برخی از مستندها سطحی شده و پرداخت خلاقانه ندارند

به گزارش خبرنگار ایلنا، فرح زارع مستندساز، تهیه کننده و کارگردان مستند «من کدا هستم» درباره وضعیت امسال سینمای مستند گفت: اگر صادقانه بخواهم درباره اوضاع مستند در امسال صحبت کنم باید بگویم که متاسفانه فیلم ها یا بسیار سطحی شده اند یا پرداخت خلاقانه ای ندارند. حتی خیلی از فیلم ها در حد یک گزارش تلویزیونی نزول کرده‌اند چرا که فقط قصدشان دادن اطلاعاتی بود که از پژوهش ها به دست آورده  و بیشتر به مصاحبه روی آورده بودند.

وی ادامه داد: درست است که این مستندها در جای خود ارزشمند هستند ولی به عنوان یک  فیلم خلاقانه و هنری و عمیق محسوب نمی شوند. لازمه رسیدن به یک اثر خلاقانه عبور از کلیشه های تکراری و نگاه منحصر به فرد کارگردان در روایت است که می تواند یک موضوع تکراری را به موضوعی نو و خاص تبدیل کند.

این مستندساز درباره چالش های موجود مطرح کرد: مهم ترین چالش سینمای مستند غیر از مساله نبود خلاقیت، مساله حمایت های مالی از مستندسازان است. شاید یکی از دلایل سطحی شدن کارها همین کمبود مسائل مالی باشد که کار را به آنجا رسانده که کارگردان مستند مجبور باشد بار بقیه عوامل را خود به دوش کشیده و به تک نفره کار کردن روی بیاورد. البته می دانم که این موضوع بهانه خوبی برای ساخت مستندهایی سطحی نیست اما خواه ناخواه از کیفیت کار می کاهد و به کارگردان اجازه تمرکز و اشراف کافی روی سوژه نمی دهد.

وی افزود: اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، شاهد سقوط مستند در کشور خواهیم بود و تولید انبوه مستندهای سفارشی و دم دستی را شاهد خواهیم بود. بسیاری از دغدغه های مستندسازان که پرداختن به آنها ضروری است، کمتر پرداخته خواهد شد و نمی توانیم سلیقه جامعه را با تولید فیلم های ارزشمند و عمیق ارتقا دهیم.

زارع درباره بهترین مستندهایی که در طول سالی که در حال پایان است، تماشا کرده، بیان کرد: از بهترین مستندهایی که امسال دیده ام، می توانم به «آسانسور»، «رخ» و «کشیم عاشق» اشاره کنم. ممکن است فیلم های دیگری هم باشند که من ندیده ام ولی تا جایی که من دیده ام، این مستندها را مهم تر می دانم.

فرح زارع در پایان گفت: در حال حاضر در حال پژوهش برای دو کار مستند هستم که یکی از آن ها تاریخی و دیگری پرتره است اما هنوز متاسفانه نتوانستم حامی مالی پیدا کنم و به خاطر همین با احتیاط پیش می روم. بسیاری از مستندسازان سعی‌شان بر این است که با انجام کارهای فرعی بتوانند به درآمدی دست بیابند تا مستندهای دلخواه خود را تولید کنند که آن هم راهی دراز است. ای کاش مستندسازی در ایران هم به عنوان یک شغل محسوب می شد و می توانستیم با آسایش خاطر بیشتری به خلق هنر و بیان دغدغه ها بپردازیم.