در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
نرخ ارز بازار آزاد را خشک می‌کنیم/ تصمیم‌گیری درباره انتقال ارز ته‌لنجی و کولبری به بازار رسمی
مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: بخشی از عرضه ارز در بازار آزاد مرتبط با مواردی از جمله ته لنجی‌ها، کولبرها، قاچاق، فرار سرمایه و سرمایه‌گذاری است که برای تمام این موارد تک به تک، با وزارت صمت جلسه برگزار کردیم و برای تمام فرایند تخصیص‌ها در این بخش‌ها با مسئولان نهادهای مرتبط جلساتی داریم و دولت و به ویژه وزارت صمت در حال ساماندهی این موارد است.
علی سعیدی، مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در پاسخ به این سوال که یکی از دلایل حذف سامانه نیما، از بین بردن فاصله قیمتی دلار نیمایی و بازار آزاد بود اما امروز هم بین قیمت بازار ارز تجاری و بازار آزاد فاصله قابل توجهی وجود دارد و به همین دلیل باز هم بسیاری از فعالان اقتصادی از عرضه ارز خود در بازار ارز تجاری سرباز می‌زنند و ترجیح می‌دهند ارز خود را در بازار آزاد بفروشند، بنابراین کارکرد بازار ارز تجاری یا بازار توافقی چه بوده؟ اظهار داشت: فعالان اقتصادی که باید رفع تعهد را انجام دهند و شرط رفع این تعهد، عرضه ارز در بازار تجاری است.
وی با اشاره به حجم بالای معاملات در بازار آزاد و غیررسمی ارز، گفت: بخشی از عرضه ارز در بازار آزاد مرتبط با مواردی از جمله ته لنجی‌ها، کولبرها، قاچاق، فرار سرمایه و سرمایه‌گذاری است که برای تمام این موارد تک به تک، با وزارت صمت جلسات برگزار کردیم و برای تمام فرایند تخصیص‌ها در این بخش‌ها با مسئولان نهادهای مرتبط جلساتی داریم و دولت و به ویژه وزارت صمت در حال ساماندهی این موارد است.
مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران درباره مرجعیت بازار آزاد در تعیین نرخ دلار و ارز در کشور تاکید کرد: اینکه نرخ بازار آزاد به تدریج جمع و خشک شود، به تدریج به اجرا می‌رسد. باید توجه داشت تنها در یک روز معادل ۴۵ میلیون دلار در بازار ارز تجاری معامله شد که این عدد بدون احتساب ارز پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها بوده و هنوز سامانه نیما به بازار ارز تجاری اضافه نشده است. همچنین تاکنون، یک میلیارد و ۷۲ میلیون دلار و حدود ۲ میلیارد درهم در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران معامله صورت گرفته است.
سعیدی ادامه داد: باید توجه داشت واردکننده این حجم کالا را با نرخ بازار ارز تجاری تامین می‌کنند و نه بازار آزاد و این عدد روز به روز در حال افزایش است و به حجم معاملات ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون دلار در روز می‌رسد.
وی با اشاره به ضرورت بازتعریف واردات قاچاق و برخی از کالاهای وارداتی با عنوان قاچاق اظهار داشت: برخی از کالاهایی فراگیر وارد کشور می‌شوند و در سفره مردم هم حضور داردند اما قاچاق هستند، حال اینکه تصمیم گیری درباره این کالاها به سیاست‌های وزارت صمت برمی‌گردد که بخواهد برای حمایت از این بازار چه اقدامی انجام دهد.
مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: عرضه رسمی ارز در بازار ارز تجاری انجام می‌شود که این ارز شامل تمام بازرگان است که قبلا در سامانه نیما و اشخاص عرضه ارز داشتند و الان وارد بازار ارز تجاری شده‌اند و باید توجه داشت که محل تامین ثبت سفارش برای واردکنندگان بازار ارز تجاری است.
سعیدی افزود: ضمنا در این بازار کسی اطلاعات آپلود نمی‌کند و همه مراحل از ابتدا تا انتها به صورت سیستمی انجام می‌شود. ثبت سفارش به بانک مرکزی می‌رود و مرکز به صورت وب سرویس به بانک مرکزی متصل و در نهایت تامین ارز در این محل انجام می‌شود و راه گریزی از این مراحل سیستمی نیست. این اطلاعات به گمرک می‌رسد و متقاضی به عنوان واردکننده مشخص می‌شود و ارز را خریداری و ریال آن را واریز می‌کند. وقتی ریال آن ارز واریز می‌شود دیگر نمی‌توان گفت که ارز مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه کرده‌اند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر صادرکننده در صورتی رفع تعهد صادراتی خواهد شد که ارز خود را در بازار ارز تجاری فروخته باشد. خریدار و فروشنده یکدیگر را نمی‌بیند و نمی‌شناسند که بخواهند هماهنگی خارج از سیستمی داشته باشند. بنابراین در بخش بازار رسمی ارز تجاری تمام جوانب دیده شده است.
مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران تاکید کرد: اما آیتم‌هایی بیرون از این سیستم وجود دارند که می‌توانند حجم معاملات در بازار غیر رسمی را بالا ببرند مانند کولبری و ته لنجی که اتفاقا درباره آن‌ها قوانین داریم. باید توجه داشته باشد رقم ارز این موارد قابل توجه و اثرگذار است. از این رو، این موارد نیاز به ساماندهی دارند که ساماندهی آن‌ها در حیطه اختیارات مرکز مبادله نیست و وزارت صمت باید در این باره اقدام کند. ما بازار رسمی را راه‌اندازی کرده‌ایم اما مسئولیت کالا با وزارت صمت است.
سعیدی در پاسخ به این سوال که احتمال اینکه مواردی مانند ته لنجی و کولبری از عنوان قاچاق خارج و ارز آن در بازار رسمی عرضه شوند، گفت: پیش از این تعاونی مرزنشینی وجود داشت و باید این موضوع ساماندهی شود. برای تقویت بازار رسمی استراتژی باید این باشد که مبالغ بازار غیررسمی را خشک کنیم تا نرخ آن هم خشک شود. بنابراین یا باید به این موارد رسمیت دهیم یا به نحوی مدیریت کنیم. اما ما این طرف مسئول بازار رسمی هستیم و درباره قاچاق و تغییر تعریف آن تصمیمی نمی‌گیریم.
