میزان حقوق دستیاران بسیار کم است/ خالی ماندن ظرفیت رشته‌های دستیاری به دلیل عدم ارائه امکانات رفاهی

«بابک شکارچی»، معاون آموزشی سازمان نظام پزشکی کشور در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت دانشجویان دستیاری پزشکی گفت: مسائل اصلی که دستیاران درحال حاضر با آن مواجه هستند و آن‌ها را واقعاً آزار می‌دهد، مشکلات رفاهی آن‌هاست. یعنی اگر یک دستیار با درنظر گرفتن همه سهمیه‌ها، از سد عظیم کنکور دستیاری که سد بزرگی است، بتواند رد و وارد این دوره شود، اولین چیزی که برایش جلب توجه می‌کند، مشکلات رفاهی است که به آموزشش بسیار لطمه می‌زند.

او افزود: فکرش را بکنید در شهر تهران یک دستیار که متأهل است، با حقوقی بسیار پایین هم باید ۱۵ شب کشیک دهد و هم به آموزشش و زندگی‌اش برسد. بالاخره این افراد دکتر محسوب می‌شوند و لفظ دکتر که با این افراد می‌آید، توقعات از آن‌ها بالا می‌رود. بنابراین بحث کمبود حقوق برای آن‌ها بسیار آزاردهنده است و در شهرهای بزرگی مانند اصفهان، تهران و تبریز، شیراز، کمبود خوابگاه‌های متاهلی آن‌ها را بسیار آزار می‌دهد و اجاره خانه‌ها نیز سر به آسمان گذاشته است. 

شکارچی گفت: مشکلات بیمه نیز یکی از معضلاتی است که دستیاران دارند. وقتی دستیاران به این مسائل فکر می‌کنند، بسیاری درحال منصرف شدن هستند. هیچکس فکر نمی‌کرد روزی برسد که رشته جراحی که از پرطرفدارترین رشته‌ها بوده است، این تعداد سکوی خالی داشته باشد. این مسائل مقابل روی دستیاران است و سازمان نظام پزشکی نیز از قبل و درحال حاضر، به صورت مشورتی با دستیاران صحبت می‌کند که مشکلاتشان را مشخص کند و بتواند آن‌ها را به وزارت بهداشت منتقل کند. وزارت بهداشت نیز به دلیل کمبود منابع و بودجه‌ای که دارند با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. 

او افزود: مساله کرونا که پیش آمد، در این دوساله به آموزش دستیاری لطمه بسیار بزرگی وارد شد. یعنی دستیارانی که در این دوره دوساله بودند، اولاً مجبور بودند که بار کرونا را تحمل کنند و دستیاران که به کنار، در دانشگاه‌های مادر حتی بسیاری از متخصصین که غیرمرتبط به کرونا بودند به علت نیاز مجبور بودند در بخش‌های کرونا کار کنند. این مساله در رشته‌های مختلف به آموزش بسیار لطمه زد. رشته‌هایی که وابسته به جراحی بودند نیز تعداد بیمارانشان بسیار پایین آمد. 

شکارچی در ادامه گفت: با توجه به وضعیت اقتصادی ظرفیت خیلی از رشته‌ها همان طور که در اخبار نیز آمده، خالی مانده‌اند. ظرفیت رشته طب اورژانس که درواقع پاشنه آشیل اورژانس‌های کشور ما بود، خالی ماند و نتوانست دستیار جذب کند، به این دلیل که اینقدر فشار کار در این مراکز بالاست و از لحاظ اقتصادی مشکلات زیادی سر راه آن‌ها قرار می‌گیرد، بسیاری از دستیاران به سراغ طب اورژانس نیامدند که آسیب این مساله دوطرفه است. یعنی هم به مردم که برای گرفتن خدمات مراجعه می‌کنند، آسیب وارد می‌شود و هم به جامعه پزشکی که این خدمات را از دست می‌دهد. 

او افزود: مشکل دیگری هم که درحال حاضر دستیاران با آن گریبانگیر هستند، شکایاتی است که از آن‌ها صورت می‌گیرد. دستیاری که این آموزش‌ها را طی می‌کند، باید چتری باز باشد که بتوانند آموزش ببیند. اما الان روند شکایات اینقدر صعودی شده است که بسیار اینها دست به عصا راه می‌روند و به سمت انجام خیلی از کارها نمی‌رود. 

شکارچی در ادامه گفت: از سوی دیگر در آن سرِ دستیاری نیز غولی به نام گذراندن «طرح» وجود دارد. برای مثال دستیاری خانم متاهلی هست که به او می‌گویند باید به جایی دیگر بروید. برای دستیار خانمی که همسر و فرزند دارد رفتن به منطقه‌ای دیگر ممکن است، بسیار مشکل باشد، مگر اینکه در آن منطقه شرایط را فراهم کنیم. بگوییم مثلاً من شما را برای شهری مانند «کنارک» می‌خواهم، خانه و این مقدار درآمد می‌دهم و تو در اینجا سه الی چهار سال کار کن. اما بازهم این شرایط رفاهی در دوران طرح برقرار نیست. 

او افزود: نگاه نسبت به آینده به همین دلیل برای دستیاران بسیار نگران کننده واسترس زاست. البته براساس اطلاع من در وزارت بهداشت به جد برروی این مشکلات کار می‌کند. در سازمان هم کار می‌کنند که مشکلات دستیاران را بهتر شناسایی و منتقل کنند. در حوزه آموزش دستیاری اما وقتی نگاه می‌کنیم، وضعیت رو به رشد است و سطح آموزش و خدمات بسیار بالا رفته اما در کنارش این مشکلات بسیار فشار می‌آورد. این مشکلات باعث می‌شود با اینهمه امکاناتی که در حوزه آموزش ارائه می‌شود ظرفیت خالی در رشته‌ها ایجاد شود. 

شکارچی گفت: میانگین حقوق‌های دستیاران پزشکی بین ۳۵۰۰ تا ۳۸۰۰ است. در دانشگاه‌هایی البته به دستیاران‌کارانه هم پرداخت می‌شود که این‌کارانه در دوران کرونا بسیار لطمه خورد. البته مبلغی تحت عنوان حق کرونا به برخی از دستیاران تعلق گرفت و به برخی نیز تعلق نگرفت. اینگونه نیست که تصور کنیم وزارت بهداشت پولی در جیبش دارد و نمی‌خواهد به دستیار بدهد. موضوع این است که وزارتخانه آیا پولی داشته باشد که به دستیار بدهد یا نه. 

او  درارتباط با بیمه نشدن دستیاران پزشکی گفت: یکی از مطالبات دستیاران این است که این چهارسال دوره دستیاری به عنوان بیمه برای آن‌ها محاسبه شود. درحال حاضر دستیاران نه به خاطر بیمه درمانی بلکه بیشتر به خاطر سابقه کاری دنبال مساله بیمه هستند. سازوکار این سابقه کار در وزارت بهداشت دیده نشده و باید از ارگان‌های دیگر قانونمند شود و ردیف بودجه برایش درنظر گرفته شود که مشکلات دستیاران حل شود. 

شکارچی درباره مساله وثیقه‌های دستیاران که نیاز به دو ضامن کارمند دولت نیز دارد، گفت: در سال‌های قبل نیز از دستیاران وثیقه گرفته می‌شد اما امسال عنوان شده که باید دو ضامن هم داشته باشند. باید دید که پشت این مساله چه تفکری بوده، آیا مواردی بوده که دستیاران در طرحشان حاضر نشده‌اند و از طرفی وزارت بهداشت هم می‌گوید من به دستیاران چهار سال آموزش و حقوقی چه کم چه زیاد داده‌ام. به نظر می‌آید همگرایی میان سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت صورت بگیرد و با مجلس نیز صحبت شود که این مشکلات برطرف شود و بودجه اختصاصی‌تری به دستیاران داده شود که این سطح از آموزش کشور لطمه نخورد. 

او درارتباط با وضعیت سلامت روان پزشکان و گزارش‌ها از خودکشی برخی از دستیاران در دوران کرونا گفت: راجع به موضوع سلامت روان دستیاران، ارائه خدمات روانپزشکی به آن‌ها و آموزش‌های لازم هم به دستیاران و هم به اساتید که بتوانند تعامل درستی با دستیاران داشته باشند، بررسی‌هایی صورت گرفت و کارگروهی نیز مشخص کرده‌ایم که با همکاری دستیاران بتوانیم به وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها در این خصوص صحبت کنیم.

شکارچی افزود: هم باید با اساتید صحبت شود که چگونه با دستیارانشان برخورد کنند و هم سلامت روان دستیاران مورد بررسی قرار بگیرد. به این دلایل، به خصوص در دوران کرونا اینقدر فشار بالا رفته بود که متاسفانه چند تن از نوابغمان را به علت اینکه نتوانستند فشارها را تحمل کنند، از دست دادیم. در جلسه‌ای که با نماینده دستیاران در سازمان نظام پزشکی برقرار شد، درخصوص سلامت روان دستیاران بسیار تاکید شد و ما نیز به جد دنبال آن هستیم.