آدرس غلط ندهیم؛ صنعت خودروسازی قربانی نگاه سطحی به تصادفات جاده‌ای
در روزهای گذشته، اظهارات رئیس محترم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مبنی بر نقش مستقیم «کیفیت پایین خودروهای داخلی» در افزایش تصادفات جاده‌ای نوروزی، واکنش‌هایی را میان کارشناسان و فعالان صنعت خودروی کشور در پی داشته است. هرچند نگرانی ایشان نسبت به جان هموطنان قابل درک است، اما نسبت دادن حجم عظیمی از تلفات جاده‌ای به صنعت خودروی داخلی، بدون بررسی دقیق و کارشناسی، نوعی آدرس غلط به افکار عمومی محسوب می‌شود که می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی عمومی به تولید ملی و دلسردی فعالان این صنعت راهبردی شود.
به گزارش ایلنا، در وهله اول باید این پرسش مطرح شود که منظور از «خودرو داخلی» دقیقاً کدام بخش است؟ در ایام نوروز، بخش عمده حمل‌ونقل بین شهری بر عهده ناوگان عمومی شامل اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌هاست، نه خودروهای سواری. در واقع، طبق آمار پلیس راهور، سهم خودروهای شخصی در تصادفات منجر به فوت نسبت به سهم اتوبوس‌های ایمن و مجهز تولید داخل، بسیار بیشتر است و جالب آنکه آمار تصادفات منجر به مرگ در اتوبوس‌های تولید داخل در سال‌های اخیر به حداقل ممکن رسیده است.
آمارها چه می‌گویند؟ عامل انسانی، نقش اول تصادفات جاده‌ای
بر اساس گزارش‌های رسمی پلیس راهور، بیش از ۷۰ درصد تصادفات در جاده‌های کشور به دلیل خطای انسانی اتفاق می‌افتد؛ از جمله سرعت غیرمجاز، سبقت‌های نابجا، خستگی و خواب‌آلودگی راننده، عدم توجه به علائم راهنمایی و حتی استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی. انحراف به چپ و عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه همچنان اصلی‌ترین دلایل تصادف در نوروز ۱۴۰۴ بوده‌اند.
بی‌انصافی در حق خودروسازان داخلی
اینکه گفته شود «خودروسازی‌های کشور غیر از هزینه سودی نداشته‌اند»، نادیده گرفتن زحمات چند ده هزار مهندس، طراح، کارگر و متخصص ایرانی است که با وجود تحریم‌های بین‌المللی و فشارهای اقتصادی، تولید را در کشور زنده نگه داشته‌اند. آیا ایجاد اشتغال برای صدها هزار نفر مستقیم و غیرمستقیم در زنجیره تأمین قطعات و خدمات پس از فروش، «سود» نیست؟
آیا ساخت خودروهای به‌روزتر در ایران‌خودرو با پلتفرم‌های جدید مانند تارا، رانا پلاس و پروژه کراس‌اوور ری‌را، پیشرفت نیست؟ آیا افزایش داخلی‌سازی قطعات پیچیده، ساخت موتور ملی، ارتقاء سیستم‌های ایمنی مثل ترمز ABS، ایربگ‌های هوشمند، سیستم پایداری الکترونیکی (ESP) و تولید گیربکس‌های اتوماتیک بومی، گام‌هایی بزرگ در مسیر توسعه محسوب نمی‌شوند؟
ضعف جاده‌ها و امکانات امدادی را فراموش نکنیم
در مصاحبه اخیر رئیس کمیسون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، به‌درستی به ضعف زیرساخت‌های درمانی و کمبود تجهیزات امدادی در استان‌هایی مثل خوزستان اشاره شده است. اما چرا ضعف شبکه راه‌های بین‌شهری، کمبود تابلوهای هشداردهنده، نبود روشنایی کافی در جاده‌ها و نبود گاردریل در بسیاری از محورهای پرتردد به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی تصادفات مورد توجه قرار نگرفته است؟ نقش پلیس، راهداری، وزارت راه و اورژانس جاده‌ای در این زمینه بسیار جدی‌تر از آن است که با انتقال بار مسئولیت به خودروساز داخلی، نادیده گرفته شود.
واقع‌نگری، راهکار است
اگرچه هیچ صنعتی بی‌نقص نیست و صنعت خودرو نیز نیازمند اصلاحات، رقابت‌پذیری بیشتر، و ارتقاء سطح کیفی محصولات است، اما آنچه خطرناک است، تخریب سرمایه اجتماعی صنعت ملی است. نقد باید همراه با پیشنهاد و نگاه حمایتی باشد، نه تنها با تکیه بر احساسات عمومی و رسانه‌ای شدن آمارهای کلی، ذهن مردم را نسبت به تولید داخلی خراب کنیم.
بهتر است به جای مقصرسازی یک‌جانبه، با همکاری میان دستگاه‌های اجرایی، خودروسازان، مجلس، رسانه‌ها و مردم، به راهکارهای عملی برای کاهش تلفات جاده‌ای برسیم: فرهنگ‌سازی، توسعه ناوگان حمل‌ونقل ایمن، هوشمندسازی جاده‌ها و ارتقاء خدمات امداد و نجات، همه می‌توانند نقش‌آفرین باشند.
