سفری به زیست‌بوم زاینده‌رود همراه با «دیده‌بان زندگی» فولاد مبارکه
«دیده‌بان زندگی» یک پویش تخصصی از جانب فولاد است که در راستای حفاظت و حمایت از محیط زیست اصفهان آماده شده است. این حرکت تلاشی برای حفظ زندگی است و رساندن این پیام که سرنوشت بخشی از حیات کره زمین؛ سرنوشت همه ماست! انسان‌ها در برابر محیط پیرامون خود وظایفی بر عهده دارند که متاسفانه سال‌‌ها در انجام آن غفلت کرده‌اند.
به گزارش ایلنا؛ شرکت فولاد مبارکه اصفهان امسال در بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی ایران «متافو»، بخشی از غرفه خود را به بررسی وضع محیط زیست در منطقه زاینده رود و تأثیرات آن بر کشاورزی و صنعت فولاد مبارکه اختصاص داده بود. این شرکت به عنوان مسئول کمپین "دیده‌بان زندگی"، به ارائه اطلاعاتی درباره برداشت‌های آب از حوزه زاینده رود، به ویژه در چهارمحال بختیاری و باغات غیرمجاز کوهستانی پرداخت. مطابق آماربرداشت آب در این منطقه عمدتاً صرف کشاورزی می‌شود و برخلاف تصورات سهم صنعت فولاد مبارکه از این برداشت بسیار ناچیز است.
آیا طرح‌های انتقال آب از خلیج فارس اشتباه بزرگی است؟
طرح‌های انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان می‌تواند به تأمین آب شیرین کمک کند اما این طرح بسیار پرهزینه است و با میزان آب گران قیمتی که انتقال می‌دهد، به هیچ وجه امکان رفع بحران آب حوضه زاینده رود نیست. متاسفانه در سال‌های اخیر، اجرای طرح‌های انتقال آب در حوضه آبریز زاینده رود (تونل بهشت آباد، تونل کوهرنگ )، حاشیه‌ساز بوده است و علی‌رغم کارایی مثبت این فرایند، در هاله‌ای از ابهام فرورفته است؛ عملا آب شیرین وارد خلیج فارس می‌شود و از بین می‌رود. اگر این موارد به اجرا برسند، دیگر نیازی به طرح انتقال آب خلیج فارس به اصفهان نیست.
آلایندگی‌های هوای استان اصفهان و تأثیرات آن بر سلامت عمومی
بر اساس آمار؛ گازهای آلاینده بیشتر از منابع شهری ناشی می‌شود و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) به عنوان عامل سرطانی شناخته می‌شوند. با این حال می‌توان ادعا کرد که با وجود حجم انتشار آلاینده‌ها در فولاد مبارکه و سایر مناطق مربوطه، وضع محیط زیست در این منطقه به نسبت سالم است. در این منطقه ۴۹ گونه زیستی وجود دارد. این گونه‌ها نشان‌دهنده‌ی تنوع زیستی و سلامت محیط است. با توجه به اهمیت این موضوع کتابی درباره «پرندگان مهاجر و گونه‌های زیستی» در این منطقه رونمایی شده است.
اکنون «دیده‌بان زندگی» یک پویش تخصصی از جانب فولاد است که در راستای حفاظت و حمایت از محیط زیست اصفهان آماده شده است. این حرکت تلاشی برای حفظ زندگی است و رساندن این پیام که سرنوشت بخشی از حیات کره زمین؛ سرنوشت همه ماست! انسان‌ها در برابر محیط پیرامون خود وظایفی بر عهده دارند که متاسفانه سال ها در انجام آن غفلت کرده‌اند. در همین راستا، دیده‌بان تلاشی برای آگاه بخشی در این زمینه و انجام وظایف مربوطه است.
فولاد مبارکه در نمایشگاه «متافو» امسال؛ تمرکز خود را معطوف به معرفی گونه‌هایی کرده است که در محیط مبارکه وجود دارند. تاکنون نزدیک به ۴۹ گونه جانوری که در مجموعه فولاد مبارکه زندگی می‌کنند؛ شناسایی شده‌اند. این نشان می‌دهد که محیط مبارکه فارغ از آلودگی بوده که این گونه های تنوع زیستی در انجا امکان حیات و زیست دارند. در ادامه این گزارش به معرفی برخی از این گونه‌ها خواهیم پرداخت:
اردک حنایی
اردک‌های غواص با جثه متوسط، تارکی برآمده، پیشانی بلند و شیب‌دار و منقار نسبتاً دراز است. نر و ماده متفاوت هستند و اندک تغییرات فصلی دارند. در پرنده نر بالغ، بدن خاکستری کم‌رنگ است، سر و گردن بلوطی، سینه سیاه، نوار بالی خاکستری روشن، منقار آبی کم‌رنگ با قاعده و نوک تیره و چشم‌ها نیز قرمز رنگ هستند. پرنده ماده سر و سینه‌ای قهوه‌ای، منقاری شبیه به نر اما تیره‌تر و نوار بالی خاکستری دارد و به واسطه کم‌رنگی قاعده منقار، چانه و خط چشمی از ماده «اردک سیاه کاکل» و «اردک سرسیاه» متمایز می‌شود. پرنده نر در پرریزی شبیه به ماده است، اما به واسطه سر و گردن خرمایی مات، سطح پشتی خاکستری‌تر و چشمان قرمز متمایز می‌شود. پرنده نابالغ شبیه به پرنده ماده است اما یکنواخت‌تر و فاقد خط چشمی کم‌رنگ است.
آبچیلیک
پرنده‌ای با پاهای به نسبت بلند یا خیلی بلند، بال‌های دراز که به‌طور معمول نوک‌تیز و زاویه‌دار است و منقار دراز و باریک که ممکن است راست یا خمیده باشد. پر و بال آنها اغلب در تابستان و زمستان متفاوت است نوار بالی و طرح دمگاه و دم در تشخیص آنها اهمیت زیادی دارد.
خانواده بزرگ آبچلیک‌ها از گونه‌های متنوع با نیازهای زیستی و مشخصات ظاهری متفاوتی تشکیل شده است. وجه مشترک همگی آنها دارا بودن پاها و منقارهایی ظریف و بلند است. معمولا دارای بال‌های کشیده، نوک تیز و زاویه‌دار هستند. آنها از پرندگان کنار آبزی و مهاجر محسوب می‌شوند که اغلب در کنار تالاب‌ها، حاشیه رودخانه‌های جاری همراه با پوشش گیاهی، سواحل و گاهی مسیل‌ها می‌توان انتظار دیدن آنها را داشت.
روباه قرمز
روباه سرخ یا روباه معمولی؛ فراوان‌ترین گونه سگ‌سانان است که بومی بسیاری از نقاط نیم‌کره شمالی از جمله آسیا، شمال آفریقا، اروپا و آمریکای شمالی است. براساس فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، در حال حاضر وضع حفاظتی روباه‌های قرمز، کمترین نگرانی را دارد.
روباه‌های قرمز برخلاف نام آنها همواره قرمز نیستند و بسته به نوع زیرگونه و محل زندگی و فصل و همچنین با رخ‌دادن مواردی چون لیوسیسم و ملانیسم دارای رنگ‌ها و الگوهای رنگی مختلفی هستند.
تغذیه روباه بستگی به محل زندگی و چیزی که می‌تواند بخورد؛ دارد. این حیوان می‌تواند از پرندگان و جوجه‌های آنها، خرگوش، آهو، انواع موش‌ها و جوندگان دیگر، دوزیستانی مثل قورباغه یا آبزیان مثل ماهی و خرچنگ یا بی‌مهرگان مثل حلزون، حشرات و کرم‌ها و حیوانات اهلی و حتی از گیاهان و میوه‌ها تغذیه کند که این انطباق با طیف وسیعی از غذاها باعث ازدیاد نسل این حیوان شده‌است. بسیار دیده می شود که در تابستان‌ها برای تغذیه از میوه‌ها استفاده می‌کند.
دیده‌بان زندگی چه کارهایی انجام می‌دهد؟
اولین قدم دیده‌بان زندگی آگاهی بخشی به مردم است. اینکه بدانند در چه محیطی زیست می‌کنند و برای حفاظت از آن چه کارهایی باید انجام دهند. این آگاهی قرار است به شکل های مختلف رسانه ای و با فرآوری های متفاوتی انجام شود.
آموزش
یکی دیگر از فعالیت‌های دیده‌بان زندگی؛ آموزش است. آموزش‌های دیده‌بان از کودکان و مهد کودک ها شروع می‌شود، چون حیات گونه‌های زیستی با آینده آنها گره خورده است. از کودکان شروع می‌شود و تا بزرگسالان ادامه می یابد. دیده بان معتقد است که در این حوزه همه نیاز به آموزش دارند.
بازدید
دیده‌بان زندگی در دوره‌ها و بازدیدهایی که خواهد داشت کمک می‌کند افراد با حیات وحش اصفهان بیشتر آشنا شوند. این بخش یک تجربه ویژه است و فرصتی خواهد بود که علاقه‌مندان به محیط زیست تجربه‌ای بدون واسطه از حیات وحش و محیط زیست خود داشته باشند.
جذب حمایت
فعالیت دیگر «دیده‌بان زندگی» مشارکت دادن مردم در راستای حمایت و حفاظت از محیط زیست خود است. این حمایت ها شکل‌های گوناگونی دارد. دیده‌بان زندگی واسطه‌ای است تا علاقه‌مندان و کسانی که به محیط زیست اطراف خود توجه دارند و بتوانند برای آن کاری کنند و در این کار مشارکت فعال داشته باشند. این حمایت و مشارکت مادی یا معنوی و به شکل های متنوعی خواهد بود.
