در گفت‌وگو با ایلنا اعلام شد:
صدور مجوزهای غیرقانونی ساخت‌وساز در حریم توسط برخی دستگاه‌ها/ وضع معیشت در مناطق جنوبی منجر به تقسیم قطعات ۱۰۰ متری زمین شده است/ اختصاص کد آبادی به محدوده‌هایی که اصلا آبادی نبوده‌اند!
مدیرکل حریم شهرداری تهران با اشاره به صدور مجوزهای غیرقانونی ساخت‌وساز در حریم توسط برخی دستگاه‌ها گفت: این در حالی است که صدور مجوز اصلا در حوزه اختیارات دستگاه نبوده است و قطعا باید با کسانی که چشم پوشی کردند و به مسئولیت قانونی خود عمل نکردند برخورد قانونی شود.
«علیرضا صادقی» مدیرکل حریم شهرداری تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که در کدام مناطق حریم انگیزه ساخت و ساز بالا است، با اشاره به اینکه ۱۱ منطقه تهران در حریم قرار دارند، گفت: اکنون در مناطق جنوبی مانند مناطق ۱۸، ۱۹ و ۲۰ همچنان انگیزه برای ساخت و ساز غیرمجاز وجود دارد، چرا که این مناطق زمین‌های زیادی دارند و تغییر کاربری به اشکال مختلف انجام می‌شود، به عنوان مثال از زمین‌های زراعی برای سوله‌سازی استفاده می‌کنند، در حالی که در مناطق شمالی بیشتر کوه‌خواری اتفاق می‌افتد.
او ادامه داد: در منطقه ۱۸ علاوه بر مسائل مشابه مناطق جنوبی، یک عامل دیگر نیز وجود دارد و آن تداخلات مرزی است. برای مثال، وقتی می‌خواهیم به موضوع تخلفات حریم چهاردانگه ورود کنیم، تعارضات مدیریتی چندگانه مانع پیشگیری می‌شود و اینجاست که فرصت طلب‌ها از این اختلافات و تداخلات مرزی سوءاستفاده می‌کنند.
صادقی درباره تاثیر تغییر کاربری‌ها بر وضعیت معیشتی مردم گفت: وضع معیشت در تغییر کاربری مناطق جنوبی بی‌تاثیر نیست، چرا که با تقسیم زمین‌ها حاشیه نشینی زیاد می‌شود. در گذشته اگر زمینی را به مساحت هزار متر و دو هزار متر، خرد و برای کاربری‌های مختلف از آن استفاده می‌کردند، الان به گونه‌ای شده که زمین ۱۰۰ متری را نیز در اطراف مرتضی گرد تقسیم می‌کنند، چرا که مهاجرت به این منطقه افزایش یافته است. از طرفی گرانی مسکن در تهران، طبقات متوسط به پایین را به این مناطق کوچ داده است.
جلوگیری از ساخت ۵ هزار و ۵۰۰ مورد بنای غیرمجاز در سال ۱۴۰۰
وی افزود: سه عامل اصلی مشکلات حریم در منطقه ۱۸ و ۱۹ ابتدا مهاجرت و حاشیه نشینی، سپس تداخلات مرزی و تقسیمات کشوری و نهایتا هجوم افراد سودجو برای انجام تخلفات ساختمانی است.
مدیر کل حریم شهر تهران در پاسخ به این سئوال که در سال ۱۴۰۰ پرونده چه تعداد بنای غیرمجاز در حریم شهر تهران مورد رسیدگی قرار گرفت؟ اظهار داشت: از ساخت ۵ هزار و ۵۰۰ مورد بنای غیرمجاز جلوگیری شد که تعداد خیلی کمی از آن‌ها مربوط به سوله‌های غیرمجاز و بیشتر اقدامات مربوط به جلوگیری و ممانعت از ساخت و ساز، تفکیک زمین، تصرف اراضی ملی و در نهایت آزادسازی آن‌ها بود.
او در پاسخ به سوال دیگری درباره نقش حریم در درآمد روستاییان اظهار کرد: در حریم شهر تهران درآمد آنچنانی وجود ندارد و ما نیز نگاه درآمدی به حریم نداریم. کمک ما به روستاهای واقع در حریم فارغ از نگاه درآمدی است و حتی برای خدمات عمرانی، ترافیکی و خدمات جانبی از منابع درآمدی خود شهرداری به روستاهای واقع در حریم کمک می‌کنیم.
مدیرکل حریم شهر تهران در پاسخ به سوال دیگری درباره شهرک‌های صنعتی موجود در حریم که نظارت بر آن‌ها به عهده اداره کل حریم شهر تهران نیست، اظهار کرد: در قانون، استثنائی قائل شدند که بر اساس آن تأسیس، مدیریت و نظارت بر شهرک‌های صنعتی به شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران زیر نظر سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران واگذار شده است و سازمان محیط زیست متولی اصلی مسائل زیست محیطی این شهرک‌ها است.
او در واکنش به اینکه شهرداری تهران نیز اداره محیط زیست دارد، اظهار کرد: درست است که اداره کل محیط زیست داریم، اما متولی مسائل مربوط به شهرک‌های صنعتی شهرداری نیست بلکه سازمان محیط زیست و شرکت شهرک‌های صنعتی در این حوزه مسئولیت دارند. اکنون از طریق سازمان محیط زیست در حال پیگیری هستیم که برخی از شهرک‌های صنعتی جابه جا و از محدوده حریم شهر خارج شوند.
صادقی در واکنش به اینکه اعلام شده است که توسعه شهرک‌های صنعتی تا شعاع ۱۲۰ کیلومتری شهر تهران غیرمجاز است، اما اخیرا این قانون برداشته شده و شهرداری به عنوان حافظ منافع شهر می‌تواند به این موضوع ورود کند، اظهار کرد: متولی این موضوع، شهرداری تهران نیست، شهرداری با تأسیس شهرک صنعتی جدید در حریم تهران مخالف است.
او درخصوص ایجاد فضای سبز در محدوده حریم شهر تهران گفت: یکی از بزرگترین کارهایی که در دوره دکتر زاکانی دنبال می‌شود، ایجاد فضای سبز در حریم و در قالب کمربند سبز و حریم باغ است. در منطقه ۴ نیز چند هکتار از زمین‌های منابع طبیعی را شهرداری در اختیار گرفته تا به فضای سبز و حریم باغ تبدیل کند.
کمترین فضای سبز حریم تهران مربوط به منطقه یک است
مدیرکل حریم شهر تهران در پاسخ به این سوال که در کدام یک از مناطق یازده‌گانه حریم، فضای سبز از همه کمتر است، بیان کرد: کمترین فضای سبز حریم را منطقه یک و پس از آن منطقه ۲ دارد. در منطقه ۲ به دنبال احیاء جنگل «کارا» توسط اداره کل منابع طبیعی هستیم، جنگلی که تقریبا فراموش شده است. در منطقه ۱۸ به دنبال احیای فضای سبز در خیابان سلامت هستیم. در منطقه ۱۵ و مسگرآباد، تبدیل بخشی از فضای حریم به پارک را پیگیری می‌کنیم. در منطقه ۱۳ و ۱۴ نیز برای پارک خجیر و سرخه حصار به دنبال این هستیم که یک تفاهمنامه با محیط زیست در زمینه جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز در این عرصه‌ها امضاء کنیم. برای مثال ساخت و ساز در شهرک زیتون، بیش از چند دهه است که ما را گرفتار کرده و شهرداری سال‌ها درگیر ساخت و ساز غیرمجاز در این شهرک است. در این راستا باید هر چه سریعتر با همراهی نهادهای ذی ربط موضوع شهرک زیتون تعیین تکلیف شده و پیوند حیات وحش و گردشگری در منطقه احیاء شود.
سردرگمی در صیانت از حریم در پی افزایش جمعیت و تاسیس بخشداری و فرمانداری‌های جدید
او در پاسخ به سوال دیگری درباره تهدید حریم شهر تهران با نگاه درآمدزایی نهادهای دولتی از حریم اظهار کرد: به دلیل افزایش جمعیت در اطراف تهران، نهادهای دولتی به ضرورت، گاهی مجبور به تأسیس بخشداری و فرمانداری جدید هستند که با این کار وسعت سرزمینی حریم را کوچک می‌کنند. مشکل اساسی ما در حریم این است که بخش‌هایی در حوزه شهرستان تهران نیستند و به دلیل تقسیمات کشوری، بخشداری و فرمانداری جداگانه دارند. در مناطق ۴، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۱۵ نیز اگر نهاد دولتی جدید تاسیس نمی‌شد ما با مشکلات ناشی از تقسیمات کشوری روبه رو نبودیم اما تأسیس این نهادها، تعارضی را برای ما در حوزه حریم ایجاد کرده است که صیانت از حریم را دچار سردرگمی و پیچیدگی کرده است.
صادقی ادامه داد: وقتی شهرداری جدید در حریم، تأسیس می‌شود، این مجموعه برای نگهداری و بقا خود باید درآمد داشته باشد و طبیعی است که نگاه آن‌ها دیگر نگهداشت نیست، بلکه یک نگاه درآمدی است. نمونه خیلی ملموس آن، روستای مرتضی گرد است که دارای دهیاری است و برای اداره این روستا، دهیاری نیاز به درآمد دارد. وقتی به دنبال درآمد باشند، مجوز ساخت و پایان کار می‌دهند و خروجی آن توسعه ساخت و ساز غیراصولی و غیر فنی در حریم است. در مرتضی گرد هم سرانه آموزشی، فضای سبز و ... رعایت نشده است و مردم این روستای پرجمعیت با نازلترین سرانه‌های رفاهی _ شهری زندگی می‌کنند.
او در واکنش به اینکه تخریب‌ها در حریم مربوط به ساختمان نهادهای دولتی و یا اشخاص وابسته به دولت است و این مسأله مطرح است که شهرداری تهران در مقابل این ساخت‌وسازها ایستادگی نمی‌کند، اظهار کرد: شهرداری تهران اقدامات قانونی مربوط به حوزه خود را انجام می‌دهد. بسیاری از نهادها و دستگاه‌ها اگر تخلفی کنند با آن برخورد می‌کنیم و از طریق دستگاه‌های قضایی حتی برای نهادهای نظامی نیز حکم قضایی می‌گیریم.
صادقی با تأکید بر اینکه شهرداری به وظایف قانونی خود عمل می‌کند، اظهار کرد: اتفاقا به دلیل روابط خوب میان دولت، دستگاه قضایی و شهرداری تهران، اقدامات خوبی برای رفع تبعیض و بی‌عدالتی صورت گرفته است. به طور مثال ویلایی را در روستای «رندان» تخریب کردیم که مربوط به یکی از مسئولان سابق بوده است. شهرداری کاملاً با تبعیض و بی‌عدالتی مخالف است و به دنبال اجرای عدالت و رفع تبعیض است.
صدور مجوزهای غیرقانونی ساخت و ساز در حریم توسط برخی دستگاه‌ها
او در واکنش به اینکه چطور تخلف به این ابعاد گسترده صورت می‌گیرد و ملکی ساخته و بعد از آن اقدام به برخورد می‌شود، اظهار کرد: این تخلف یک روزه شکل نگرفته و به مرور زمان بوده است؛ دستگاه‌هایی که باید از این اقدام جلوگیری می‌کردند کوتاهی کرده‌اند. ما مجوزهای غیرقانونی داریم که دستگاهی به ساخت و سازهای واقع در حریم مجوز داده، درحالی که اصلا در حوزه اختیاراتش نبوده است. قطعا با کسانی که چشم پوشی کردند و به مسئولیت قانونی خود عمل نکرده‌اند باید برخورد قانونی شود؛ دادستانی نیز اعلام کرده که افراد متخلف را معرفی کنیم تا با آن‌ها برخورد قانونی لازم انجام پذیرد.
به محدوده‌هایی کد آبادی داده می‌شود که اصلا در آنجا آبادی وجود نداشته است
او درباره آسیب‌های طرح‌های هادی به حریم شهر تهران بیان کرد: با طرح هادی مخالف نیستیم و معتقدیم که روستاها باید ساماندهی شوند، اما با توسعه نامتوازن دهیاری‌ها مخالف هستیم. برای مثال به محدوده ای، کٌد آبادی می‌دهند که هویت آبادی ندارد و اصلاً آبادی در آنجا وجود نداشته است. وقتی چنین طرحی را در نظر می‌گیرند باید به نیاز مردم روستا یا آبادی توجه کنند، اما می‌بینیم طرح توسعه روستاها که باید هر ده سال مورد تجدید نظر قرار گیرد، به صورت موردی تغییر می‌کنند. باید توسعه ساخت روستاها براساس نیاز و ضرورت‌های مردم بومی باشد. ما با توسعه متوازن و منطقی که نیازها و مطالبات واقعی مردم را در قالب تأمین سرانه‌ها برآورده کند، موافق هستیم اما با توسعه‌ای که مربوط به اهداف و منافع اشخاص خاص باشد، مخالفیم.
صادقی درخصوص منشاء بروز این مشکلات، گفت: در چند قسمت مشکل داریم؛ یک جاهایی که تداخلات مرزی داریم و در این جاها نمی‌توانیم حکم قضایی بگیریم. دوم جاهایی است که شورای برنامه ریزی استان مجوز می‌دهد و شهرداری تهران دیگر نمی‌تواند کاری انجام دهد. تأسیس دهیاری ها، شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها برعهده شهرداری تهران نیست و ما در چارچوب قانونی به وظایف خود عمل می‌کنیم.
وی افزود: برای نمونه در منطقه ۲ کوچکترین تخلفی نداریم، چرا که در اختیار شهرداری تهران است. در منطقه ۲۲ و ۵ نیز تخلفات را رصد می‌کنیم. در منطقه ۱۳ شهرداری تهران در سنوات گذشته در شهرک زیتون، در خصوص ۴۰۰ ویلا اجرای رأی قضایی داشت و این نشان از اقتدار شهرداری در صیانت از بیت المال دارد و آنچه که شهرداری تهران با آن مواجه است، تعامل کم سایر دستگاه‌های مرتبط در موضوع صیانت از حریم است. سیاست شهرداری در برخورد با ساخت و سازهای غیر قانونی، پیشگیرانه است.
مدیر کل حریم شهر تهران در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چه مشکلاتی از حریم به شهر تهران انتقال داده می‌شود، توضیح داد: حریم تهران باید حداقل پنج یا شش برابر وضع موجود باشد. اکنون حاشیه نشینی یکی از آسیب‌های جدی حریم است که سرریز آن به شهر تهران وارد شده و موجب گسترش پایتخت و پایین آمدن کیفیت زندگی شهری می‌شود؛ علاوه بر آن حاشیه نشینی موجب معضلات اجتماعی بوده و خود سبب تقاضای سفر بیش از انداره به تهران و آلودگی هوای پایتخت می‌شود.
