در گفت‌وگو با ایلنا اعلام شد:
گسترش مراکز سلامت روانی_اجتماعی در مناطق کمتر برخوردار/ برنامه ویژه وزارت بهداشت برای کاهش اقدام به خودکشی منجر به مرگ در سال ۱۴۰۴
پیگیری مستمرِ وضعیت خانواده‌هایی که در آنها اقدام به خودکشی شده است
سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت از برنامه ویژه این وزارتخانه برای کاهش اقدام به خودکشی منجر به مرگ خبر داد و گفت: به‌طور مشخص در سال جدید برنامه‌های ویژه‌ای در حوزه سلامت روان از جمله کاهش اقدام به خودکشی منجر به مرگ، در نظر گرفته شده است که قصد داریم برای پیگیری افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند یا در خانواده آنها فردی اقدام به خودکشی داشته است، آنها را اجرا کنیم.
«محمد رضا شالبافان» سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که در سال ۱۴۰۴ چه برنامه‌هایی در دستور کار دارید؟ گفت: دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد بر اساس دستورالعمل‌ها و وظایف ذاتی خود، برنامه‌های مختلفی برای توسعه و بهبود وضعیت سلامت روانی و اجتماعی، پیشگیری و کاهش آسیب اعتیاد در دستور کار دارد.
وی ادامه داد: به‌طور مشخص در سال جدید برنامه‌های ویژه‌ای در حوزه سلامت روان از جمله کاهش اقدام به خودکشی منجر به مرگ، در نظر گرفته شده است. در این راستا، با همکاری سایر نهادها و سازمان‌های مرتبط، قصد داریم برای پیگیری وضعیت افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند یا در خانواده آنها فردی اقدام به خودکشی داشته است، برنامه‌هایی ویژه اجرا کنیم. این برنامه‌ها شامل پیگیری‌های مستمر و پیشگیرانه خواهد بود.
فعالیت ۹۷ مرکز سلامت روانی و اجتماعی در سطح کشور
شالبافان با اشاره به افزایش تعداد مراکز سراج اظهار کرد: مراکز سلامت روانی و اجتماعی که با نام مخفف «سراج» شناخته می‌شوند طی ده سال گذشته راه‌اندازی و توسعه یافته‌اند. برنامه‌ریزی شده است که این مراکز در سال جاری با حمایت نهادهای مختلف و با محوریت معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسعه یابند و امکانات بیشتری برای آنها فراهم شود.
او اضافه کرد: با توجه به نیاز جامعه، تعداد این مراکز باید افزایش یابد، چراکه در حال حاضر تنها ۹۷ مرکز سراج در سطح کشور فعال هستند. از این‌رو، تلاش می‌شود که با حمایت وزارت بهداشت، سازمان امور اجتماعی کشور، سازمان برنامه و بودجه و سایر نهادهای مرتبط، توسعه این مراکز در دستور کار قرار گیرد. چرا که هدف این مراکز، کاهش مشکلات روانی و اجتماعی، به‌ویژه در مناطق کمتر برخوردار، از طریق ارجاع افراد از مراکز جامع سلامت و سایر دستگاه‌های مرتبط است.
تدوین برنامه برای سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان
سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت تصریح کرد: در زمینه سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان، برنامه‌های مختلفی در وزارت آموزش‌وپرورش تدوین شده است. ما جلسات متعددی با همکاران این وزارتخانه و سایر نهادهای مرتبط برگزار کرده‌ایم و امیدواریم که بتوانیم در این حوزه اقدامات مؤثری انجام دهیم. هدف ما این است که از قابلیت مراکز سراج و ظرفیت‌های موجود در شبکه بهداشت سراسر کشور و روانشناسان فعال در این بخش بهره ببریم تا به بهبود وضعیت سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان کمک کنیم، چراکه وضعیت سلامت روان دانش آموزان نیازمند توجه ویژه است.
شناسایی اختلالات شناختی در سالمندان به ویژه بیماری آلزایمر
وی متذکر شد: از دیگر برنامه‌های در دست اجرا، می‌توان به همکاری با سایر مراکز وزارت بهداشت، از جمله مرکز جوانی جمعیت و خانواده در زمینه آموزش روانشناسان و پزشکان عمومی شاغل در شبکه بهداشتی، در زمینه غربالگری و شناسایی اختلالات شناختی در سالمندان، به‌ویژه بیماری آلزایمر، اشاره کرد، چرا که شناسایی این بیماری در مراحل اولیه، امکان مداخله‌های مؤثرتر را فراهم می‌آورد.
شالبافان یادآور شد: در راستای تقویت بنیان خانواده و تحکیم روابط خانوادگی، برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای برای زوجینی که در سال‌های ابتدایی ازدواج خود هستند، طراحی شده است. این برنامه‌ها ابتدا به‌صورت آزمایشی در استان‌هایی که نگرانی بیشتری درباره وضعیت آنها وجود دارد، اجرا شده و پس از ارزیابی اثربخشی و شناسایی چالش‌های احتمالی، در سطح ملی اجرا خواهند شد.
برنامه «بهبود شیوه‌های فرزندپروری» در دست اجراست
او افزود: در زمینه پیشگیری از اعتیاد، فعالیت‌های متعددی در دفتر ما در حال اجرا است. این فعالیت‌ها بر آموزش عمومی، افزایش آگاهی خانواده‌ها و توانمندسازی نوجوانان در زمینه آسیب‌های مرتبط با مواد مخدر متمرکز است. همچنین، برنامه‌هایی برای آموزش مهارت‌های زندگی و بهبود شیوه‌های فرزندپروری در دست اجرا است تا احتمال گرایش افراد به مصرف مواد مخدر در جامعه کاهش یابد.
سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در حال حاضر ۷۵ مرکز کاهش آسیب تحت نظارت دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وجود دارد که در حال ارائه خدمات هستند. تلاش می‌شود که این مراکز با بهره‌گیری از امکانات بیشتر، توسعه یابند.
امسال خطرات ناشی از انتشار اخبار خودکشی را کاهش می‌دهیم
وی خاطرنشان کرد: یکی از فعالیت‌هایی که سال گذشته آغاز شد و امیدواریم در سال آینده گسترش یابد، مسائل مرتبط با سلامت روان و رسانه‌ها است. سال گذشته، برای نخستین بار جایزه بهترین فیلم با موضوع سلامت روان در جشنواره فیلم فجر اهدا شد و امیدواریم امسال نیز این روند ادامه یابد. امیدواریم بتوانیم با همکاری سینماگران و سایر دست‌اندرکاران، زمینه آموزش عمومی سلامت روان از طریق رسانه‌های مختلف از جمله شبکه نمایش خانگی، صداوسیما، تلویزیون و سینما فراهم شود. اولویت ما در این زمینه تعامل و همکاری با هنرمندان است، نه برخوردهای قهری.
او تصریح کرد: سال گذشته، دستورالعملی درباره نحوه انتشار اخبار مرتبط با خودکشی در رسانه‌ها منتشر شد که مورد استقبال رسانه‌ها و مخاطبان قرار گرفت. امسال، تلاش داریم که با آموزش‌های بیشتر و تعامل گسترده‌تر با اصحاب رسانه، خطرات ناشی از انتشار اخبار خودکشی را چه در رسانه‌های رسمی و چه در فضاهای غیررسمی از جمله فضای مجازی کاهش دهیم.
