درگفتگو با ایلنا مطرح شد:
مشکلات امنیتی نسخه‌نویسی الکترونیک چه مواردی است؟/ آماده‌ایم ظرف یک ماه امضای الکترونیکی را اجرا کنیم
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی گفت: ما آمادگی داریم که امضای الکترونیک را به سرعت و در کمتر از یک ماه مستقر کنیم. منتها تکلیفی که قانون به عهده سازمان نظام پزشکی گذاشته است، ابزار اجرای آن هم در دست این سازمان باشد.
«علی سالاریان»، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی درارتباط با نسخه‌نویسی الکترونیک به خبرنگار ایلنا گفت: نسخه‌نویسی الکترونیک از آغاز دی ماه طبق قانون باید به صورت کامل اجرایی می‌شد. اما باتوجه به اینکه بعد از اجرا، شکایتهای مختلفی از طرف جامعه پزشکی و مردم به گوش مسئولین رسید، تصمیم گرفتند که برای مدتی تمام نسخ الکترونیک نشود و انعطاف‌پذیری برای اینکه عیب و نقص‌های این طرح برطرف شود، داشته باشد. عمده نقص‌های نسخه الکترونیک گفته شده است. اما به نظر می‌رسد اشکالات برطرف نشده و همچنان مشکلات وجود دارد.
او در پاسخ به این سوال که نسخه‌نویسی الکترونیک درحال حاضر با چه چالش‌هایی رو به روست، افزود: هرچیزی که قرار است اجرا شود باید از قبل بسترهای لازم برای آن دیده شود و مسائل قانونی و تالی فسادهای آن هم باید پیش بینی شود. قرار بود نسخه‌نویسی الکترونیک با امضای الکترونیک پزشکان همراه شود، منتها صرفا نسخه‌نویسی الکترونیک اجرا شد و زمانی که این طرح بدون امضای الکترونیک اجرا شود، انکارناپذیری و اصالت‌سنجی امضای الکترونیک در نسخه الکترونیک وجود نخواهد داشت و یکسری نشت‌ها و ایرادات امنیتی ایجاد می‌شود که می‌تواند مشکلات بعدی را به وجود بیاورد.
سالاریان در تشریح این مشکلات امنیتی گفت: نکته اول انکارناپذیری نسخه‌هاست. به این معنی که زمانی که پزشک نسخه‌ای را صادر می‌کند، پس از آن ادعا نکند فردی به آیدی و پسورد او دسترسی داشته و این نسخه را صادر کرده است؛ یعنی بیمار ممکن است بعدا در مراجع قضایی دچار مشکل شود.
او در ادامه گفت: دوم مربوط به حقوق خود پزشک است. زمانی خود پزشک نسخه‌ای را ایجاد می‌کند و پس از آن افراد دیگری از طریق همان آیدی و پسورد بتوانند بیمار را ویزیت کنند و درمان انجام بدهند. درصورت آسیب به بیمار، پزشک بدون اینکه قصوری انجام داده باشد و در درمان بیمار دخالتی انجام داده باشد، باید پاسخگو باشد.
معاون فنی سازمان نظام پزشکی در ادامه گفت: بستن تمام این نشتی‌ها بستگی دارد که اصل قضیه در بستر درست و متناسبش قرار بگیرد. نسخه‌نویسی الکترونیک کاربری‌اش آسان نیست و مریض و پزشک برای انجام آن معطل می‌شوند، ارسال نسخ به داروخانه و ارسال پیامک به بیمار گهگاهی دچار اشکال است. از طرفی یک طرفه است و داروساز نمی‌تواند نظر تخصصی‌اش را به پزشک منتقل کند. همه این موارد باید رفع شود و پس از آن امضای الکترونیک نیز در کنار نسخه الکترونیک قرار بگیرد و این فرایند به صورت کامل در کشور اجرا شود.
سالاریان افزود: فرایند نسخه‌نویسی الکترونیک به شکل راه بنداز و جابنداز اجرا شده است. گفته‌اند می‌رویم جلو و آن را اجرا می‌کنیم و مشکلات را هم در میان کار برطرف می‌کنیم. عیب کار این است که در این میان مردم دچار استیصال می‌شوند و بیماری که باید به او سریعترین و دقیق‌ترین خدمات داده شود گرفتار و سرگردان می‌شود.
او در ادامه گفت: این فرایند پیچیده است و باید تحت نظر متخصصین آی تی نواقص آن برطرف و راه حل‌های آن مطرح شود. اما مهم‌ترین راه برای حل مشکل امنیتی نسخ الکترونیک استقرار امضای الکترونیک است. امضای الکترونیک زمانی که مستقر شود، هویت پزشک را در هر نسخه به راحتی و به صورت انکارناپذیری می‌توان در دست داشت و متوجه شد نسخه متعلق به چه کسی است و آن فرد هم نمی‌تواند بگوید این نسخه متعلق به من نیست، زیرا فرایند امضای الکترونیک به شکلی است که انحصاری در دست پزشک است.
سالاریان افزود: مدتهاست برروی امضای الکترونیک در سازمان نظام پزشکی کار می‌شود. آماده برقراری این طرح هستیم. منتها به شرطی مستقر خواهد شد که دیگر اشکالات سیستم نسخه الکترونیک برطرف شده باشد و جامعه پزشکی زمانی که می‌پذیرد نسخه الکترونیک را استفاده و تولید کند، مشکلات آنچنانی نداشته باشد. همانطور که از نسخه الکترونیک انتظار داریم که سرعت فرایند درمان را بالا ببرد، اینگونه نباشد که علت ایجابی‌اش را نقض کند و پزشک دنبال کد بگردد و مریض سرگردان شود.
او در پاسخ به این سوال که به چه علت هنوز سازمان نظام پزشکی امضای الکترونیک پزشکان را به صورت کامل برقرار نکرده است، گفت: ما آمادگی داریم که امضای الکترونیک را به سرعت و در کمتر از یک ماه مستقر کنیم. منتها تکلیفی که قانون به عهده سازمان نظام پزشکی گذاشته است، ابزار اجرای آن هم در دست این سازمان باشد.
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی گفت: متاسفانه ابزار پایش و استقرار و بودجه و اعتبار لازم به سازمان نظام پزشکی داده نشده است. سازمان نظام پزشکی حتی یک ریال نیز بابت این پروژه ملی دریافت نکرده است. سازمان نظام پزشکی وابسته به حق عضویت جامعه پزشکی است و از نظر مالی بودجه آنچنانی نداریم. بنابراین برای استقرار یک طرح ملی نیازمند حمایت دولت هستیم.
سالاریان گفت: بیمه‌ها در فرایند نسخه الکترونیک سود بسیار زیادی کرده اند. اول حذف دفترچه‌ها بوده است. چند میلیون دفترچه برای هموطنان صادر می‌شد و هر دفترچه اگر چند هزار تومان هم بود، در مقیاس بزرگ رقم قابل توجهی می‌شد. دوم اینکه اداره نسخه خوانی بیمه‌ها حذف شد. سوم اینکه بسیاری از پزشکان بعد از استقرار نسخه الکترونیک به خاطر مشکلات آن، رابطه‌شان را با بیمه قطع کردند. چهارم اینکه بسیاری از بیماران به این دلیل که نسخه الکترونیک ایراد دارد و پزشکان با بیمه قراردادشان را قطع کرده اند، دارو را آزاد می‌خرند.
او در انتها گفت: هر نفری که دارو را آزاد بخرد بیمه می‌تواند بسیار سود کند. برای بیمه‌ها به نظر می‌رسد از استقرار نامنظم نسخه الکترونیک سود چند ده هزار میلیاردی اتفاق افتاده است. به همین خاطر نیز از این روند بسیار استقبال می‌کنند و در مقابل سازمان نظام پزشکی را مقصر می‌دانند. درصورتی که ما انتظار داریم دولت به عنوان متولی این مساله براین مشکل نظارت کند و نسخه الکترونیک را به صورت کامل و یکپارچه و بدون اشکال برای کاربران ایجاد کند که هم مردم، هم بیمه‌ها و هم جامعه پزشکی از آن سود ببرند.
