اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصمیم‌گیری درمورد سهمیه‌های کنکور/ ضرورت متناسب‌سازی درصد شمول سهمیه ایثارگری در کنکور
جلسه ۳۴۹ شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به ریاست دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
به گزارش ایلنا، دستور اول جلسه ادامه بررسی و جمع‌بندی نهایی موضوع بومی‌گزینی در کنکور سراسری بود. در همین رابطه سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این نکته که مناسب است لایحه‌ای که در مورد سهمیه‌ها توسط وزرای محترم علوم و بهداشت به دولت ارسال شده بود و دولت هم آن را جهت تصمیم گیری به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع داده است را بررسی کنیم و پس از کارشناسی و تصویب در این شورا به عنوان دستور، در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح موضوع شود.
وی افزود: با توجه به حضور ریاست محترم مجلس شورای اسلامی و رؤسای کمیسیون‌های مربوطه و با توجه به تقدم شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص ورود به موضوع سهمیه‌ها، می‌توان در خصوص مجموعه لایحه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم گرفت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر این نکته که مصوبات مجلس شورای اسلامی بعد از ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی به موضوع کنکور بوده است، تصریح کرد: مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در موارد اینچنینی قاعده‌ای دارند که براساس آن در مواردی که شورای عالی انقلاب فرهنگی متقدم است، مجلس شورای اسلامی وارد موضوع نشود و همچنین در مواردی که مجلس شورای اسلامی متقدم بوده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود نکند.
وی تصریح کرد: از این منظر، شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند رأساً پیرامون مسئله سهمیه‌های کنکور ورود داشته باشد و درخصوص کلیت سهمیه‌ها تصمیم‌گیری کند.
عاملی افزود: با گذشت بیش از سی سال از پایان جنگ تحمیلی، جامعه آماری ایثارگران و رزمندگان کاهش داشته است و لذا با کاهش جمعیت ثبت‌نام کننده سهمیه‌های مذکور، درصد شمول سهمیه نیز بایستی متناسب‌سازی شود.
در ادامه عبدالله جاسبی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: با وجود گسترش مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی در سطح کشور فلسفه وجودی بومی‌گزینی در سطح استانی از میان رفته است.
وی پیشنهاد کرد: بهتر است قوانین گذشته کنکور را تجمیع و خلاصه کرده و با کنار گذاشتن سهمیه‌های گذشته با هدف برقراری عدالت آموزشی تلاش کنیم روند اعمال سهمیه‌ها فرآیندی متفاوت و البته محدودتری به خود گیرد.
جاسبی تصریح کرد: لازم است فرمول‌بندی سهمیه ایثارگران به روز آوری و اصلاح شود و در این رابطه می‌توان درصد مشخصی از جامعه مربوطه را به عنوان ظرفیت مازاد ظرفیت کنکور به دانشگاه معرفی کرد.
در ادامه این جلسه دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش و آموزش کشور خاطرنشان کرد: به جهت آنکه بخشی از قوانین مربوط به موضوع کنکور در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و بخش دیگری از آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است، گاهی تناقض‌هایی در اجرای مصوبات مربوطه به وجود می‌آید.
وی افزود: در لایحه پیشنهادی که تدوین شده است با توجه به سیاست‌های کلی علم و فناوری مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) و راهبردهای کلان نقشه جامع علمی کشور و دیگر اسناد مرتبط تلاش شده تا مواردی چون تجمیع و بهینه‌سازی سهمیه‌ها، ایجاد توازن و تعادل در توان علمی ورودی آموزش عالی، ملاحظه مصالح علمی و جلب اعتماد عمومی جامعه، برقراری عدالت آموزشی، حمایت از مناطق کم برخوردار، ایجاد رقابت سالم و مواردی از این قبیل مورد توجه باشد.
رئیس سازمان سنجش و آموزش کشور ادامه داد: در لایحه پیشنهادی تلاش شده است تا ابتدا حذف بومی‌گزینی درکنکور روی داده و چنانچه براساس نیازهای اعلامی استان‌ها سهمیه‌ای مصوب شد به شکل خاص آن سهمیه مدنظر قرار گیرد.
وی افزود: یکی دیگر از پیشنهادات این لایحه این است که سهمیه‌های مصوبی چون سهمیه‌های ایثارگران به عنوان سهمیه‌های مازاد بر ظرفیت دانشگاه‌ها در نظر گرفته شود.
خدایی افزود: در لایحه پیشنهادی صرفاً حفظ چهارگروه از سهمیه‌ها شامل سهمیه مناطق، سهمیه ایثارگران، سهمیه استعدادهای درخشان و سهمیه منطبق با نیاز مناطق کم برخوردار مدنظر بوده و پیشنهاد ما این است که سایر سهمیه‌ها حذف شوند.
فرزاد جهان‌بین سرپرست معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در این جلسه گفت: به نظر می‌رسد بخش زیادی از مشکلات مربوطه جز با تغییر بنیادین در نظام سنجش و پذیرش اتفاق نخواهد افتاد.
وی ادامه داد: بایستی با در نظر گرفتن حد نصاب مشخصی برای آزمون، فرآیند گزینش را به دانشگاه‌ها واگذار کرد.
سرپرست معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: بی‌توجهی به زبان‌های محلی و زبان ملی، عدم ارتباط نخبگان محلی با سایر نخبگان ملی و جهانی، توجه به ابعاد قومیتی در اجرای بومی‌گزینی، استفاده از ظرفیت خوابگاه‌ها از مواردی است که در اجرایی‌سازی بومی‌گزینی لازم است مورد توجه باشد.
در ادامه دکتر محمدعلی کی‌نژاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: سهمیه استعداد درخشان در قالب مرسوم سهمیه‌ها طبقه‌بندی نمی‌شود و دلیل ایجاد سهمیه مذکور نیز همزمانی المپیادهای جهانی با زمان برگزاری کنکور بوده است، ضمن آنکه برندگان المپیادهای جهانی با کسب رتبه خود احراز صلاحیت علمی خود را اثبات کرده‌اند.
وی افزود: سیاست تقویت وحدت ملی از مسائل مهمی است که در زمینه بومی‌گزینی کنکور بایستی لحاظ شود و به مناطق مرزی سهمیه متناسبی ارائه شود.
ابراهیم سوزنچی معاون خط مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه جلسه با اشاره به فرآیند تدوین پیش‌نویس لایحه بومی‌گزینی کنکور خاطرنشان کرد: در مجموع می‌توان دو رویکرد برای موضوع سهمیه‌ها در نظر داشت و آن اینکه یا به فراخور زمان، سیاست‌ها و مصوبات مرتبط برای اجرا تدوین شود (چنانکه در بحث سهمیه‌ها تاکنون چنین بوده است) و یا اینکه به صورت حساب شده‌ای فرآیند سهمیه‌ها را به صورت یکپارچه مهندسی کرد.
همچنین حسین کچوئیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بررسی سهمیه‌های بومی‌گزینی باید بتوانیم نوعی منطق کلی استخراج و تدوین کنیم تا از طریق آن مشکلات به وجود آمده در اثر اجرا را رفع کنیم.
وی افزود: اگر در کنار منطق علمی که میزان مشخصی از صلاحیت علمی را برای داوطلب در نظر می‌گیرد بتوانیم منطق مازادی نیز لحاظ کنیم که به دنبال آن نیازهای موجود را به نوعی برطرف کند، در واقع ضمن اختصاص هدفمند سهمیه به گروهی از افراد مشخص توانستیم روند پیشرفت علمی در دانشگاه‌ها را تسریع و نسبت به رفع برخی معضلات شکل گرفته نیز اقدام کنیم.
روح‌الله متفکر آزاد نماینده مردم تبریز اسکور آذرشهر در مجلس شورای اسلامی نیز در این جلسه تصریح کرد: تا آنجا که از مفاد حقوقی قانون-گذاری در مجلس شورای اسلامی برمی‌آید، لغو قانون مصوب مجلس را صرفاً توسط خود مجلس می‌توان پیگیری کرد و این امکان برای دستگاه دیگری فراهم نیست.
وی افزود: تعدد سهمیه‌ها باعث وهن موضوع شده و اصلی‌ترین ضربه آن نیز متوجه دارندگان سهمیه‌ها بوده است.
متفکرآزاد ادامه داد: اگر بتوان برای استفاده از سهمیه‌ها حدنصاب علمی مشخصی تعیین کرد، شاید بتوان مسئله صلاحیت علمی استفاده‌کنندگان از سهمیه‌ها را نیز مرتفع کرد.
در ادامه حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: جدا کردن فرآیند پذیرش از سنجش مسئله مهمی است که اگر به درستی مورد توجه قرار گیرد برخی از مشکلات مذکور مرتفع میشود.
وی افزود: اگر بتوان شورای سنجش و پذیرش را موظف کرد تا در چارچوب مقررات موجود از مشارکت دانشگاه‌ها در برگزاری آزمون سراسری و تنظیم فرآیند پذیرش پس از سنجش استفاده کند، با جدا کردن فرآیند سنجش و پذیرش، برخی از مشکلات مزبور قابل رفع به نظر می‌رسد.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در ترسیم سیاست‌های موجود شایسته است ابتدا زیرساخت‌ها و امکانات دانشگاه‌ها مورد توجه قرار گیرد و سپس اقدام به تصویب قانون پرداخت.
محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این جلسه گفت: طی مطالعه صورت گرفته به این نتیجه رسیده‌ایم که یک مفهوم ثابت در مورد مسئله بومی‌گزینی وجود ندارد.
وی افزود: نوع نگاه غالب به زندگی تجردی دختران تا ۳۰ سالگی در مناطق مختلف کشور، رفتارهای نسبت به قومیت‌ها در مناطق مختلف کشور، مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد همگی مواجه با رفتار اجتماعی متفاوتی در مناطق مختلف کشور هستند و در نتیجه اعمال سیاست بومی‌گزینی واحد برای آن چندان مناسب به نظر نمی‌آید.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: لحاظ کردن دوگانه‌های موجود در مناطق مختلف کشور و توجه به تقویت هویت ملی با نگاه به بنیان‌های تربیت اسلامی از موارد مهمی است که در فرآیند جذب دانشجویان و بومی‌گزینی باید مورد توجه باشد.
حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها در ادامه گفت: در حال حاضر استدلالی که در رابطه با مسئله بومی‌گزینی مطرح میشود همان استدلال مربوط به اجرای سهمیه مناطق ۳ می‌باشد و از همین منظر باید نتایج اجرا و تغییر هریک از سهمیه‌ها به طور دقیق بررسی شود.
وی افزود: در رابطه با مصوبات مختلف مربوط به کنکور در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی نکته این است که تمام متون پیش‌نویس لایحه مذکور در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی و تصویب شده و آن دسته از قوانینی که مختص به مجلس شورای اسلامی بوده نیاز به تصویب مجدد مجلس دارد برای تصویب نهایی به صحن مجلس شورای اسلامی ارائه شود.
منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در پایان جلسه اظهار کرد: لایحه پیش‌نویس بومی‌گزینی همان محتویات تدوین شده برای ارائه به مجلس شورای اسلامی است و تلاش است متون آن در این جلسات با استفاده از نظرات کارشناسان اصلاح و بازنگری شود.
