خبرهایی از هفته کتاب در شهر

ایلنا: بهرام عظیم‌پور معتقد است نباید برای آمار پایین مطالعه تنها مردم یا مسئولان را مقصر دانست بلکه کیفیت پایین آثار نیز نقش بسیاری در این زمینه دارد.

به گزارش ایلنا، عظیم‌پور با مثبت خواندن برگزاری هفته کتاب در جهت رشد و ارتقا سرانه مطالعه در کشور گفت: چنین مناسبت‌های اگر به عنوان یک ایستگاه برای جمع بندی و نگاهی به عملکرد یک سال گذشته به منظور جمع بندی و شناسای نقاط ضعف و قوت در این عرصه باشد بسیار مثمر ثمر خواهد بود.

کارگردان و فیلم نامه نویس با اشاره به رابطه مستقیم کفیت کتاب و میزان علاقه‌مندی مردم به مطالعه گفت: مقصر دانستن مردم یا مسئولان به تنهایی برای سرانه پایین مطالعه صحیح نیست و بخشی از این اتفاق ناشی از نشر کتاب‌هایی با کیفیت پایین در بازار است.

نایب ریس انجمن مستند سازان ایران با اشاره به تبلیغات و اطلاع رسانی برای کتاب و کتاب خوانی افزود: یکی از موارد تاثیرگذار بر مقوله کتاب و مطالعه تبلیغات و اطلاع رسانی به موقع است که متاسفانه در این بخش عملکرد خوبی نداشته‌ایم.

* تارا بهبهانی یکی از معضلات جدی پیش رو در حوزه کتاب را افزایش چندین برابری قیمت آن عنوان کرد و افزود: در چندین سال گذشته با توجه به افزایش قیمت کاغذ و بالارفتن هزینه‌های مربوط به چاپ و شاهد افزایش بها کتاب به چندین برابر قیمت هستیم و این مسئله مطالعه نکردن‌ها را در پی دارد.

وی افزود: از طرف دیگر این گرانی با هدف قرار دادن قشر جوان کشور که معمولا از طبقات کم درآمد جامعه نیز محسوب می‌شوند باعثکاهش چشمگیر خرید کتاب از طرف جوانان و نوجوانان شده است. البته در این بین حذف یارانه کاغذ توسط دولت نیز سهم بسزایی در نابسمانی هر چه بازار کتاب و نشر شده است.

نقاش و مجسمه ساز جوان کشورمان با اشاره به بستر سازی مناسب فرهنگی در زمینه مطالعه گفت: یکی دیگر از خلا‌های موجود در این زمینه نبود ساختار و بستر منسجم فرهنگی در حوزه کتاب و مسائل مربوط به آن است. هر چند در سال‌های گذشته دستگاه‌های متولی تلاش‌های را در راستا ارتقا سطح مطالعه در کشور انجام داده‌اند ولی به دلیل وابستگی این مقوله و یا به طور کلی کار‌های فرهنگی به همسو نگری و وحدت نظر کلیه سازمان‌ها و دستگاه‌های متبط در این حوزه، انطور که انتظار می‌رفت توفیقی حاصل نشد.

وی یکی از دلایل این ناکامی را عدم تبلیغات هدفمند و موثر عنوان کرد و افزود: در دنیای که تبلیغات حرف اول را می‌زند. ما در جهت استفاده از این پتانسیل برای معرفی محصولات فرهنگی ازجمله کتاب چندان خوب عمل نکرده‌ایم. انتظار می‌رود که با توافقاتی که بین دستگاه‌های مختلف به ویزه رسانه‌ها با متولیان امر کتاب صورت می‌گیرد تبلیغات خوب و تاثیر گذاری را در این زمینه شاهد باشیم. مطمئنا اگر کتابی به طور صحیح ودقیق به مخاطبین معرفی شود شاهد استقبال خوب مردم خواهیم بود.

* محسن بهرام غفاری چهره ماندگار مهندسی عمران در سال ۹۱ و رئیس سابق سازمان نظام مهندسی استان تهران در ادامه به کمبود منابع مطالعاتی در حوزه فنی اشاره کرد و گفت: آنچه در حوزه فنی دیده می‌شود، کتبی است که بیشتر ترجمه هستند و آنجا هم که ادعا می‌شود تالیف صورت گرفته، بیشتر گردآوری مطالبی و باز نوشت تجربیات فردی است. همین موضوع باعثمی‌شود افرادی که در زمینه فنی دنبال مطالعه هستند، بیشتر از منابع دیگر استفاده کنند و ما در زمینه فنی بدون تالیف هستیم.

غفاری در ادامه افزود: متاسفانه موضوع کاهش مطالعه و کمبود تیراژ کتاب در ایران خیلی در بوق وکرنا است در صورتی که واقعیت موضوع چیز دیگری است. اکنون در غرب و اروپا تیراژ کتاب‌ها خیلی با تیراژ کتاب در کشور ما متفاوت نیست و تقریبا‌‌ همان چیزی است که در کشور ما وجود دارد.

وی تصریح کرد: اگر در مواردی تیراژ‌های میلیونی برای کتب در غرب مطرح می‌شود، عمومیت ندارد و در حالت کلی تیراژ تقریبا‌‌ همان است که در کشور ما هم هست اما نویسندگانی در غرب وجود دارند که شمارگان کتب آن‌ها بسیار بالاست. برخی موضوعات هم هستند که مستقل از نویسنده دارای مخاطب زیاد است در سایر موارد‌‌ همان است که عرض کردم.

چهره ماندگار مهندسی عمران؛ درباره میزان مطالعه در کشور گفت: اینکه مطالعه در ایران کم است موضوع درستی است اما دلایل مختلف دارد. یکی از دلایل کمی مطالعه موضوع اقتصادی است.

محسن بهرام غفاری در توضیح این موضوع اضافه کرد: بیشتر مطالعه در کشور توسط طبقه متوسط شهری انجام می‌شود. شما از اقشار دیگر مثلا روستائیانی که در پی کشت و زرع هستند، انتظار مطالعه ندارید. اقشار مرفه هم حتی اگر اهل مطالعه باشند، تاثیر چندان در افزایش سرانه مطالعه کشور ندارند. بنابراین آنچه قرار است بر سرانه مطالعه تاثیر بگذارد، تیپ متوسط شهری است.

وی گفت: تجربه هم نشان داده وقتی قشر متوسط شهری از نظر جمعیت توسعه می‌یابد، پارامترهای فرهنگی رشد می‌کنند. حالا در کشور ما این قشر متوسط فرهنگی نگران آب و نان خود هستند. اول اینکه باید بپذیریم امور فرهنگی مانند کتاب به ویژه وقتی گران می‌شود بخشی از هزینه خانوار را به خود اختصاص می‌دهد پس از آن وقتی این گروه، دنبال رفع مایحتاج اولیه خود است نمی‌توان انتظار داشت بخشی از درآمد خود را که باید به کالاهای اساسی اختصاصا دهد کتاب بخرد وبخواند. بنابراین مادامی که قشر متوسط شهری دچار گرفتاری‌های اقتصادی باشد تا حدودی افزایش سرانه مطالعه بعید به نظر می‌رسد هر چند پارامترهای دیگری نیز در این زمینه دخیل است.

*مریم حسینی پژوهشگر بر‌تر ادبیات، داور کتاب سال و عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: فعالیت‌های هفته کتاب از جمله برنامه‌های نقد و معرفی کتاب، نشست‌های تخصصی و تجلیل از خادمان نشر ارزشمند است و امیدوارم در آینده شاهد پیشرفت کتابخوانی در ایران باشیم.

وی افزود: به هر حال ممکن است در عرصه نشر کتاب‌های زیادی منتشر شود که البته این آمار در سال‌های اخیر نیز پایین بود و یک ناشر به دلیل مشکلات اقتصادی یک یا دو کتاب منتشر کرده است اما باید به محتوای آثار نیز توجه داشت.

حسینی ادامه داد: به اعتقاد من تقویت ناشران از همه مهم‌تر است و باید مورد توجه قرار گیرد و پس از آن برنامه‌هایی برای گسترش کتابخوانی انجام شود که فکر می‌کنم در این زمینه جلسات رمان خوانی می‌تواند بسیار موثر باشد.

بیست و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «کتاب آینه فرهنگ و فرزانگی» از ۲۵ آبان ماه تا ۲ آذر ماه سال جاری در سراسر کشور برگزار می‌شود.