رییس سازمان غذا و دارو:
نمی‌خواهیم "دارو" به سرنوشت "خودرو" دچار شود/ تولیدِ بی‌کیفیت هیچ دارویی را قبول نمی‌کنیم
رییس سازمان غذا و دارو گفت: تراز تجارت دارویی ما به نحو نامطلوبی منفی است، درحالی که نزدیک به دو و نیم میلیارد دلار مصرف ارزی برای دارو داریم چیزی کمتر از هفتاد میلیون دلار صادرات دارو داریم که علت اصلی آن همین محدودیت‌های ارزی است که ایجاد شده است. اگر بخواهیم به سمت تولید داروی با کیفیت برویم یکی از شاخصه‌های آن توان صادرات خواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو در نشست خبری که به مناسب ایام دهه فجر برگزار شد، گفت: ۹۷ درصد داروهای مورد را در داخل کشور تامین کنیم درحالی که ظرفیت کارخانه‌های ما دو برابر این مقدار است. در حوزه زیست فناوری و بایوتکنولوژی جزو چهار کشور اول آسیا هستیم. توانسته‌ایم هم نیاز بیماران خودمان را تامین کنیم و هم با تولیدات داخلی ۲ هزار میلیارد دلار صرفه جویی ارزی داشته باشیم.
او افزود: در سالهای اخیر شاهد افت و خیزهای مختلف در این صنعت و تهیه داروها بودیم که به سیاست‌های ارزی برمی‌گردد که از دولت‌های قبل برای آن برنامه ریزی شده بود. در سال ۹۷ چهار میلیارد دلار نیاز ارزی ما برای تامین منابع بوده است. باتوجه به سیاست‌های اعمال شده این رقم به اندازه زیادی کاهش پیدا کرد. با توجه به مصوبات مجلس، نزدیک به ۲ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در اختیار داشتیم که این مبلغ در شش ماه اول به اتمام رسید که باعث شد در تامین دارو مشکلاتی ایجاد شود که با دستور ریاست جمهوری به تامین ۷۰۰ میلیون دلار توانستیم به سرعت تامین‌های اساسی و ضروری را انجام دهیم. امیدواریم این کمک ادامه پیدا کند که تا پایان سال کمبودها را به حداقل برسانیم.
دارایی گفت: ما در چند سال گذشته شاهد بودیم به دلیل مشکلات ارزی این ارز نه به موقع نه به اندازه در دسترس سازمان قرار نگرفته و دچار کندی و تأخیر در تامین ارز شدیم. اما با این اوصاف می‌بینیم با همه مشکلات کووید و غیره شرکتهای دولتی و خصوصی با همه توان وارد عرصه تولید می‌شوند و ظرف مدت زمان قابل قبولی توانستند به تولید واکسن و داروی مورد نظر کشور اقدام کنند که دستاورد بزرگی است.
او افزود: سازمان غذا و دارو از زمانی که تاسیس شد، باید اساسنامه‌اش ارائه می‌شد که اتفاق نیفتاد. ما ماه گذشته اساسنامه غذا و دارو را مصوب کردیم که برای تصویب به هیات دولت تقدیم شود.
دارایی با اشاره به سامانه تیتک گفت: یکی از کارهایی که برای شفافیت انجام شده است، ایجاد سامانه‌های هوشمند است که می‌توانند اصالت دارو، قیمت‌گذاری و کمبود داروها را رصد کنند که همان سامانه تیتک است. این سامانه در حال به بار نشستن است و با اتصال به سامانه وزارت بهداشت می‌تواند زنجیره تامین دارو را به شکل کامل رصد کند.
او افزود: امیدواریم تامین داروهای بیماران صعب العلاج و خاص را از نقطه تولید تا درب منزل برعهده بگیریم و می‌توانیم داروهایی را که به صورت ماهانه مصرف می‌کنند را تامین کنیم که پیش از این با کمک سازمان پست برای شیر خشک‌های متابولیک انجام داده بودیم که بیماران وقت خودشان را در صف‌های دارو از دست ندهند. امیدواریم پوشش بیمه به حدی برسد که پرداخت از جیب به حداقل برسد و با هر تغییری در قیمت‌های جهانی اختلالی در تامین اتفاق نیافتد و تغییر محسوسی برای مردم ایجاد نکند.
دارایی گفت: درحال حاضر فهرست دارویی کشور با اولویت شرکتهای دانش بنیان و زیست فناوری باز شده و آماده هستیم مولکول‌های جدید را وارد فهرست دارویی کشور کنیم. امیدواریم این پویایی را به صنعت دارو دهیم، رقابت سالم ایجاد کرده و انحصار را در این زمینه برداریم. انحصار هم برای ما و هم مردم و هم کیفیت داروها زیان بار خواهد بود. مشکلات ارزی دست و پای مارا می تواند ببندد. به طوری که تراز تجارت دارویی ما به نحو نامطلوبی منفی است. ما درحالی که نزدیک به دو و نیم میلیارد دلار مصرف ارزی برای دارو داریم چیزی کمتر از هفتاد میلیون دلار صادرات دارو داریم که علت اصلی آن همین محدودیت‌های ارزی است که ایجاد شده است. اگر بخواهیم به سمت تولید داروی با کیفیت برویم یکی از شاخصه‌های آن توان صادرات خواهد بود.
دارایی با اشاره به واکسن کرونا گفت: اگر منتظر می‌ماندیم واکسن از خارج تامین شود و در صف واکسن می‌ماندیم اتفاقات ناگواری می‌افتاد. همانگونه که سال گذشته افتاد. به این شکل نبود که هروقت می‌خواستیم واکسن به ما بدهند و بر مبنای صلاح خودشان عمل می‌کردند. در دولت سیزدهم تصمیم گرفته شد در کنار تولید داخل بتوانیم واردات واکسن را نیز انجام دهیم. این فتح بابی شد که تولید کنندگان داخلی نیز در زمینه تولید واکسن رشد کنند. واردات واکسن سیاست صحیح و متعادلی بود که صدمه‌ای به تولید داخل نزد و مردم هم از بابت تامین واکسن موردنیاز خاطر جمع شدند. همین الان که ما به قله پیک نرسیدیم حداقل ۱۰ برابر کاهش بستری داریم و تاثیر واکسن‌ها در کنترل بیماری را مشاهده می‌کنیم.
او افزود: تاکنون ۳۰ میلیون دز از تولیدکنندگان داخلی تحویل گرفته‌ایم و ۱۵۰ میلیون دز وارد کردیم. دو نوع واردات واکسن داشتیم که یکی از طریق هلال احمر بود. راه دیگر از طریق سبد کووکس بود که ۱۸۰ میلیون یورو به سبد کووکس واریز کردیم که به ازای هر میزان خرید، درصدی تخفیف یا اهدایی نیز برای ما در نظر می‌گیرند. بنابراین چیزی به نام اهدا صرف وجود ندارد و به خاطر سرمایه‌گذاری بوده است که ما در آن صندوق انجام داده ایم. بنابراین هر موقع اراده کنند برای ما واکسن ارسال می‌کنند نه زمانی که ما نیاز داریم. البته خیالمان راحت است که با ظرفیت ۳۰ میلیون دز تولید در ماه واکسن‌های داخلی ذخایر کافی داریم و می‌توانیم هم امسال و هم سال آینده و دز سوم و دز چهارم درصورت نیاز واکسن‌های کافی در دسترس داشته باشیم.
دارایی با اشاره به تاخیر در پرداخت به واکسن سازهای داخلی گفت: مقداری پرداخت‌ها با تاخیر انجام شده که امیدواریم مبالغ در دسترس آنها قرار بگیرد که پیش خرید صورت گرفته و بتوانند با خیال راحت واکسن تولید کنند.
او ازود: سلامت غذا از دغدغه‌های ماست و قابل تخفیف نیست. کارهایی را در سالهای گذشته با معاونت علمی ریاست جمهوری انجام داده ایم. به منظور ارتقا سلامت غذا و جلوگیری از تقلبات طرح ملی شروع شده که در سه سال گذشته متاسفانه متوقف شده بود ولی امیدواریم به سرعت این عقب ماندگی را جبران کنیم. ما تفاهم نامه‌ای با معاونت علمی ریاست جمهوری و معاونت فناوری وزارت بهداشت منعقد کردیم که پنجره واحدی را برای هم تسهیل در کسب و کار و هم کمک به شرکتهای دانش بنیان در حوزه سلامت ایجاد کنیم. قبلا این کار با کمک وزارت جهاد کشاورزی و معاونت علمی ریاست جمهوری برای ارتقا محصولات کشاورزی شروع شده بود و اگر ادامه پیدا می کرد شاهد خبرهای خوبی به ویژه در حوزه صادرات محصولات کشاورزی بودیم که با کمک دیگر ارکان آن را پی خواهیم گرفت و به سرانجام می‌رسانیم.
دارایی گفت: صیانت از سلامت گندم و برنج به عنوان قوت اصلی مردم برای ما مهم است. سالهایی بود که در زمینه تولید گندم خودکفا بودیم. سال گذشته به لحاظ کشاورزی سال مطلوبی نبود و باید واردات انجام می دادیم. یکسری ضوابط در باقی مانده سموم و آلاینده‌ها در محصولات کشاورزی داریم که ضامن سلامت مردم هستند. ما نمی توانیم در زمینه ضوابط از دیگر کشورها کپی برداری کنیم و تصمیمات خاص خودمان را خواهیم گرفت. ما سلامت مردم را با هیچ چیز معاوضه نخواهیم کرد.
دارایی گفت: موازی کاری سازمان هایی مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو و سازمان دامپزشکی و غیره زمینه سلامت محصولات، باید اصلاح شود که موجب صرفه جویی در وقت و زمان و هزینه شود. ما در سازمان غذا و دارو شبکه ملی آزمایشگاهی در اختیار داریم که تحت نظارت شبکه آزمایشگاه های هوشمند فعالیت می‌کنند پس هم از امکانات دانشگاهی و هم از امکانات شرکتهای خصوصی به نحو گسترده استفاده می‌کنیم. چیزی نزدیک به 400 آزمایشگاه که در حوزه غذا و دارو با ما همکاری می کنند.
او درخصوص فلفل دلمه ای های برگشت خورده افزود: محصولات ما مشکلی درخصوص باقی مانده سموم نداشتند و مشکل این بود که در محصول ما سمومی استفاده شده بود که در فدراسیون روسیه این سموم ثبت نشده بود. ممکن است همین اتفاق در خصوص ما هم رخ دهد و سمومی در کشور ما ثبت نشود و اجازه واردات کالایی را ندهیم. این به معنای مشکل دار بودن محصول نیست و به دلیل عدم هماهنگی در ابتدای سال گذشته بود که مکاتبات با وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه صورت گرفت. اطلاع رسانی در دولت قبل به موقع به روسیه انجام نشده بود که باعث ایجاد این سوءتفاهم و عدم تطابق قوانین دو طرف شد.
او درخصوص کمبود دارو در کشور افزود: 3572 مولکول دارو داریم. از این مقدار 1400 مولکول اصلی در کشور داریم و نزدیک به 2000 در کشور به صورت شایع مصرف می شود و 1800 مولکول تحت پوشش بیمه قرار دارد. در زمینه کمبود دارو حرفهای کلی در رسانه ها زده می‌شود. وقتی میگوییم تخم مرغ گران شده منظورمان یک کالاست، اما وقتی میگوییم دارو گران شده منظور کدام داروست؟ باید دقیقا مشخص شود. ما 400 مولکول داروی مهم مربوط به داروهای بیماران صعب العلاج و خاص داریم. تعداد زیادی داروی بدون نسخه نیز داریم. سازمان غذا و دارو برای همه مولکول داروها برنامه دارد و کمبودها را رصد می کند. ممکن است برخی کمبودهای مقطعی به دلیل تجویز بیش از حد باشد و برخی کمبودها به دلیل داروهای برند باشد که تولید داخل مشابه دارند. ممکن است زمانی یک دارو چند تولید کننده داشته باشد که داروی یک شرکت دچار کمبود شود.
دارایی در خصوص کمبود ریتالین گفت: ارز ریتالین به موقع تامین نشده بود که تامین خواهد شد و در هفته آینده در دسترس مردم قرار خواهد گرفت. مردم به تولیدات داخلی این دارو اقبال نشان نمی دادند. ریتالین مصرف نابه جا هم دارد که باعث کمبود در آن می شود. دارویی که ما عرضه می کنیم آنقدر ارزان است که باعث خارج شدن آن از کشور و یا زنجیره دارو می‌شود.
او افزود: برای رمدسیور تمهیدات اندیشیده شده است. در بخش بستری رمدسیور تحت پوشش بیمه است اما در سرپایی این پوشش بیمه ای برداشته شده که درحال مذاکره هستیم که برای آنها هم باشد. عدم رعایت دستورالعملهای درمان باعث فشار مضاعف به ذخایر دارویی شده است. اما سعی می کنیم کمبودها را با کمک ریاست جمهور که به شخصه پیگیر است جبران کنیم. نسبت به سال گذشته وضعیت بسیار بهتری داریم.
او درخصوص ورود محصولات آرایشی و غذایی به سامانه تیتک افزود: درخصوص غذا و محصولات آرایشی و بهداشتی کد نویسی کالاها ادامه دارد که همه آنها را به سامانه اضافه کنیم. پوشش سامانه تیتک در این خصوص به صد در صد نرسیده و ادامه دارد اما اولویت با داروست. بیش از 600 مولکول را در این حوزه وارد کرده ایم که امیدواریم در آینده به نقاط مطلوبی برسد.
دارایی گفت : درخصوص فروش اینترنتی دارو آیین نامه ای را تدوین کرده ایم که نظارتها بر فروش اینترنتی دارو را سامان دهیم.
دارایی گفت: اگر بخواهیم تامین پایدار دارو را داشته باشیم که کمترین کمبودی و افزایش قیمت داشته باشند 4 میلیارد دلار نیاز داریم که در سال 97 ، 3.9 مصرف کرده ایم که بعد از سه سال انتظار نمی رود کمتر از این مبلغ نیاز داشته باشیم. اگر معادل ریالی آن بخواهد داده شود، 90 هزار میلیارد تومان خواهد بود که بتوانیم هم پوشش کافی را درمورد داروها بدهیم و هم برای بیماران خاص و صعب العلاج پوشش کامل ایجاد کنیم.
او افزود: مذاکرات برای تامین داروی بیماران اس ام ای انجام شده و به زودی خبر خوشی به این بیماران خواهیم داد.
دارایی گفت: آمارنامه دارویی تهیه شده و به زودی منتشر خواهد شد.
دارایی درخصوص کمبود داروهای کرونا در زمان پیک گفت: ما غافلگیر نشدیم و قبلا هم در خصوص آن پیش بینی شده بود. در پیک پنجم اندازه چهارماه رمدسیور مصرف شد که هزینه های زیادی تحمیل کرد که می‌شد با رعایت شیوه نامه ها مصرف آن را کم کرد. مخصوصا در مطب های سرپایی این تجویزها بالا می رود و هرچه قدر تامین کنید کمبود مقطعی خواهید داشت.
او افزود: مطالبات دانشگاههای علوم پزشکی و شرکتها در سال گذشته به دلیل چند پیک کرونا افزایش پیدا کرد اما امیدواریم در روزهای آینده مطالبات تا حدود زیادی پرداخت شود. یکی از مهم ترین حوزه های ما تجهیزات پزشکی است. در این حوزه 1.5 میلیارد دلار نیاز داریم و 800 میلیون دلار در داخل تولید می شود. 1000 تولیدکننده داخلی تجهیزات پزشکی داریم و 1000 تولید کننده ماسک داریم.
او افزود: دوست نداریم دارو به سرنوشت خوردو دچار شود. تولید خوب است اما تولید بی کیفیت هیچ انحصاری را قبول نمی‌کنیم. زمانی صادرات دارو بیشتر می شود که کیفیت داروها هم به همان اندازه خوب باشد.
دارایی در انتها گفت: امسال مجموعا 30 درصد افزایش قیمت اتفاق افتاده لست. باتوجه به اختلاف قیمت ارز نیمایی و ترجیحی، باید پوشش بیمه ای اختصاص داده شود که سازمان برنامه و بودجه باید برای سازمانهای بیمه گر در این خصوص اقدام کند تا نوسان قیمت ایجاد نشود.
