توانمندی های اقتصادی و کاریابی در استان تهران در سال ۱۴۰۰
کلان‌شهر تهران با جمعیتی بالغ بر ۱۳ میلیون نفر، پرجمعیت‌ترین شهر کشور و بیست و هفتمین شهر پرجمعیت جهان است. بخش زیادی از جمعیت استان تهران را مهاجران داخلی تشکیل می‌دهد که از شهرهای دیگر و در جستجوی کار یا موقعیت‌های تحصیلی به این شهر آمده‌اند. همچنین همجواری استان تهران با البرز، استان‌های شمالی، قزوین و سمنان باعث شده عده زیادی به‌صورت روزانه یا هفتگی برای کار کردن به این شهر سفر کنند. در این مقاله قصد داریم درباره توانمندی‌های اقتصادی و کاریابی استان تهران در سال ۱۴۰۰ صحبت کنیم. بدین منظور، شاخص‌های اقتصادی مهم را در این شهر بررسی خواهیم کرد تا علت حضور خیل عظیم مهاجران کاری و تحصیلی در این شهر شفاف‌تر شود.
شاخص‌های اشتغال در استان تهران در سال ۱۴۰۰
پیش از اینکه توانمندی‌های اقتصادی و کاریابی تهران را بررسی کنیم، بهتر است نگاهی به مهم‌ترین شاخص‌های اشتغال استان داشته باشیم. این شاخص‌ها می‌توانند دید بازتری نسبت به وضعیت بازار کار در استان بدهند. مهم‌ترین شاخص‌هایی که در این بخش بررسی می‌کنیم عبارت‌اند از:
- نرخ مشارکت اقتصادی
- نرخ بیکاری
- سهم اشتغال
نرخ مشارکت اقتصادی در تهران
نرخ مشارکت اقتصادی عبارت است از نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) 15 ساله و بیشتر به جمعیت در سن کار ۱۵ ساله و بیشتر، ضرب در ۱۰۰. طبق آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در تابستان ۱۴۰۰، نرخ مشارکت اقتصادی استان تهران برای مرد و زن برابر با 5/41 درصد، برای مردان 6/69 درصد و برای زنان برابر با 7/13 درصد بوده است. این در حالی است که آمار نشان‌دهنده نرخ مشارکت اقتصادی 1/41 درصدی برای مردان و زنان، 8/68 درصد برای مردان و 5/13 درصدی برای زنان در کل کشور است؛ بنابراین می‌توان گفت مشارکت اقتصادی در این استان تقریباً نزدیک به میانگین کل کشور است.
نرخ بیکاری در تهران
نرخ بیکاری عبارت است از نسبت جمعیت بیکار ۱۵ ساله و بیشتر به جمعیت فعال (شاغل و بیکار) ۱۵ ساله و بیشتر، ضرب در ۱۰۰. در تابستان ۱۴۰۰، نرخ بیکاری استان تهران برای مردان و زنان برابر با 9/8 درصد، برای مردان برابر با 1/7 درصد و برای زنان برابر با 6/17 درصد بوده است. نرخ بیکاری استان در مدت مشابه سال ۱۳۹۹، برای مردان و زنان برابر با 4/6 درصد، برای مردان 6/4 درصد و برای زنان برابر با 16 درصد بوده است. همان‌طور که آمار گویا است، نرخ بیکاری استان در تابستان ۱۴۰۰ نسبت به تابستان ۱۳۹۹، ارتقا یافته است.
سهم اشتغال در تهران
سهم اشتغال شاخصی است که بیانگر نسبت جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر با یک ویژگی خاص به کل جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر، ضرب در ۱۰۰ است. در این بخش قصد داریم به آمار مربوط به سهم اشتغال در بخش‌های اقتصادی کشاورزی، صنعت و خدمات در استان تهران بپردازیم.
طبق آمار منتشرشده توسط مرکز آمار ایران در تابستان ۱۴۰۰، سهم اشتغال بخش کشاورزی در تهران برای مردان و زنان 6/1 درصد، بخش صنعت 36 درصد و بخش خدمات 63 درصد است. این آمار برای مردان در تهران به ترتیب برابر با 8/1 درصد، 6/38 درصد و 6/59 درصد و برای زنان به ترتیب برابر با 9/0 درصد، 3/21 درصد و 3/77 درصد بوده است.
وقتی این آمار را در کنار آمار مربوط به سهم اشتغال کل کشور قرار می‌دهیم، به نتایج جالبی می‌رسیم. میانگین سهم اشتغال در کل کشور برای بخش کشاورزی 4/17 درصد، بخش صنعت 8/33 درصد و بخش خدمات 8/48 درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که سهم بخش کشاورزی در اشتغال استان تهران خیلی ناچیز بوده و بیش از نیمی از شاغلان این استان در بخش خدمات (مثل گردشگری، رستوران‌ها، حمل‌ونقل، آموزش، بهداشت، خرده‌فروشی و عمده‌فروشی و ...) کار می‌کنند.
متأسفانه مشکلات مختلف از جمله تحریم‌های اقتصادی، واردات کالای چینی و قاچاق و همچنین بالا بودن هزینه صنایع اقتصاد استان را دچار تحول کرده و باعث شده اشتغال بخش خدمات، از صنعت پیشی بگیرد. در ادامه به توانمندی های اقتصادی و کاریابی استان تهران در بخش‌های صنعتی و خدماتی خواهیم پرداخت.
شهرک‌های صنعتی تهران
بخش صنعتی در تهران بعد از بخش خدماتی بیشترین سهم اشتغال را دارا است. در استان تهران شهرک‌های صنعتی متعددی از جمله شهرک صنعتی شمس‌آباد، نصیرآباد، عباس‌آباد، خاوران، پرند، دماوند، فیروزکوه، خاوران و ... وجود دارد که محل استقرار کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی زیادی هستند. اغلب کارآفرین‌هایی که قصد دارند طرح های اقتصادی صنعتی خود را پیاده‌سازی و اجرا کنند، در این شهرک‌های صنعتی مستقر می‌شوند.
از جمله معتبرترین کارخانه‌های استان تهران که نقش مهمی را در ایجاد اشتغال برای بخش صنعتی استان و رونق صادرات بازی می‌کنند می‌توان به ایران‌خودرو، سایپا، شیرین نوین، سولیکو کاله، صنایع غذایی میهن و شرکت مینو اشاره کرد. باتوجه‌به تمرکز استقرار مهم‌ترین کارخانه‌های کشور در استان تهران، بسیاری از افرادی که در رشته‌های فنی مهندسی تحصیل کرده‌اند، برای پیدا کردن کار به این استان مهاجرت می‌کنند. برای اطلاع از آگهی های استخدام روز تهران اینجا را بخوانید.
استخدام در معادن استان تهران
علاوه بر کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی، معادن زیادی هم در استان تهران وجود دارد. در حال حاضر در کل کشور ۵۰ درصد معادن فعال هستند؛ این در حالی است که در تهران، حدود ۸۵ درصد معادن فعال بوده و این معادن، ۸ الی ۱۰ درصد سهم استخراج کل کشور را به خود اختصاص داده‌اند. بیشتر معادن استان تهران به استخراج مواد معدنی مربوط به صنعت ساختمان از جمله تراورتن و سیمان مشغول هستند. استخراج این معادن نقش پررنگی در تأمین نیاز کشور به سنگ ساختمانی و فرآوری آن و همچنین صادرات به بازارهای خارجی دارد.
کار در خانه ویژه بانوان تهرانی
طی سال‌های اخیر فرنگ دورکاری و کار در منزل بیش‌ازپیش در سطح جامعه جا افتاده است. به‌خصوص در شهرهای بزرگی مثل تهران، برخی خانم‌ها ترجیح می‌دهند در مشاغل خانگی ویژه بانوان مشغول به کار شوند. همچنین بسیاری از شرکت‌ها در تهران نیز برای استخدام عامل نیروی کار موردنیاز سازمان، امکان دورکاری را فراهم کرده‌اند. موقعیت‌های شغلی مثل استخدام تایپیست، مترجم، کارشناس تولید محتوا و برنامه‌نویس از جمله مشاغلی هستند که نیاز به حضور تمام‌وقت در محل شرکت ندارند. همچنین برخی خانم‌ها ترجیح می‌دهند برای خود کارآفرینی کرده و از راه ساخت صنایع‌دستی، زیورآلات، بافت لباس، خیاطی و ... و فروش آن‌ها در بازارچه های محلی یا اینستاگرام، کسب درآمد کنند.
استخدام در شرکت‌های معتبر تهران
شهر تهران میزبان معتبرترین سازمان‌های بزرگ و استارتاپ‌های ایرانی است. باتوجه‌به پتانسیل‌های بالایی که به لطف پایتخت بودن شهر تهران در اختیار کارآفرینان قرار گرفته است، هرسال به تعداد این استارتاپ‌ها افزوده می‌شود. از جمله مهم‌ترین شرکت‌های ایرانی که کارجویان زیادی را به خود جذب می‌کنند، می‌توان به دیجی کالا، گروه اسنپ، صنایع غذایی میهن، گروه شرکت‌های علی بابا، همکاران سیستم، یکتانت، گروه صنعتی انتخاب، کافه‌بازار، دیوار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش و ... اشاره کرد.
جمع بندی
شهر تهران به‌عنوان پایتخت کشور، دارای نرخ اشتغال مطلوبی نسبت به سایر استان‌های ایران است. باتوجه‌به تنوع موقعیت‌های شغلی در این استان، افرادی که دارای مدرک کارشناسی، ارشد و حتی دیپلم و پایین‌تر باشند می‌توانند شغل مدنظر خود را به‌سادگی پیدا کنند. بیشترین سهم اشتغال در استان تهران مربوط به بخش خدماتی و پس از آن، بخش صنعت است. بخش کشاورزی در تهران رونق زیادی نداشته و درصد بسیار اندکی از اشتغال را به خود اختصاص داده است. باتوجه‌به افزایش نرخ مهاجرت کارجویان به تهران در سال‌های اخیر، احتمال آن می‌رود که این استان به‌تدریج با بحران منابع انسانی روبرو شود؛ بنابراین لازم است از قبل، تمهیدات لازم توسط مسئولین استان اندیشیده شود.
