آموزش و پرورش، «پیشران جامعه دانش بنیان» است

نوری با اشاره به اینکه تحقیقات بسیاری در خصوص نقش آفرینی آموزش و پرورش در جوامع مختلف انجام شده که همگی تأثیر دستگاه تعلیم و تربیت را اثبات کرده است، افزود: برای رسیدن به «ایران قوی» باید به نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده، دقت کنیم. البته در حال حاضر هم شاهد ظهور و بروز نیروهای قوی و کاردان انسانی در حوزه‌های مختلف و پیشرفت فناوری در کشور، هستیم و من معتقدم اگر این‌ها نبود امروز، دارای کشوری پیشرفته و صاحب علم و فناوری نبودیم.

وی با اشاره به شعار سال ۱۴۰۱، تصریح کرد: بدون تردید، تولید دانش بنیان می‌تواند منجر به اشتغال آفرینی حداکثری شود. برای مثال در حالت عادی بازگشت سرمایه در خوشبینانه ترین زمان، در حدود ۳۰ درصد است در حالی که وقتی تولید، دانش بنیان می‌شود بازگشت سرمایه به ۱۰۰ درصد و گاهی بیشتر هم خواهد رسید و این مساله را در دوران کرونا در شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات تجربه کرده‌ایم که این شرکت‌ها با تولید محتوا، بیش از چندین برابر سرمایه اولیه سود کرده‌اند و این نشان می‌دهد که در تولید دانش‌بنیان، بهره وری به صورت کامل اتفاق می‌افتد.  

عضو کابینه دولت سیزدهم تأکید کرد: در مسیر تحقق شعار سال باید در درجه اول بپذیریم که هر یک از ما نقش «پیش برنده و محور» را داریم و برای ایفای نقش خود از هیچ تلاشی دریغ نکنیم.

وی گفت: اگر بخواهیم جامعه‌ای دانش بنیان داشته باشیم، باید در مصوبات جلسات و فعالیت‌های برنامه ریزی شده در هر حوزه، بیش از هر مسأله‌ای به علم، دانش و آموزش توجه کنیم.

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه یکی از مولفه‌های اقتصادی «تولید ناخالص داخلی» است که دارای سه رکن «نرح بازگشت سرمایه»، «شاخص های انسانی» و «شاخص های عدالت» است، بیان کرد: امروزه بر اساس تحقیقات انجام شده در تولید ناخالص داخلی و ارکان آن، تمام محققان و صاحبنظران بر بازگشت سرمایه و ارزش افزوده در آموزش و پرورش اعتقاد داشته و بر این نکته واقفند که اگرچه پیش از این نرخ بازگشت سرمایه در آموزش و پرورش در حدود ۱۰ درصد تخمین زده شده بود ولی در دنیای امروز، خیلی بیشتر از اینها ثابت شده است.

نوری با تأکید بر اینکه دستگاه تعلیم و تربیت باید «دانش بنیان» باشد، تصریح کرد: امروزه، تنها پوشش تحصیلی دانش آموزان، ما را به هدف مطلوب تعلیم و تربیت نمی رساند بلکه «پوشش تحصیلی با کیفیت» مطرح است و یکی از راه‌های رسیدن مطلوب به این هدف، انجام فعالیت‌های دستگاه تعلیم و تربیت بر پایه‌ دانش است.

وی افزود: تلاش کنیم، هر کاری که در حوزه آموزش و پرورش انجام می‌شود؛ دارای فلسفه و روش «دانش پایه» باشد. نظام آموزشی امروز، تنها مبتنی بر «شبه تربیت» است و برای دانش پایه شدن آن، باید نظام آموزشی را مبتنی بر فلسفه، استعداد و توانایی‌ها کنیم و برای آن برنامه‌ای درست و منطقی داشته باشیم که اگر اینطور شود به دانش آموزانی در تراز سند با تربیتی تمام ساحتی خواهیم رسید.

وی با اشاره به اینکه باید در طول زمان با ایجاد زمینه مناسب و لازم دانش آموزان را به این نقطه برسانیم، گفت: مقام معظم رهبری فرمودند «فلسفه را در آموزش و پرورش در هر موضوعی روشن کرده و بگویید»، لذا دانش‌آموزان باید چیستی،چرایی و فلسفه هر مسئله‌ای را در حوزه های آموزشی و درسی خود بدانند چرا که در این صورت بسیاری از مشکلاتشان حل شده و در نهایت دانش آموز با ارتقای مهارت های زندگی، کارآفرین و خلاق خواهد شد.

وزیر آموزش و پرورش، خاطرنشان کرد: در جایی دیگر رهبر معظم انقلاب فرمودند «آموزش و پرورش می‌تواند اشتغال آفرینی های زیادی ایجاد کند»، این سخن مقام معظم رهبری تنها به استخدام نیرو در دستگاه تعلیم و تربیت و حوزه های ذی ربط اشاره نمی کند بلکه منظور ایشان از این فرمایش این است که آموزش و پرورش می تواند با پرورش درست دانش آموزان، باعث تربیت نسلی خلاق، ایده پرداز و کارآفرین شود و از این طریق در جامعه اشتغال آفرینی را افزایش دهد.

وی با تأکید به نقش آموزش های ترکیبی و مهارتی در کارآفرینی و ایجاد اشتغال، بیان کرد: یکی از اهداف آموزشی در هنرستان‌ها، بهبود توانایی‌های فردی و تخصصی هنرجویان است. آموزش‌های هنرستانی می‌تواند از طریق افزایش دانش و مهارت در هنرجویان، باعث ارتقای سطح اشتغال زایی و کارآفرینی در جامعه شود.

نوری با اشاره به برخی از طرح‌های اجرا شده در مدارس گفت: یکی از این طرح ها که از سال‌های قبل در ایام نوروز توسط دانش آموزان اجرا می‌شود، «طرح پلیس همراه» بود که شاهد تأثیر مثبت آن در کاهش آمار تصادفات جاده‌ای در ایام تعطیلات بودیم و یا طرح محافظت از محیط زیست که در آن هر دانش آموز، مسئولیت محافظت از محیط زیست و طبیعت را در گردش‌های خانوادگی بر عهده داشت. اجرای اینگونه طرح‌ها به نوعی بیانگر نقش درآمد زایی آموزش و پرورش در کشور است.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه علم برای یک کشور، سرمایه بی پایان و تمام نشدنی است، گفت: وقتی جامعه ای دانش بنیان می‌شود، به قدرت اقتصادی، رشد اقتصادی و کاهش وابستگی به درآمد ارزی کشور، خواهد رسید در چنین جامعه‌ای افراد به جای بهره برداری از درآمدهای مالی کشور نظیر نفت و ... خود خالق شده و خلق درآمد می‌کنند که دستیابی به چنین جامعه‌ای و استقرار جامعه دانش بنیان، جامعه فرهیخته و توانا علاوه بر مطالبه رهبری، در اسناد تحولی و بالادستی ما نیز نظیر سند چشم انداز ۱۴۰۴ آموزش و پرورش، سند برنامه ششم توسعه سیاست‌های علم و فناوری، بیانیه گام دوم انقلاب، نقشه جامع ملی کشور و .... مورد تأکید قرار گرفته است.

نوری گفت: یکی از راه‌های رسیدن به آموزش و پرورش دانش بنیان، شناخت آینده و آینده پژوهی است. با ظهور و بروز فناوری‌های جدید، جهان دائما در حال تغییر است؛ لذا باید تلاش کنیم مسیرهای آینده را بشناسیم زیرا که آینده دانش آموزان در دستان ماست و نمی‌توان از این مسأله به راحتی عبور کرد و خطای ما در این مسیر می‌تواند منجر به آسیب اجتماعی دانش آموزان گردد.

وی با بیان اینکه ضروری است مسئولان، مدیران و معلمان دستگاه تعلیم و تربیت با مفاهیم جدید اجتماعی-فرهنگی آشنا شوند، بیان کرد: تسلط بر باورها، ارزش‌ها و رفتارها به عنوان مفاهیم اجتماعی- فرهنگی و درک این مطلب که بروز هر رفتار تابع یک ارزش است، باعث می شود بتوانیم بفهمیم که چرا یک رفتار خاص در شرایط ویژه ظهور می‌کند و برای کنترل آن چه کاری باید انجام دهیم؟ و پس از شناسایی این موضوع می‌توانیم با استفاده از ظرفیت دانش آموز و بهره برداری از الگوهای نوین، بهترین و مناسب‌ترین روش را برای برخورد با آن انتخاب و اجرا کنیم.

بنابر اعلام مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، نوری گفت: شهید باهنر فرمودند:«در امر آموزش، از آنجایی شروع کنیم که متربّی می‌خواهد و به جایی ختم کنیم که نظام تعلیم و تربیت می‌خواهد»، این جمله یعنی آرام آرام دانش آموزان را به سمت تربیت تمام ساحتی و اهداف اسناد بالادستی که مطالبه مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در اجرایی سازی سندتحول بنیادین به عنوان نقشه راه دستگاه تعلیم و تربیت است، هدایت کنیم و پس از تحلیل شرایط آینده و درک بهتر موانع، راهبردها را تدوین کرده و به طور سنجیده و گام به گام اجرا کنیم تا در نهایت به هدف مطلوب برسیم.