رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی:
ضعف در مهارت آموزی سازمان فنی و حرفه‌ای ورود نیروی ایرانی به کار ساختمانی را محدود کرد
در سال‌های اخیر کارگران ساختمانی از نهادهای متنوعی از دولت و مجلس به خاطر عدم رسیدگی به امور خود ناراضی هستند که یکی از زیرمجموعه‌های وزارت کار (سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور) نیز در زمره آن‌هاست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کارگران ساختمانی معمولاً با نهادهای مختلفی در زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سر و کار دارند. از جنبه تشکل‌ها، معاونت روابط کار این وزارتخانه و از نظر ایمنی، اداره کل بازرسی کار آن مخاطب کارگران ساختمانی است. از آنجا که این کارگران جزء کارگران فاقد کارفرمای واحد هستند، دولت به طور ویژه در زمینه بیمه کارگران ساختمانی ورود کرده که به همین دلیل، این کارگران با سازمان تامین اجتماعی نیز بطور مرتب مرتبط هستند. اما علاوه بر همه این نهادها، وزارت راه و شهرسازی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور نیز از جنبه فنی با این کارگران در ربط هستند.
سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در سال‌های اخیر هم به جهت صدور گواهی صلاحیت فنی و احراز هویت شغلی و همچنین آموزش کارگران ساختمانی وظایفی را متقبل شده است. در این راستا با وزارت راه و شهرسازی و سازمان تامین اجتماعی نیز تعاملاتی داشته است زیرا گواهی‌های صلاحیت فنی این کارگران در حوزه بیمه کارگران ساختمانی و سایر صلاحیت‌های فنی مورد تایید وزارت راه، مورد استفاده است؛ اما با این وجود کارگران ساختمانی اغلب نسبت به آموزش‌های دریافتی خود و خدمات دریافتی رضایت ندارند.
اکبر شوکت (رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی) در این رابطه اظهار کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای از اهداف و ماهیت خود در دهه‌های درخشان ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ عبور کرده است. این سازمان که رسالتش آموزش نیروی کار به شکل رایگان و تربیت آن باشد، از کانال اجرای این هدف عالی به نحوی خارج شده است. این سازمان صرفا ارائه مدرکی را نسبت به یک مجموعه آموزش ناقص ارائه می‌دهد. در قیاس با دو دهه ابتدای انقلاب، آموزش‌های موثر این سازمان به شدت افت کرده و بیشتر خدمات آن به بخش خصوصی واگذار شده است.
وی افزود: باوجود آنکه در گذشته منابع اختصاص یافته به این سازمان کمتر بود، افت قابل ملاحظه‌ای در خدمات این سازمان بوجود آمده است. در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ درصد قابل توجهی از نیروی کار بخش قابل اعتنایی از مهارت خود را از محل آموزش فنی و حرفه‌ای به دست آورده بود. بخش زیادی از طریق همین آموزش‌ها موفق به کسب مهارت برای ایجاد اشتغال یا یافتن شغل در کارگاه‌ها و شرکت‌ها شدند. این افت در نتیجه یک مجموعه سیاست‌گذاری‌های غلط است.
شوکت تصریح کرد: امروزه تنها بخشی از نیروی کار که قبلا آموزش لازم را دیده و مانند کارگران ساختمانی به‌صورت تجربی و با مشقت فراوان کار را یاد گرفته، امروز توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای هدایت شده و آن گواهینامه را دریافت می‌کند و چیز بیشتری یاد نمی‌گیرد. این مدرک اثر دیگری جز همان اوراق هویتی شغلی ندارد. یعنی امکان اینکه انتظار داشته باشیم که به دانش و مهارت فرد در دوره‌های اجباری چیزی یاد داده شود، دیگر مثل گذشته وجود ندارد.
این فعال کارگری با بیان اینکه «در یک دهه گذشته طی توافقات رسمی انجام شده بیشترین مشتریان و مخاطبان سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کارگران ساختمانی بودند» گفت: در این دوره‌ها با توافق‌ها برای یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفری که ذیل کارهای ساختمانی از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای مدرک گرفتند و حدود ۳۰۰ هزار کارگر و استادکار ساختمانی نیز مدرک درجه ۲ و ۱ این سازمان را هم گرفتند، اما آموزش خاصی در این دوره‌ها ارائه نشده است.
وی با اشاره به اینکه اکثریت (بیش از ۸۰ درصد) آموزشگاه‌های فنی زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای امروزه به آموزشگاه‌های فنی آزاد بخش خصوصی بدل شده که در آن‌ها نیز آموزش کار ساختمانی بسیار کمرنگ است، تاکید کرد: ما بطور کلی در آموزش فنی کار ساختمانی در کشور ضعف داریم. ما انتظار داشتیم به استادکاران و کارگران ساختمانی ما شیوه‌های جدید فنی و آخرین تکنیک‌ها و ابزارها را که در جهان رایج است، آموزش دهند که این نیز رخ نداد.
رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور خاطرنشان کرد: ما شرط برخورداری از بیمه کارگران ساختمانی را دریافت آموزش فنی و حرفه‌ای از سوی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای قرار داده بودیم و به این خاطر دست کم انتظار آن را داشتیم که اگر آموزش فنی و مهارتی خاصی داده نمی‌شود، لااقل با معرفی اساتیدی از بیرون سازمان، آموزش‌های حوزه ایمنی کار ساختمانی که ضروری است، ارائه شود. ما امیدوار بودیم که سطح فنی و ایمنی کارگران را با ارتباط با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای رشد و فناوری‌های نوین وارد کار ساختمانی ما شود. اما چنین نشد. حتی بخاطر کیفیت بسیار پایین مهارت آموزی، خواستیم تا فقط آموزش ایمنی ارائه شود که به این درخواست ما نیز جامه عمل پوشانده نشد.
شوکت اضافه کرد: وزارت راه و شهرسازی ما مرکزی به نام مرکز تحقیقات راه و شهرسازی دارد که آن هم در حوزه آوردن فناوری‌های نوین و مهارت‌های جدید ساخت و ساز بسیار ضعیف عمل کرده است. ورود فناوری‌های جدید به کار ساختمانی و مهارت‌های نو، یکی از ضعف‌های جدی ما در کار ساختمانی است. سازمان نظام مهندسی باید با کمک وزارت راه و شهرسازی موظف بود از این طریق هزینه ساخت مسکن را کاهش و ایمنی کار را بالا و سرعت و دوام ساخت ساختمان‌ها را نیز افزایش دهند. اما هیچ همکاری موثری در این جهت صورت نگرفت.
دبیر اجرایی خانه کارگر استان قم افزود: ما در طول ده سال اخیر موفق به یک جلسه حضوری با وزیران راه و شهرسازی فعلی و قبلی به‌عنوان بزرگترین تشکل صنفی کارگران و استادکاران ساختمانی کشور با بیش از یک میلیون عضو نداشتیم. در صورتی که ارتباط بین وزرای کار و وزارت مسکن در این موارد بسیار ضروری است و این دو وزیر باید پای کار بیایند تا بسیاری از مشکلات تولید مسکن و نیروی کار عملیاتی آن حل شود. ما که الزام به اخذ گواهینامه فنی و حرفه‌ای را از گذشته به خاطر مسئله بیمه داشتیم؛ پس دست کم بهتر است خدماتی در ازای زمان و اعتباری که برای این امر مقرر می‌شود نیز دریافت شود.
وی تاکید کرد: در دو سال اولی که آقای سعیدی کیا وزیر مسکن وقت دولت آقای احمدی‌نژاد بودند و کارشناسان مرکز تحقیقات و فناوری وزارتخانه به جلسات آموزشی دعوت می‌شدند، شرایط بسیار خوب بود. این مسئله بسیار باعث کاهش اختلافات بین نظام مهندسی و عوامل نیروی کار ساختمانی و استادکاران در هنگام کار هم شده بود زیرا کلاس‌های اسکلت‌های بتنی و فلزی و تاسیسات لوله کشی و برق ما به صورت حرفه‌ای با مهندسان و استادان رده بالا انجام می‌گرفت. اما با تغییرات مدیریتی این امر به فراموشی سپرده شد.
این فعال کارگری با تاکید بر ضرورت توجه به نیروی انسانی و آموزش آن در کشور برای حفظ نیروی کار، تصریح کرد: اگر نیروی کار در کشور ما ارزش واقعی خود را داشته باشد، نباید کاری کرد که استادکاران ساختمانی ایران برای کار به حاشیه خلیج فارس و عراق و ترکیه رفته و پس از آمدن نیروی کار غیرایرانی، اساساً نیروی کار جوان و استادکار ساختمانی ایرانی تربیت نشود.
شوکت در پایان خاطرنشان کرد: مسئله ما امروزه صرفاً اتباع نیست بلکه مشکل این است که بخاطر ضعف سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و کمرنگ بودن آموزش‌های مهارتی حوزه راه و ساختمان، دیگر هرچه نیروی ایرانی در این بخش است، بخاطر ارتباطات فامیلی و وابستگی فرزند به پدر و برادر وارد بازار کار ساختمانی می‌شوند و کار را تجربی یاد می‌گیرند. همین فقدان آموزش‌های ساختمانی باعث شده که تنها بصورت محدود از طریق خانوادگی کار و مهارت منتقل شود و جمعیت جوانی برای رقابت با نیروی کار مهاجر هم وجود نداشته باشد. به عبارت دقیق‌تر، ضعف در مهارت آموزی سازمان فنی و حرفه‌ای ورود نیروی ایرانی جوان به کار ساختمانی را محدودتر کرد.
