی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان، گفت: مسئولیت ارائه آمارها و شاخص‌های آسیب‌های اجتماعی برعهده معاونت پرورشی و فرهنگی است، اما آنچه قابل ذکر است، این است که در دو سال گذشته به این دلیل که دانش آموزان در فضای فیزیکی مدرسه نبودند و تعامل رو در رو با معلم و همکلاسی‌ها نداشتند، نه تنها در کشور ما بلکه در تمام کشورهای دنیا، مشکلاتی که تجربه کردند، خیلی بیشتر از قبل بوده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: ما هم در پیمایشی که درباره شرایط عاطفی و روانی که دانش آموزان ابتدایی تجربه کردند انجام دادیم، بسیاری از آن‌ها از تنهایی و انزوا و اشتیاق برای حضور در مدرسه صحبت کرده بودند و گزارش‌های جهانی که منتشر شده روی همین مسئله تاکید دارد که دوری از مدرسه، میزان مشکلات عاطفی و روانی دانش آموزان افزایش داده است.

حکیم‌زاده با اشاره به اینکه در هرحال در زندگی مدرسه‌ای، دانش‌آموزان با دوست یابی، ارتباط با همسالان و ارتباط رو در رو با معلم را تجربه می‌کند، گفت: دانش آموز وقتی که از همه این موارد محروم شود، قطعا از نظر رشد اجتماعی آسیب می‌بیند و این آسیب زمینه ساز بسیاری از آسیب‌های دیگر خواهد بود. این یکی از مشکلاتی است که ما براساس پیمایش‌های خودمان می‌توانیم بگوییم افزایش پیدا کرده است.

او ادامه داد: مورد دیگری که این معضل را دامن زده، این است که در این مدت، دانش‌آموزان وقت زیادی را در فضای مجازی سپری کردند. فضای مجازی چه از نظر تاثیرگذاری بر شکل گیری عادت‌های شناختی و ذهنی و چه از نظر میزان استفاده و چه از جهت محتوای استفاده، می‌تواند آسیب‌های بالقوه‌ای برای دانش آموزان داشته باشد که باز هم این یک امر جهانی است و می‌طلبد که سواد رسانه‌ای دانش آموزان و خانواده‌ها افزایش پیدا کند تا بتوانیم برای تنظیم یک محیط مجازی امن و سالم برای دانش آموزان به عنوان فضایی که دانش آموزان به جهت تربیتی و الگوپذیری در آن تنفس می‌کنند، تمهیدات لازم را بیاندیشیم.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در مورد تغییرات در کتاب‌های پایه ابتدایی در سالی تحصیلی آتی توضیح داد: از آنجایی که ما مسئولیت اجرای برنامه ارتقای سطح و کیفیت یادگیری را برعهده داریم، معتقد هستیم که با توجه به زمان ارزشمندی که هم محدود است و هم از جهت ظرفیت دانش آموزان بسیار مهم، موثر و مغتنم است، تصمیم گیری درمورد اینکه در این زمان محدود چه مطالب آموزشی ارائه شود و چه موضوعاتی ارائه نشود، تخصصی و کاربردی است.

او عنوان کرد: در وزاتخانه کارگروهی تشکیل شده است و روی همین موضوع با محوریت سازمان پژوهش کار می‌کنند. ما هم نظرات خودمان را ارائه کرده‌ایم و در این رابطه معتقد هستیم که در دوره ابتدایی باید به جای حافظه محوری به سمت پرورش مهارت‌ها، به خصوص پرورش مهارت‌های سواد پایه؛ خواندن، نوشتن و حساب کردن برویم، مهارت‌های کاربردی که امروز بچه‌ها واقعا به آن نیاز دارند مانند مهارت سواد فناوری، دیجیتالی، برنامه نویسی. به این دلیل که این دوره، دوره شکل گیری شخصیت است. فکر می‌کنم توجه جدی به مهارت‌های زندگی، نه به شکل مجزا، بلکه به شکل تلفیقی در ارتباط با موضوعات درسی، می‌تواند کمک‌کننده باشد.