در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
ماجرای یک اختراع هنرمندانه از زبان سازنده‌اش/«وکو وینگ» ابزاری برای خواننده‌ها، گوینده‌ها، مداحان، قاریان و معلمان
سجاد طاهری، گفتار درمانگر که «وکو وینگ» را اختراع کرده و در دانشگاه به دانشجویان آواز آناتومی و بهداشت حنجره درس می‌دهد، می‌گوید: خوشحالم که دانشجویان آواز کلاسیک ایرانی و پاپ به عنوان مهمان به کلاس من مراجعه می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هنر در دنیای امروز، دچار تغییراتی شده است. البته تعاریف و قواعد کلاسیک در تمام هنرها وجود دارد و باید چنین باشد؛ اما موضوع این است که هنرمندان و نهادهای ذیربط در تمام دنیا بر اساس ابداع و تولید ابزارهای دیجیتال در بستر وب و غیر وب (منظور پلتفرم‌ها است) باید خود را با دنیای امروز همسان و به روز کنند. حال دیگر تعداد ابزارهایی که در مسیر هنر و هنرمند قرار گرفته‌اند بسیار زیاد است. علم نیز مقوله دیگری است که در برخی رشته‌های هنری ورود کرده و به همین واسطه ابزار و ادواتی جهت بالا بردن کیفیت کار هنرمند ساخته و تولید شده است.
در عرصه موسیقی نیز این تحولات رخ داده است. سینما، هنرهای تجسمی و رشته‌های متعدد آن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. نمونه اینگونه تغییرات به فرض مثال افزوده شدن به رشته‌های زیر مجموعه هنرهای تجسمی است. مثلا اینکه حال هنر دیجیتال، ویدئو آرت و تلفیق و آمیختگی رشته‌های مختلف پدیده‌هایی هستند که امروز آنها را رشته‌های هنری محسوب می‌کنند.
مطلب پیش‌رو درباره یک اختراع علمی است که کیفیت کار هنرمندان رشته‌های مختلف، از جمله خوانندگان، صدا پیشگان، بازیگران و دیگر افراد را بالا می‌برد.
سجاد طاهری (کارشناس گفتار درمانی، منوال تراپی و اسپیچ تراپی) مخترع «وکو وینگ» درباره این اختراع و کابردهای آن با ایلنا گفتگو کرد. او موسس مرکز وکولوژی ایران نیز هست.
در ابتدای این گفتگو کمی از خودتان بگویید.
از سال ۹۵ فعالیت حرفه‌ای خودم را شروع کردم. رشته تحصیلی من گفتار درمانی بوده و یک ثبت طرح و اختراع دارم با نام «وکو وینگ». در دانشگاه مشغول تدریس هستم و به دانشجویان آواز آناتومی و بهداشت حنجره را تدریس می‌کنم.
این اختراع در چه زمینه‌ای است؟
«وکو وینگ» با مهندسی فیزیک صوت ساخته شده و با کنار هم قرار گرفتن علم و تکنولوژی در ساخت این محصول، توانستیم وسیله‌ای را معرفی کنیم که کاربر بتواند به شکل ایمن، مجموعه‌ی کاملی از تمرین‌ها را تجربه کند.
روال اختراع تا اجرایی شدن «وکو وینگ» چقدر طول کشید؟ و از کاربردهای آن بگویید.
از سال ۹۹ ثبت طرح را شروع کردیم و امروز در مرحله ارائه هستیم و استقبال خوبی از آن شده. در رابطه با بخش دوم سوال‌تان هم باید بگویم. روش‌های سنتی تمرینات وویس‌تراپی، در همه جای دنیا استفاده می‌شود؛ اما خالی از اشکال نیست که ما موفق شدیم در «وکو وینگ» آن را برطرف کنیم.
مثالی بزنید تا موضوع شفاف‌تر شود.
مثلاً در روش نی در آب مشکل این است که سطح آب را خود فرد باید تعیین کند و متاسفانه هیچ رفرنسی برای آن وجود ندارد که بگوید سطح آب باید کجا باشد یا چه میزان آبی به عنوان مقاومت در نظر گرفت. ما جنس «وکو وینگ» را از آلیاژ برنج با درصد خاصی ساختیم که «رزونانس» را در بهترین حالت خودش تولید کند و مجراهایی که برای افزایش و کاهش فشار هوا وجود دارد، باعث می‌شود تمام رزونانس‌ها یعنی صدای زیر، بم و صدای میانی در خواننده تقویت شود.
سوال این است که چه افرادی از «وکو وینگ» استفاده می‌کنند و به شکل دقیق‌تر چه نتیجه‌ای برای آنها دارد؟
بیشتر صداپیشه‌ها هستند که از «وکو وینگ» استفاده می‌کنند؛ مثل خواننده‌ها، گوینده‌ها، مداحان، قاری‌ها، معلمان، سخنرانان و دوبلورها.
بهر‌ه‌گیری از ابزاری که ساخته‌اید در چه مواردی است؟
یکی از تاثیرهای استفاده از آن، افزایش حجم صدا و همچنین افزایش گستره صوتی بوده که برای صداپیشه‌ها بسیار مهم است. استفاده از «وکو وینگ» فشار روی حنجره را کم می‌کند و ریجسترهای مختلف صوتی را تقویت می‌کند. مورد دیگر بسیار مهم «وارم‌آپ» در مدت زمان کوتاه است که به طور معمول اگر یک خواننده در ۲۰ دقیقه «وارم‌آپ» می‌کند، با «وکو وینگ: در ۲ دقیقه نتیجه آن ۲۰ دقیقه را خواهد داشت.
مطمئنا نمونه‌های مشابه «وکو وینگ» وجود دارد؟ اگر پاسخ مثبت است از تفاوت‌های موجود بگویید.
بله نمونه مشابه دارد، اما درصد استاندارد پایین‌تری دارند. «وکو وینگ» آمده روی میزان رزونانس طبیعی که باید ایجاد شود کار کرده و دلیل استفاده از آلیاژ برنج همین است. همان طور که می‌دانید سازهای بادی که بر اساس رزونانس کار می‌کنند از آلیاژ برنج هستند. محصولات مشابه یا پلاستیکی هستند که صدا را خفه می‌کند یا استیل که رزونانس را بیش از حد ایجاد می‌کند که آن هم آسیب رسان است. مقاله‌ای وجود دارد که برنج نسبت به برخی باکتری‌ها و ویروس‌ها مثل ویروس کرونا مقاوم است و جذب آن نمی‌شوند. نکته بسیار مهم دیگر این است که تغییر شکل گجت باعث می‌شود تمرین به شکل اشتباه پیش برود و روند تمرین یا درمان تغییر می‌کند که در نی‌های پلاستیکی این اتفاق رخ می‌دهد. «وکو وینگ» نه تنها تغییر شکل نمی‌دهد؛ بلکه نسبت به نمونه مشابه از جنس استیل، نسبت به سرما و گرما مقاوم‌تر است.
با توجه به زمینه فعالیت‌های‌تان، به نظر شما چند درصد از صداپیشه‌ها به بهداشت صوتی و مراقبت‌های دیگر اهمیت می‌دهند؟
در حال حاضر شرایط نسبت به سال‌های اولیه شروع فعالیت بسیار بهتر است. ما در شبکه‌های مجازی و در آموزش خیلی تلاش کردیم که تغییرات مثبتی ایجاد کنیم. حتی مجموعه اطلاعات زیادی را ارائه کردیم تا صداپیشه‌ها بدانند که می‌شود روی صدایشان کار کنند. خطرات هم افزایش پیدا کرد. ما زمانی درگیر این بودیم که بگوییم فلان مطلب غلط است و فلان مطلب درست! اما امروز با توجه به عنوان شدن مطالب شبهه علمی از سوی برخی افراد، باید به صدا پیشه بگوییم چطور علم را از شبهه علم تشخیص دهد! متاسفانه صداپیشه‌ها خصوصاً خواننده‌هایی که می‌خواهند به این مقوله اهمیت بدهند، با قلاب‌های اینستاگرامی در فضای مجازی مواجه هستند که ممکن است دچار اشتباه شوند. مگر می‌شود صداپیشه در برابر رژیم غذایی یا سیگار موضع نداشته باشد! خوشبختانه آگاهی بین مربیان و هنرجوها بالا رفته و برای برنامه‌ریزی نیز اهمیت خاصی قائل هستند.
با توجه به اینکه در دانشگاه تدریس میکنید، نگاه دانشجویان به این مسائل علمی و مهم چگونه و تا چه حد است؟ آیا صرفاً به عنوان واحدی که باید بگذرد به آن نگاه می‌کنند یا جدیت بیشتری در دانشجویان است؟
استقبال بسیار عجیب و زیاد است. واحد بهداشت و آناتومی حنجره را برای دانشجویان آواز تلفیقی تدریس می‌کنم و خوشحالم که دانشجویان آواز کلاسیک ایرانی و پاپ به عنوان مهمان به کلاس من مراجعه می‌کنند. با توجه به ازدحام دانشجویان مهمان، در یک همکاری با دانشگاه، کارگاهی برای دانشجویان دیگر برگزار کردیم که اطلاعات و آگاهی به آنها هم انتفال پیدا کند. از کارگاه هم استقبال بسیار خوبی شد و آقای مومنیان، مدیر گروه رشته آواز از طریق وزارتخانه تلاش کردند واحد بهداشت و آناتومی حنجره وارد کوریکولوم رشته‌های آواز دیگر هم بشود و امیدوارم به نتیجه برسند. با توجه به اینکه قانون حضور و غیاب را در کلاسم اجرا نمی‌کنم، تعداد غایبین کلاس من همیشه بسیار پایین است خوشحالم که دانشجویان به درس من علاقه دارند و خودشان به دنبال دریافت علم هستند.
مرکز وکولوژی ایران که خودتان موسسش هستید، دقیقا در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟
مرکز وکولوژی ایران اولین مرکز تخصصی صدا و حنجره ایران است که از فروردین سال ۹۷ کار خودش را شروع کرده. تمام خدمات مربوط به یک صداپیشه در طبقه اِلیت وویس یعنی کسانی که از صدای خود به شکل حرفه‌ای استفاده می‌کنند را ارائه می‌دهد. فلوشیپ و جراحی حنجره، متخصص گوش، حلق و بینی، وویس تراپیست و گفتاردرمان، مربی صداسازی و فیزیوتراپیست در این مجموعه وجود دارد و با پزشک‌های تب ایرانی برای کنترل رفلاکس خارج از مرکز وکولوژی ایران همکاری می‌کنیم.
آیا از چهره‌های مطرح عرصه موسیقی، دوبله و بازیگری و دیگر حوزه‌ها هنرمندانی به شما مراجعه کرده‌اند؟
چه در حوزه تدریس چه اجرا خوشحالیم در خدمت هر دو گروه یعنی اساتید و هنرجویان بوده‌ایم. علی زندوکیلی، حمیدرضا ترکاشوند، محمد اصفهانی، بابک جهانبخش، مازیار لشنی، امیر عظیمی و محمد علیزاده حتی از بازیگران خانم رویا نونهالی و ژاله صامتی از دوستانی هستند که در خدمتشان بوده و هستیم.
برای آینده نزدیک چه برنامه‌ها و پروژه‌هایی دارید؟
از ابتدای تاسیس قرار نبود در لاین بالینی زیاد مشغول باشیم، اما حجم زیادی از افراد آسیب دیده به ما مراجعه کردند و وقت زیادی برای درمان صرف کردیم. آگاهی دادن را شروع کردیم تا از آسیب‌ها پیشگیری کنیم. بعد از تولید علمی که در بحث «وکو وینگ» اتفاق افتاد، مقالات علمی بسیاری تدوین شده و منتظر کدهای تایید هستیم تا منتشر شوند. ایران وکولوژی در سال جدید به شکل رسمی و جهانی به تولید علم خواهد پرداخت. تا به امروز هم در همکاری با دانشگاه‌ها توانسته‌ایم چندین تحقیق دانشگاهی را در کارنامه خودمان ثبت کنیم و چند کیس اِستادی و حتی پایان‌نامه دانشجویانی در رشته «ENT» در مجموعه ما انجام شده است.
اگر ناگفته‌ای مانده درباره‌اش توضیح دهید.
سال آینده را بسیار روشن و موفق می‌بینم.
