تدوین و رونمایی از برنامه نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز با بیان این که نهادهایی همچون اتاق های بازرگانی و فرهنگستان علوم، با توجه به جایگاه خود باید مشکلات را به مسئولان هشدار دهند، گفت: تلاش زیادی کردیم تا مسئولیت حفظ دریاچه به سازمان محیط زیست محول شود.

تجریشی در مورد برنامه نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه گفت: با اجماع تمام وزارتخانه های مربوطه، برنامه نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه و تعیین محصولات کشاورزی معین برای کل حوضه آبریز تدوین و رونمایی شده که این طرح، “برنامه جامع افزایش بهره‌ وری مصرف آب بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه” است که اختصاراً “بهکاشت” نامیده می‌شود و توسط دو دانشگاه منطقه، مهندس مشاور، تجربیات بین المللی و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه شده و در پنج سال آینده یعنی تا زمان بازگشت دوباره دریاچه به تراز اکولوژیک، منجر به کاهش ۵۰۰ میلیون متر مکعب مصرف آب در بخش کشاورزی و افزایش تولیدات و درآمد کشاورزان منطقه می شود.

وی با اشاره به نحوه اجرای این برنامه گفت: با توجه به تمرکز این طرح در گستره ۱۱۶ هزار هکتاری، دستگاه های اجرایی قابلیت اجرایی کردن این برنامه را ندارند و این برنامه را باید در جلسات آتی معرفی و ارائه کنیم.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین در خصوص پیشنهاد کمیسیون کشاورزی تبریز برای سرمایه گذاری در کشت های جایگزین دریاچه ارومیه اظهار کرد: با توجه به سابقه اتاق بازرگانی به عنوان معین در برنامه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) در شهرستان گناباد، این اتاق می تواند ایده خود در مورد کشت جایگزین در اطراف دریاچه ارومیه را به صورت بسته پیشنهادی به ستاد احیای دریاچه ارومیه ارائه دهد تا مورد بررسی قرار گیرد.

امکان پذیر بودن احیای دریاچه ارومیه با روش های مدرن

قاسم قویدل افزود: برخلاف کمبود نزولات آسمانی و مشکل کمبود آب در حوزه آبریز دریاچه ارومیه، استفاده غیراصولی و غیرقانونی از آب موجود به عمل می آید. چنان که کشت های غیراصولی و احداث دوهزار و ۳۵۰ هکتار باغات در سه سال اخیر با محاسبه هزینه و فایده، جز اتلاف منابع آبی فایده ای دربر نداشته است.

وی با تاکید بر این که راهکارهای زیادی برای احیای دریاچه ارومیه پیشنهاد شده است، گفت: احیای دریاچه ارومیه با دانش امروزی و روش های مدرن امکان پذیر است و حصول به احیای دریاچه، مستلزم همت دولت، تشکل ها و عموم ذینفعان منطقه است و ستاد احیای دریاچه ارومیه تلاش های زیادی در زمینه احیای دریاچه انجام داده ولی جهت حصول به نتیجه مطلوب، فعالیت های این ستاد باید بیش از پیش دارای جدیت و مداومت باشد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تبریز برنامه کمیسیون کشاورزی اتاق را تشویق و ترغیب سرمایه گذاران به انجام کشت های جایگزین و کم آب بر و ایجاد کمربند سبز در اطراف دریاچه عنوان کرد و گفت: به عنوان مثال، سرمایه گذاری در بخش چوب و سلولز با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی این محصولات، می تواند تا احیای کامل دریاچه به عنوان مانع و فیلتر هوا عمل کند و همچنین برنامه ریزی در تناوب کشت و برداشت و بازگشت سرمایه می تواند انگیزه مضاعفی برای سرمایه گذاری باشد.

اهمیت مشارکت جوامع محلی در احیای دریاچه ارومیه

رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور نیز با بیان این که نظر جوامع محلی، تمرکز مدیریت هماهنگی ستاد احیای دریاچه ارومیه در سازمان محیط زیست است، اظهار کرد: از طرف تشکل های بخش کشاورزی استان و کشور با معاون اول رئیس جمهور به عنوان رئیس ستاد احیای درچه ارومیه برای محول کردن مسئولیت دفتر منطقه ای ستاد به اداره کل محیط زیست استان مکاتبه شد و در عرض ۶ ماه اخیر که این امر به وقوع پیوسته است، راه گشاترین راهکارها برای احیای دریاچه از سوی این اداره کل ارائه شده است.

عطاءالله هاشمی، هوشمندسازی کنتورهای چاه های آب، تعاونی سازی آب کشاورزی، لایروبی آجی چای، اتصال زرینه رود به سیمینه رود و مشارکت جوامع محلی را در ثمر بخش شدن سیاست های احیای دریاچه ارومیه ضروری دانست.

لزوم مدیریت واحد و مقتدر در احیای دریاچه ارومیه

قهرمان زارع، کارشناس سدسازی و معاون سابق برنامه ریزی قرارگاه خاتم الانبیا نیز با اشاره به لزوم مدیریت واحد و مقتدر در احیای دریاچه ارومیه گفت: انتقال آب از یک حوزه آبریز به حوضه دیگر و پروژه های کلانی که در این زمینه در کشور انجام شده و همچنین روند اجرایی طرح احداث تونل انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه که توسط قرارگاه خاتم الانبیا اجراء شده و در شرف اتمام است را می توان از جمله اقدامات و توان مهندسی قرارگاه خاتم الانبیا دانست.

وی ادامه داد: علاوه بر مشکل دریاچه ارومیه، مشکل جنگل های ارسباران به دلیل عدم بهره برداری اصولی از معادن در استان مشاهده می شود که باید از سوی متولیان، برای حل این موارد برنامه ریزی شود.

نقش به سزای تشکل های مردم نهاد در احیای دریاچه ارومیه

قنبری، دبیر خانه کشاورز آذربایجان شرقی نیز افزود: تشکل های مردم نهاد حتی زمانی که ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل نشده بود، نسبت به انجام وظیفه شهروندی خود در زمینه حفظ ثروت های طبیعی و انتقال آن به نسل های آینده به همراه کشاورزان و اهالی منطقه فعال بوده اند.

وی ضمن ابراز امتنان از فعالیت های ستاد احیای دریاچه ارومیه، از عدم تخصیص کامل اعتبارات مصوب ستاد و وقفه در روند احیاء و عدم انجام وظایف محوله ستاد از جانب برخی سازمان ها و تشکل ها انتقاد کرد.

قنبری با اشاره به تغییرات اقلیمی و خشکسالی شدید و تاثیر آن در دیم زارها و سخت شدن شرایط برای کشاورزان منطقه اظهار کرد: بعد از تعطیلی موقت ستاد، به دلیل نبود مدیریت هماهنگ، بستر انجام وظایف از سوی بخش خصوصی، ذینفعان و کشاورزان مهیا نبود و همه امور توسط دولت به صورت امر و نهی بوده و فعالیت های خودجوش را کمتر شاهد بودیم.

دبیر خانه کشاورز افزود: طرحی تحقیقاتی در روستاهای مشرف به دریاچه ارومیه در قالب نظرخواهی و پرسشنامه و مشتمل بر پیشنهادها و راه حل های اهالی بومی و صاحب نظران و به طریق علمی تدوین و به ستاد ارسال کرده ایم.

وی در مورد اهتمام تشکل ها و سازمان های مردم نهاد به موضوع احیای دریاچه ارومیه گفت: علاوه بر خانه کشاورز در خانه توسعه آذربایجان نیز کمیته ای مختص دریاچه ارومیه تشکیل شده و بیانیه ای توسط خانه توسعه آذربایجان در مورد درخواست از مسئولان برای احیاء و ماندگاری دریاچه برای آیندگان صادر و مواردی توسط این خانه پیشنهاد شده که می تواند نقطه شروعی برای آینده باشد.