رد شایعه ارسال خون به غزه و لبنان/ عمده پلاسما در سال‌های گذشته برای تهیه دارو به کشورهای خارجی ارسال می‌شد/ آنچنان که می‌خواستیم داروها به کشور برنگشت

به گزارش خبرنگار ایلنا، مصطفی جمالی امروز دوشنبه ۱۵ بهمن در نشستی خبری، اهداکنندگان خون را سرداران گمنام سلامت نامید و اظهار کرد: وقتی نگران کمبود ذخایر هستیم و فراخوان می‌دهیم؛ مردم بدون چشم داشتی مراجعه می‌کنند.

وی تأکید کرد: تعداد کشورهایی که صددرصد اهدای داوطلبانه دارند محدود است، در این منطقه نیز تنها ایران چنین افتخاری دارد.

او به دست‌اندرکاران سازمان انتقال خون نیز عنوان سربازان گمنام سلامت را داد و بیان کرد؛ یک پزشک انتقال خون که سی سال خدمت می‌کند، در صورتی که سال را ۳۰۰ روز را در نظر بگیریم هشتصدهزار نفر را بابت تهیه فرآورده خونی نجات می‌دهد. درحالی که زحمت او به چشم نمی‌آید. خون‌گیرها و کارکنان آزمایشگاه نیز علی‌رغم گمنامی حق زیادی به گردن کشور دارند.پزشکان انتقال خون متوسط دریافتی زیر ۲۵ میلیون تومان دارند و خیلی از پرسنل از این هم کمتر دریافت می‌کنند.

وی افزود: به نظر من یک اهداکننده خون که بیش از صدبار خون داده باید ارزشی مانند یک وزیر داشته باشد و اگر او می‌خواهد از فرودگاه بگذرد باید از جایگاه ویژه بگذرد و با او مانند یک فرد ویژه و سلبریتی برخورد شود. ما فاصله زیادی از تکریم این سرمایه‌های اجتماعی داریم‌.

او ادامه داد: رییس جمهور محترم خود پزشک هستند و اهمیت خون را می‌دانند.‌ از ایشان توقع توجه ویژه به کارمندان انتقال خون را دارم.

جمالی بیان کرد: چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور، قرار بود ما در کشور برتر منطقه باشیم. ما در سازمان انتقال خون اکنون نه تنها کشور برتر منطقه بلکه شانه به شانه کشورهای پیشرفته هستیم. دو سال پیش در چنین جایگاهی نبودیم.

او گفت: من وعده‌ای که محقق نشود نداده‌ام. کارهایی که در ۲۰ سال در نبود تحریم و با وجود بودجه انجام نمی‌شد ما توانسته‌ایم با وجود تحریم و کمبود بودجه محقق کنیم.

وی سپس به برشمردن این موارد پرداخت و گفت: یک، آزمایش غربالگری مولکولی یا NAT بود. پزشک در هنگام اهدای خون سوالاتی می‌پرسد تا از بی‌خطر بودن اهدای خون برای شما اطمینان حاصل کند. میانگین بیست درصد اهداکنندگان نمی‌توانند خون اهدا کنند. بعد از این خون باید آزمایش شود تا سلامت آن مشخص گردد. قبل از این غربالگری، چه بسا شخصی یک ماه قبل از اهدا مبتلا به ایدز و هپاتیت شده بود و نه خود اطلاع داشت و نه آزمایش این را نشان می‌داد. ما سال گذشته شروع کردیم و اکنون این آزمایش برای کل کشور انجام می‌شود. مواردی از هپاتیت و دو مورد ایدز را با این آزمایش شناسایی کردیم.کشورهای خلیج فارس ده پانزده سال است که این غربالگری انجام می‌دهند. ما پارسال شروع کردیم و الان در کل کشور انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: غربالگری آنتی‌بادی موفقیت دیگر ما بود. پیش‌تر، پلاسما را به یک نوزاد تزریق می‌کردیم و ممکن بود آنتی‌بادی‌ها جان نوزاد را بگیرند. این نیز هزینه‌بر و از لحاظ فنی دشوار است.

رییس سازمان انتقال خون ایران همچنین اعلام کرد: بیماری مبتلا به تالاسمی داشتیم که از تزریق خون جواب نمی‌گرفت زیرا گروه خونی فرعی او را شناسایی نمی‌کردیم و اکنون این مشکل رفع شده است.

وی افزود: میزان مرگ و میر پس از جراحی قلب، درصورتی که انتقال خون با کیسه فیلتردار انجام شده باشد از هر صدنفر سه نفر و بدون کیسه ۶ نفر از هر صد نفر است.سال گذشته توانستیم هفتاد درصد کیسه‌ها را فیلتردار کنیم، امسال امیدواریم این عدد را به هشتاد درصد برسانیم و سال آینده برنامه داریم به صددرصد برسیم.

جمالی همچنین گفت: ذخیره خون در کشور به هشت روز و نه روز رسیده درصورتی که قبلاً چهار روز بود. در سال ۱۴۰۰ می‌توانستیم هشتادو پنج درصد نیاز خونی بیمارستان‌ها را جواب دهیم و اکنون صددرصد نیاز را پاسخ می‌دهیم.

جمالی به حمایت خود نیز از شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد گفت: یخچال‌های مورد نیاز سازمان انتقال خون تولید داخل است. سانتریفیوژهای یخچال‌دار را نیز شرکتی داخلی تولید می‌کند که این سانتریفوژها کند هستند اما امیدواریم کیفیت را بالا ببرد.دستگاه اشعه خون نیز در کشور در حال تولید است. سیستم حمل و نقل خون و فرآورده که می‌تواند گلبول‌های قرمز را در دمای ۴ درجه به مدت ۴۸ ساعت نگهداری می‌کند مورد نیاز است. شرکتی دانش‌بنیان درحال تولید این دستگاه‌ها است و بزودی به نتیجه می‌رسد.

وی در توضیح اهمیت این دستگاه گفت: هزاران نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. انتقال خون در محل حادثه می‌تواند جان بسیاری از این افراد را نجات دهد.

رییس سازمان انتقال خون کشور گفت: تعدادی از داروها و فاکتورهای انعقادی خون از پلاسما تأمین می‌شود. سالانه یک میلیون و پانصد هزار لیتر پلاسما نیاز داریم.اکنون ظرفیت تهیه پلاسما به ۴۰۰ هزار لیتر رسیده است و ظرف پنج سال می‌خواهیم به یک میلیون لیتر برسیم. عمده پلاسما در سال‌های گذشته به کشورهای خارجی و عمدتا آلمان ارسال می‌شد تا دارو از آن تهیه شود و داروها آنچنان که می‌خواستیم به کشور برنمی‌گشت و اکنون این بی‌نظمی در حال رفع است.

جمالی در پاسخ به این سوال که آیا فروش پلاسما سبب کاهش اقبال به اهدای خون شده است؟ این‌گونه پاسخ داد: باید بررسی فنی و آماری انجام شود. باید به بخش خصوصی میدان داد. البته توصیه‌های جهانی این است که روش‌های جایگزین انجام شود. چه ایرادی دارد اهداکننده را بیمه تکمیلی کنیم یا بن پروتئین به او داده شود؟ تاثیر درازمدت است و باید بررسی شود. زمانی به مردم درصورت اهدای خون پول می‌دادند و معتادان برای اهدای خون صف می‌کشیدند. در پاکستان پنج درصد اهدای خون داوطلبانه و در ایران صددرصد داوطلبانه است. باید مواظب باشیم که فرهنگ نوع دوستی و اهدای داوطلبانه از بین نرود و مشوق‌ها باید مشوق‌هایی باشند که روی این فرهنگ تاثیر نگذارد.

وی سپس با رد شایعه ارسال خون به غزه و لبنان تذکر داد: اولا اگر می‌توانستیم خون بفرستیم به حکم انسانیت می‌فرستادیم اما بر اساس استاندارهای جهانی امکان انتقال خون وجود ندارد. علت این است که هر کشوری ممکن است بیماری مخصوص به خود را دارد و ممکن است انتقال خون باعث انتقال بیماری به کشوری دیگر شود. در مواقع بحران استثنا قائل می‌شوند و مورد انتقال خون نادر به عمان نیز استثناء بود. اگر می‌خواستیم بفرستیم هم نمی‌توانستیم خون را در دمای چهار درجه نگه داریم و این بی‌اخلاقی رسانه‌های معاند بود که مردم را از انتقال خون دلسرد کردند. هیچ خونی به کشور وارد و از کشور خارج نمی‌شود.

جمالی همچین اعلام کرد: اتباع خارجی چون از نژادی دیگر هستند نمی‌توانند در ایران خون اهدا کنند. انتقال بیماری‌ها میان مردم کشورهای مختلف دلیل ممانعت از این کار است. در اتباع افغانستان سل شیوع بیشتری دارد. اما به اتباع ساکن ایران در صورتی که در بیمارستان بستری باشند و به خون نیاز داشته باشند خون تزریق می‌شود.