لزوم حمایت مالی بیشتر دولت از طرح پزشک خانواده

«علی سالاریان»، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور در گفتگو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با طرح پزشک خانواده گفت: اگر همه افراد کشور تحت نظارت یک پزشک خانواده باشند و در مراحل اولیه بیماری تحت معاینه و غربالگری بگیرند، قطعا سلامت مردم نیز بهتر حفظ خواهد شد، امید به زندگی در کشور بیشتر می‌شود و از اتلاف منابع انسانی و مالی کشور جلوگیری می‌شود. در یک سرطان پیشرفته فرد چندماه یا چند سال با هزینه بسیار زیاد بتواند زندگی کند و مشکلات زیادی برای او ایجاد می‌شود، اما اگر در مراحل اولیه با غربالگری شناخته شود، ممکن است خیلی زودتر از بیماری جلوگیری کرده و هزینه‌هایی نیز که بر مردم و دولت مترتب می‌شود، بسیار کمتر خواهد بود. 

سالاریان گفت: صحیح این است که بهداشت مقدم بر درمان باشد اما متاسفانه در کشور ما پول مملکت و بودجه بیت المال بیشتر صرف هزینه درمان می‌شود و به بهداشت توجه چندانی نمی‌شود. یکی از مراحل و مراتب حفظ بهداشت، جا انداختن پزشک خانواده است که با این طرح آن پزشک منحصر به یک خانواده است و اگر نیاز به ارجاع دید فرد به پزشک متخصص هدایت کند. 

او افزود: این باعث می‌شود یک بیماری در مراحل اولیه کشف شود، افراد خدمات بهتری دریافت کنند و از این مطب به آن مطب سرگردان نشوند، بدانند مجرایی به نام پزشک خانواده وجود دارد و بعد از معاینه از سوی پزشک خانواده در صورت لزوم به پزشک متخصص هدایت می‌شوند. البته درصورتی که به درستی جا بیافتد و هزینه‌های مربوط به آن از سوی دولت داده شود. 

سالاریان گفت: اگر چنین نباشد، تبدیل به یک شیر بی‌دم و یال می‌شود، زیرا هزینه‌اش را پرداخت نمی‌کنند ولی می‌خواهند پزشک خانواده را در کشور اجرایی کنند. تقریبا ده سال است که پزشک خانواده شهری در دو استان مازندران و فارس به صورت پایلوت و آزمایشی اجرا شده است و متاسفانه نه تنها به استان‌های دیگر تسری پیدا نکرده است، بلکه در این استان‌ها نیز هم مردم و هم پزشکان دچار مشکلات عدیده هستند، زیرا حقوق پزشکان به خوبی پرداخت نمی‌شود. وزارت بهداشت منابع کافی برای پرداخت حقوق و دستمزد پزشکان و مراقبین سلامت ندارد و نمی‌تواند به طور کامل از این طرح حمایت کند. 

او افزود: در بودجه سال ۱۴۰۱ نیز برای این بخش منابع لازم برای این طرح درنظر گرفته نشده است. بنابراین این نشان می‌دهد مجلس و شاید دولت علی رغم اینکه در صحبت‌ها و مصاحبه‌ها به پزشک خانواده و نظام ارجاع تاکید می‌کنند، اما اراده کافی برای استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع در کشور ندارند، اگر داشتند به ترتیب دیگری رفتار می‌شد. 

سالاریان گفت: ما نیز معتقدیم پزشک خانواده و نظام ارجاع اگر به خوبی استقرار پیدا کند، هم منابع مالی ما در بخش بهداشت و درمان به خوبی مدیریت می‌شود و صرفه جویی بسیار عظیمی اتفاق خواهد افتاد، هم اینکه خدمت بسیار بزرگی به حفظ سلامت و افزایش امید به زندگی مردم خواهد شد. 

او افزود: طرح پزشک خانواده باید به صورت واقع بینانه در کشور اجرا شود. در سال ۱۳۹۹ سرانه هر فردی که تحت پوشش پزشک خانواده بود، ۹۲۰۰ تومان بود. من به طنز می‌گفتم با این سرانه حتی یک ساندویچ فلافل هم نمی‌شود خرید. این رقم‌های غیرواقعی کیفیت خدمات را تنزل خواهد داد و پزشک دغدغه معیشت پیدا می‌کند. از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۰ میزان دستمزد پزشکان بین یک پنجم تا یک دهم به نسبت قدرت خرید آن‌ها کاهش پیدا کرده است و این نشان می‌دهد که متاسفانه دولت از این بخش غافل شده است. 

او افزود: ما هر جا صحبت از این می‌کنیم که بودجه سلامت را افزایش دهند، متاسفانه افراد و جریانهایی آن را متوجه دستمزد پزشکان می‌کنند. درصورتی که دستمزد پزشکان و ارائه دهندگان خدمات سلامت بخشی جزئی از سهم هر فرد ایرانی از سرانه سلامت است. آن مقدار باید افزایش پیدا کند و با این افزایش ناچیز که در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است، در نهایت سلامت مردم به خطر خواهد افتاد. 

سالاریان گفت: در سال اخیر کرسی‌های بسیاری از رشته‌های تخصصی خالی مانده است. باورنکردنی است که طی چند سال رشته‌هایی که بسیار مورد استقبال بوده‌اند و همکاران پزشک عمومی ما برای آن رقابت آنچنانی می‌کردند و مطب‌هایشان را تعطیل می‌کردند تا در آزمون شرکت کنند، درحال حاضر صندلی‌های آن خالی مانده است و داوطلبی برای ورود به آن رشته تخصصی نیست. 

او افزود: از طرف دیگر برخی پزشکان مجبور هستند شغلهای جانبی داشته باشد تا بتوانند معیشت خودشان را تامین کنند. طی سالهای اخیر مطب پزشک عمومی، اطفال، داخلی، آزمایشگاه و بسیاری از مطب‌های دیگر تعطیل شده است که زنگ خطری برای سلامت مردم است که امیدوارم مسئولین به آن توجه کنند. 

سالاریان گفت: وظیفه دولت این است که رابطه مالی مردم با پزشک را قطع کند. وقتی برای یک جراحی آپاندیس، به پزشک بعد از چندماه کمتر از ۱۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود، قطعا تخلف در این زمینه افزایش خواهد یافت، میل انگیزه جراحان برای ماندگاری در بیمارستان‌ها کاهش پیدا خواهد کرد و مهاجرت پزشکان افزایش پیدا خواهد کرد. بیمه‌ها باید قیمت واقعی خدمات پزشکی را باتوجه به اینکه محاسبه آن نیز سخت نیست، پرداخت کنند. قیمت‌ها درحال حاضر فقط مقدار کمی از قیمت تمام شده خدمات سلامت را پرداخت می‌کنند و بقیه آن یا بردوش مردم و یا جامعه پزشکی است. پزشکانی که با این وضعیت تحمل می‌کنند و با سیلی صورتشان را سرخ نگه می‌دارند و مردمی که با دادن زیرمیزی و یا گرفتن خدمات سلامت بی‌کیفیت عواقب این قضیه را می‌بینند. 

او در انت‌ها افزود: بیمه‌ها باید مکلف شوند و حمایت‌ها افزایش پیدا کند تا بتوانند خدمات مرغوب و درست و با نظارت کافی را در اختیار مردم قرار دهند. خرج مردم از جیب باید به حداقل برسد. با وضعیت فعلی حمایت دولت و بیمه‌ها فقط مردم و جامعه پزشکی هستند که آسیب می‌بینند