اقلیم ایران رو به خشک شدن است/ امسال کمبود بارش در برخی نواحی تا ۵۵ درصد بود

«احد وظیفه»، رییس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، درارتباط با وضعیت بارش های سال آبی امسال به خبرنگار ایلنا گفت: امسال بارندگی ها به طور کلی نسبت به نرمال پایین تر است و  متاسفانه با پاییز کم بارش مواجه بودیم. به طوری که بارندگی های کشور حدود ۴۸ درصد زیر نرمال بوده است. در زمستان کمی شرایط بهتر شد. به خصوص بارش های سنگین که در جنوب کشور داشتیم میانگین بارش های کشور را بهبود بخشید و انتهای دی ماه میانگین بارش کشور بیش از نرمال هم شد. 

او افزود: منتها در ادامه در بهمن‌ماه نسبتاً با خشکی مواجه شدیم به طوری که بارندگی ها حدود ۵۵ تا ۴۰ درصد زیر نرمال بود. در حال حاضر در حدود ۱۱ درصد بارندگی کمتر از نرمال است و ما در حدود ۱۲۰ میلیمتر بارش دریافت کرده ایم درحالی که میزان طبیعی آن ۱۳۶ میلیمتر است. 

وظیفه گفت: در چند نقطه تقریبا شرایط اصلا مطلوب نیست. یکی از آنها حوضه های رودخانه کرخه، مناطق شرقی استان لرستان، همدان، کرمانشاه، ایلام، جنوب کردستان و خوزستان است که ۲۸ درصد تا ۵۴ درصد بارندگی در این مناطق کمتر از نرمال است. منطقه دوم استان تهران، البرز و قزوین است که هم بارندگی‌ها و هم انباشت برف در این استانها کمتر از نرمال است و از طرفی با توجه به اینکه دومین سال خشک این منطقه نیز است، میزان آب در سدها نیز بسیار نگران کننده و پایین‌تر از حد نرمال است. ازطرفی خراسان شمالی،  سمنان و خراسان رضوی نیز اصلا وضعیت مطلوبی ندارند و بارندگی ها تا ۵۵ درصد در این مناطق زیر نرمال محسوب می‌شود. 

او درارتباط با پیش بینی ها از میزان بارش در اسفند ماه امسال افزود: یک سامانه بارشی در روزهای شنبه یا یکشنبه این هفته از کشور عبور می کند. در نوار شمال شرق کشور و دامنه های البرز بارندگی خواهیم داشت اما این بارندگی‌ها در حد نرمال نیست. هفته دوم به نظر می رسد شرایط قدری بهبود پیدا کند. به‌عبارتی در اسفند ماه وضعیت در شمال شرق بد نیست. 

وی افزود: بارندگی‌ها استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، خراسان رضوی و دامنه های البرز را تا حدی تحت پوشش قرار می‌دهد، اما در حوضه جنوب غرب که کم بارشی داریم چندان موثر نیست و بارشهای جنوب غرب بسیار کمتر از نرمال خواهد بود منطقه جنوب کشور نیز تقریباً فاقد بارش است. در هفته دوم در منطقه غرب بارندگی ها بد نیست. در جنوب غربی بارش ها کمتر از نرمال و نیمه جنوبی تقریبا فاقد بارش خواهد بود. 

وظیفه گفت: در فروردین به نظر می رسد شرایط کمی مطلوب تر شود و بارش ها از شدت بهتری برخوردار شود. احتمال قوی بر این است که از نیمه فروردین تا اردیبهشت بارندگی ها در کشور در شرایط نرمال باشد و به خصوص در حوضه غرب یعنی کرمانشاه، کردستان، ایلام، چهارمحال بختیاری، لرستان و خوزستان بارندگی ها به صورت نرمال دریافت شود، اما با توجه به کمبودهایی که از قبل وجود داشته است و هم از سال قبل امسال انباشته شده است، به احتمال بسیار زیاد بارندگی ها قادر به جبران کمبود بارش‌ها نخواهد بود. بنابراین با توجه به کمبود بارش برفی که تاکنون داشته ایم، دبی رودخانه ها می تواند به سرعت افت کند و ورودی سدها گرچه در فروردین ماه به صورت موقت می‌تواند تامین شود اما با توجه به اینکه ذخیره برفی قابل توجهی در بالا دست نیست، می‌تواند به سرعت افت کند و می تواند تنش آبی را در قالب نقاط حوزه مرکزی جنوب غرب دامنه های البرز و شمال شرقی کشور تحمیل کند. 

او در ارتباط با وضعیت دما در اسفند ماه گفت: بر خلاف دیگر گفته ها، دما در اسفند ماه امسال گرمتر از نرمال خواهد بود. طی این دو هفته پیش رو نوسانات دمایی خواهیم داشت، اما به طور کلی با اسفند گرم تر از نرمال مواجه هستیم و به هیچ وجه اسفند امسال سردتر از نرمال نخواهد بود. به طوری که همین هفته ای که در آن هستیم یکی از هفته های بسیار گرم است و هوا به شدت گرم می شود. در مناطق شمالی کشور از جمله دامنه های البرز استان تهران حدود ۳ تا ۶ درجه فراتر از نرمال خواهد بود. 

وظیفه درارتباط با روند بارش و دما طی سالهای اخیر گفت: برخی از سال ها مانند سال ۱۳۸۷ سال بسیار خشک بوده است. سال ۱۳۹۸ سال بسیار خوبی از نظر بارش بود. سال ۱۳۸۶ سال بسیار سردی بوده و سال ۱۳۹۹ سال بسیار گرمی بود. بنابراین هم افت و خیز در دما و هم دوره های تر و خشک داشته ایم. اما آن چیزی که روند نشان می دهد به خصوص در دو دهه گذشته تا امسال روند خشکی را داشته‌ایم و بیشتر سالها خشک  و بارندگی کمتر از نرمال بوده است. در اغلب سال ها بارندگی ها کمتر از نرمال بوده است. صرفاً در ۹۷-۹۸ و یا ۹۹-۹۸ بارندگی ها بسیار خوب بودند. از دهه ۸۰ به این طرف در این ۲۰ سال گذشته فقط این دو سال بود که بارندگی ها بهتر از نرمال بوده اند. در بقیه سال‌ها به ویژه در سال ۱۳۸۷ و سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ که طی کرده‌ایم، سالی بسیار کم بارش بود و خشکسالی شدید حاکم شد. 

او افزود: به نظر می رسد که تغییرات به گونه‌ای رخ داده است که فراوانی سال های خشک افزایش پیدا کرده اند. از طرفی دما با شیب افزایشی مواجه بوده است. این نشان می‌دهد که اقلیم ایران رو به خشک شدن و گرمی است و به صورت مرتب روند افزایش دما و کاهش بارندگی را داشتیم.