مقام مسئول وزارت علوم در گفت‌وگو با ایلنا:
سرمایه‌گذاری ایران برای پژوهش در صنعت خودروسازی یک دهم کره جنوبی است/ همکاری جدی بین خودروسازان و دانشگاه‌ها وجود ندارد/ ارتباط موثر صنعت هسته‌ای با دانشگاه‌ها
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری گفت: وقتی شرکت هیوندای سرمایه‌گذاری بیشتری در تحقیق و توسعه پژوهش می‌کند، طبیعتا نتیجه آن را هم می‌گیرد و در صنعت خودروسازی داخلی هم اگر مورد خاصی باشد ما می‌توانیم به آن جواب بدهیم، اما وقتی اصلا سرمایه‌گذاری و یا همکاری جدی شکل نگرفته است، طبیعتا انتظاری هم نمی‌توان داشت.
«محمدسعید سیف» مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص وضعیت پذیرش فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در صنعت اظهار داشت: اگر آن صنعت مذکور، یک صنعت شناسنامه‌دار باشد و مشخص شود چه کارها و اقداماتی داشته، راحت‌تر می‌توان اظهارنظر کرد. ما صنایعی داریم که خیلی خوب با دانشگاه‌ها کار می‌کنند مانند صنایع دفاع که اتفاقا از این همکاری هم رضایت دارند و خروجی‌های خوبی هم از این ارتباط گرفته‌ایم. وزارت نفت نیز ارتباط خوبی با دانشگاه‌ها دارد و آنها نیز خروجی‌های خوبی کسب کردند.
صنعت می‌خواهد بدون سرمایه‌گذاری مشکلات را حل کند
وی ادامه داد: متاسفانه صنعت خودش نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری کند و انتظارش این است که بدون اینکه سرمایه‌گذاری کرده و هزینه‌ای را پرداخت کند، خروجی‌های دانشگاه‌ها بتوانند به خودی خود باعث حل مشکلاتشان شوند. طبیعتا وقتی بیش از ۷۰ تا ۸۰ هزار واحد صنعتی و خدماتی در کشور داریم، دانشگاه‌ها نمی‌توانند به تک‌تک مشکلات آنها بپردازند، بلکه آنها به مشکلاتی می‌پردازند که صنعت علاقه‌مند به حل آن است و روی آن بخش سرمایه‌گذاری کرده، مذاکره می‌کند و به نوعی مشارکت دارد.
سیف در خصوص اقدامات انجام شده برای توسعه نقش دانشگاه در پیشرفت صنعت در کشور گفت: با این حال ما اقدامات موثر و گسترده‌ای انجام دادیم؛ به عنوان مثال تلاش شده به پایان نامه‌ها جهت داده شود. همچنین سعی شده اساتید به جوامع صنعتی برای فرصت‌های مطالعاتی بروند و با موضوعات صنعت روز آشنا شوند، علاوه بر این دانشگاه‌ها باید ماموریت محور شوند و به مشکلات کشور رسیدگی کنند.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری در خصوص استفاده صنعت خودرو در داخل کشور از فارغ التحصیلان دانشگاهی گفت: به عنوان مثال در صنعت خودرو، شرکت‌های بین‌المللی مثل BMW و یا تویوتا چه میزان برای تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند؟ آیا صنعت خودروی ما نیز در داخل کشور این کارها را انجام داده است یا خیر؟
ایران یک دهم کره جنوبی برای تحقیق و پژوهش در صنعت خودروسازی سرمایه‌گذاری کرده است
وی با مقایسه سرمایه‌گذاری صنعت خودروسازی‌های خارجی برای تحقیق و توسعه با خودروسازی داخلی گفت: در یک قیاس کلی در ارتباط با نسبت درصد سرانه پژوهش با تولید ناخالص داخلی، این رقم در ایران ۶ تا ۷ دهم درصد است و این در حالیست که در کره جنوبی، این رقم بیش از ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی را در بر می‌گیرد. اگر بخواهیم به صورت متوسط تخمین بزنیم و فرض کنیم خودروسازی ما نیز مانند سایر صنایع، سرمایه‌گذاری پژوهش کرده باشد، اینطور برآورد می‌شود که کشور ما در این عرصه یک دهم خودروسازی کره جنوبی سرمایه‌گذاری کرده است.از طرفی ایران خودرو و شرکت سایپا باید بگویند چند درصد ترنوور و فروش‌شان را با دانشگاه‌ها قرارداد بستند و نتیجه نگرفتند؟
سیف افزود: اگر شرکت هیوندای سرمایه‌گذاری بیشتری در تحقیق توسعه پژوهش می‌کند، طبیعتا نتیجه آن را هم می‌گیرد. عملا در صنعت خودرو اگر مورد خاصی باشد ما می‌توانیم به آن جواب بدهیم، ولی وقتی اصلا سرمایه‌گذاری و یا همکاری جدی شکل نگرفته است، طبیعتا انتظاری نمی‌توان داشت.
سرمایه‌گذاری صنعت برای پژوهش، حداقلی بوده است
وی با بیان اینکه صنایع خودرو در ایران سرمایه‌گذاری اندکی برای پژوهش کرده‌اند، گفت: آنها سرمایه‌گذاری نکردند و اگر هم سرمایه‌گذاری کرده باشند، این در میزان حداقلی بوده و به اندازه‌ای نبوده است که مشکل این صنعت عظیم را حل کند.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری بیان کرد: یک وجه دیگر قضیه این است که مشکلات صنعت صرفا مربوط به تحقیقات و توسعه نمی‌شود. آنها با مشکلاتی از قبیل تأمین مواد اولیه، تامین قطعات، صادرات و واردات، مسائل قانون کار، مالیات، حمایت‌های بانکی و… نیز مواجه هستند.
سیف اضافه کرد: اگر بخواهیم راجع به موفقیت‌آمیز بودن و یا شکست یک صنعت قضاوت کنیم باید تمام این زنجیره را ببینیم، و ببینیم آیا به خوبی توانسته‌ایم این زنجیره را شکل دهیم یا خیر؟ پژوهش، تحقیق و توسعه نیز یک حلقه از این زنجیره است و ما باید به زعم خود در این حلقه خوب عمل کنیم.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری گفت: در این میان شاید صنعت هم با مشکلاتی مواجه باشد به عنوان مثال شاید نقدینگی ندارند و یا کنترل قیمت خودرو مانع می‌شود که راحت‌تر برای توسعه و تحقیق سرمایه‌گذاری کنند، اما در خصوص دانشگاه‌ها باید بگویم، همانطور که در دنیا کشورهای پیشرفته نشان دادند با بیشتر سرمایه‌گذاری کردن در تحقیق و توسعه می‌توانند، درآمد بهتری داشته باشند و پیشرفت کنند در کشور ما نیز قاعدتا این اتفاق خواهد افتاد.
ارتباط موثر صنعت هسته‌ای با دانشگاه‌ها
او با اشاره به تعامل و ارتباط موثر توجه دانشگاه‌ها با صنعت هسته‌ای ایران گفت: یک مورد ارتباط صنعت با دانشگاه در خصوص صنعت هسته‌ای است و اگر اتفاقی در این زمینه رقم خورده با کمک دانشجویان و دانشگاهیان بوده است. آیا غیر از این است که دانشگاه‌ها توانسته‌اند نیروی انسانی تربیت کرده و مراکز تحقیق و توسعه راه‌اندازی کنند؟
وی با انتقاد از این که برای پژوهش سرمایه اندکی اتخاذ می‌شود، گفت: در مجموع ما سرمایه‌گذاری‌های کمی برای امر پژوهش اعمال کرده‌ایم. ایران حدود ۱۰ تا ۲۰ سال اخیر به پژوهش اهمیت داده، در حالی که کشورهای دیگر طی ۵۰ تا ۱۰۰ سال اخیر در این مسیر قرار داشته‌اند و ما طبیعتا عقب‌تر هستیم.
دانشگاه‌ها می‌توانند با هزینه‌های کمتر فناوری را در اختیار صنایع بگذارند
سیف گفت: امیدواریم با حمایت‌های بهتر و همکاری‌های جدی‌تر با صنایع همکاری داشته باشیم؛ به عنوان مثال اگر وزارتخانه یا شرکتی مشکلی دارد آن را شفاف با ما بیان کند و بگوید ما این مشکل را داریم، سپس ما بررسی می‌کنیم تا بدانیم آن مشکل در سطح بین‌المللی چطور و با چه هزینه‌ای حل شده است؟ دانشگاه‌های ما با هزینه‌های کمتر می‌توانند دانش فنی، فناوری و اطلاعات مورد نیاز را در اختیار صنایع و دستگاه‌های اجرایی بگذارند، اما منوط بر این است که صنایع خودشان مشکل را تشخیص دهند، آن را درست بیان کنند و در هزینه‌ها مشارکت کنند نه اینکه صرفا مشکل را بیان کنند.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری افزود: به عنوان مثال یکی از مشکلات ما این است که بهره برداری از مزارع کشاورزی در کشور ما نسبت به کشورهای خارجی کم است، اما بیان این مشکل چیزی را حل نمی‌کند. بلکه باید ببینیم وزارت جهاد کشاورزی چقدر برای این مهم سرمایه‌گذاری و مشارکت می‌کند، تا ما نیز دانش و تکنولوژی مناسب را در اختیارشان قرار دهیم.
وی در پاسخ به این سوال که در پایش فارغ‌التحصیلان سال ۹۹ آیا آماری از اینکه چند درصد از آنها مطابق با رشته تحصیلی خود مشغول به کار شده‌اند دارید یا خیر؟ گفت: آمار جزئی نداریم، بازار کار متنوع از رشته‌ها را نمی‌توان به یک شغل محدود کرد به عنوان مثال برخی از رشته‌ها مثل برق می‌تواند در صنعت خودروسازی هم کاربرد داشته باشد، برای همین به راحتی نمی‌توان قضاوت کرد.
آموزش ۹۳ دوره مهارتی به دانشجویان
سیف خاطرنشان کرد: فارغ‌التحصیلان مهندسی و دانشگاهی می‌توانند به خیلی موضوعات مسلط باشند و خوشبختانه کارهای خوبی هم صورت گرفته تا دانشجویان ما مهارت‌هایی را قبل از فارغ‌التحصیلی، کسب کنند. در حال حاضر در دانشگاه‌های کشور به طور متوسط حدود ۹۳ دوره در سال به عنوان دوره‌های مهارتی به دانشجویان آموزش داده می‌شود.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری در پایان اظهار داشت: دانشجویان علاوه بر ۱۴۰ واحد آموزشی می‌توانند این دوره‌های مهارتی را یاد بگیرند که در عمل به آنها کمک می‌کند تا در بازار کار بهتر و راحت‌تر مشغول شوند و به نوعی مهارت شغلی را کسب می‌کنند.
