در گفتگو با مدیر استان‌های مرکز مستند سوره مطرح شد؛
استعدادهای فیلمسازی در خوزستان به کجا مراجعه کنند؟
دغدغه مرکز رشد سوره؛ پرورش و کشف استعدادهای مستندسازی است
امیرعباس شهدوست از راه‌اندازی مرکز رشد سوره به منظور کشف و پرورش استعدادهای متعهد در حوزه مستندسازی خبر داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مرکز رشد سوره به تازگی دوره‌ای در استان خوزستان در جهت استعدادیابی و پرورش فیلمسازان جوان در حوزه سینمای مستند راه‌اندازی کرده است که در ادامه این دوره‌ها در دیگر استان‌ها نیز برگزار خواهند شد.
به دلیل شمایل و شرایط خاص حضور و پرورش استعدادها لازم است درباره نحوه برگزاری این دوره و پرورش استعدادها با امیرعباس شهدوست مدیر استان‌های مرکز مستند سوره گفتگویی داشتیم. وی درباره برگزاری دوره‌های مرکز مستند سوره گفت: دوره‌های ما آموزشی نیست و قصد داریم که در تعداد محدودی استان مرکز رشد مستند را برگزار کنیم و اولین دوره را در خوزستان برگزار کرده‌ایم.
شهدوست خاطرنشان کرد: شروع کار با راه‌اندازی حوضچه استعداد و روشی برای جمع کردن و جذب کردن آدم‌های مستعد است که در مسیر یک سال تا یک سال و نیم کار است که باید دائماً اثر تولید کنند. ما این دوره‌ها را در هیچ جایی برگزار نمی‌کنیم مگر اینکه راه‌اندازی مرکز رشد را در نظر داشته باشیم. مرکز رشد مکان آموزشی رشدی دارد به این معنا که مکانی ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر برای حضور، زیست، برگزاری جلسات، اتاق میز تدوین و… وجود داشته باشد و نکته دیگر این است که ما در استان‌ها باید افرادی باانگیزه داشته باشیم که رسالت خودشان را پرورش و رشد افراد حاضر در این دوره بداند و زندگی خودش را وقف این کند که با افراد ارتباط بگیرد، مسائلشان را حل کند و به نوعی نقش مربی این افراد را ایفا کند. نکته دیگر این است که ما شرایط اجرای نرم‌افزار مرکز رشد را در آن منطقه داشته باشیم.
وی افزود: ما شرایطی تعریف می‌کنیم، به طوریکه مشخص می‌شود که افراد باید در طی یک سال چه تولیداتی به ما بدهند و پس از یک سال چه تولیداتی باید ارائه شود و به طور کل ما با استان‌ها باید در مورد شکل اجرایی این دوره‌ها به توافق برسیم چرا که این دوره‌ها با مدل انجمن سینمای جوان یا سفیر فیلم متفاوت است. تا امروز با استان‌های سمنان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و هرمزگان به تفاهماتی رسیده‌ایم و در حال رفت و برگشت به استان‌ها هستیم تا اگر به تفاهمات لازم برسیم مرکز رشد در این استان‌ها هم راه‌اندازی می‌شود که زیر نظر حوزه هنری و مرکز مستند سوره خواهند بود.
شهدوست درباره ضرورت برگزاری دوره‌های رشد در استان‌های مختلف گفت: مرکز مستند سوره در دوره‌های پیشین معمولاً همکاری با مستندسازها به این شکل بود که مرکز سوره از مستندسازهایی حمایت می‌کرد تا آن‌ها اثر تولید کنند. نتیجه این پروسه همکاری اینگونه بود که مستندساز باید حداقل رزومه‌ای داشت که ما بتوانیم با او اعتماد کنیم و ما با فیلمسازانی می‌توانستیم کار کنیم که در انتخاب سوژه‌های مدنظرش نقاط اشتراکی با ما داشت. ما هرچقدر جلوتر رفتیم به این نتیجه رسیدیم که در استان‌ها ما آنقدر جریان رشد و پرورش جدی نداشتیم که فیلمسازانی به وفور داشته باشیم که بتوانیم به آن‌ها اعتماد کنیم، معمولاً فرد یا توان فنی کمی داشت اما تعهدش بالا بود یا فرد توان فنی بالایی داشت و فاقد تعهد کافی بود.
وی افزود: برای اینکه این فرایند را به هم بزنیم لازم بود در استان‌ها افرادی را خودمان تربیت کنیم، به طوریکه تلاش کردیم از همان ابتدا با این افراد به مفاهمه فکری برسیم تا زمانیکه فرد به مرحله ساخت فیلم بلند مستند رسید دیگر نیازی به این نباشد که مدام برای کشف نقاط اشتراکمان با هم بحث کنیم و می‌دانیم که ۹۰ درصد نقاط اشتراک بین ما شکل گرفته است. ما به نقطه‌ای رسیده بودیم که ما نه مستندسازهای خوبی داریم که با ما نقطه اشتراک داشته باشند و نه طرح‌هایی داریم که مستندسازهای خوبی داشته باشند که این وضعیت در استان‌ها بدتر بود. استان‌ها از منابع مالی حمایتی ایران محروم هستند و برایشان بسیار سخت است که بتوانند اثر خود را تولید کنند. بنابراین ما ایده راه‌اندازی مرکز رشد را در کنار حمایت از فیلمسازان مستعد استانی شروع کردیم. آغاز راه‌اندازی چنین مرکز رشدی از فروردین ماه بود، ما بر مبنای این سه ویژگی که مطرح کردم استان‌هایی را برای برگزاری دوره رشد سینمای مستند شناسایی کردیم و استان‌هایی که عنوان کردم استان‌هایی هستند که حوزه هنر در آن مناطق ظرفیت‌های بهتری دارد.
مدیر استان‌های مرکز مستند سوره در پاسخ به پرسشی درباره منظور از حفظ و وجود تعهد در همکاری با مستندسازان گفت: منظور ما از تعهد به سه نکته مربوط است؛ اولین مورد تعهد به اصول و مبانی انقلاب اسلامی، مورد دوم تعهد به مخاطب است یعنی فیلمساز محصولی ارائه دهد که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند و سومین مورد هم تعهد بر روند پیشبرد پروژه است به این معنا که فیلمساز خوش‌قول باشد و تحویل پروژه را در زمان‌هایی که برای تحویل پروژه در نظر گرفته شده ارائه دهد، امکان نظارت بر روند پیشرفت پروژه نیز وجود داشته باشد.
وی تأکید کرد: در این دوره همه هنرجوها پس از پنج روز به تولید می‌رسند، از ابتدا آموزش‌های ابتدایی را دریافت می‌کند و روز آخر خروجی قابل ارائه تحویل می‌دهد. در استان‌های قبلی هم سعی کردیم این فرایند را انجام دهیم، استان اولی که این دوره در آن‌جا برگزار شد قزوین است که خروجی‌های دوره رشد قزوین امروز مشغول ساخت مستندهایشان هستند. البته باید تأکید کنم که مجموعه حوزه هنری قزوین این ایده را اجرا کردند و ما با الهام و اقتباس از آن، این ایده را در دیگر استان‌ها گسترش دادیم و کسانیکه در دوره‌های قزوین بودند امروز به کمک ما درا ین دوره‌ها آمده‌اند.
شهدوست خاطرنشان کرد: ما هزینه‌ای از شرکت‌کننده‌های این دوره‌ها دریافت نمی‌کنیم و فقط تضامینی برای انجام تعهدات دریافت می‌کنیم تا هنرجوها تعهداتشان را هم اجرایی کنند. کشف استعداد در یک فرآیند اتفاق می‌افتد، ما با ۱۵ نفر مصاحبه کردیم که از بین ۱۰۱ نفر شرکت‌کننده انتخاب شده‌اند و این افراد باید ویژگی‌هایی داشته باشند که یکی از این ویژگی‌ها این است که هنرجو از مرحله علاقه‌مندی جلوتر رفته باشد و در حوزه تصویر تخصص ابتدایی یک رشته مثل فیلمبرداری، صدابرداری یا… را داشته باشد. دومین نکته این است که فرد بتواند وقت کافی برای حضور در این دوره داشته باشد و کاملاً در خدمت این دوره باشد و نکته دیگر این است که باید فرد شرکت‌کننده بین ۱۶ تا ۲۷ سال سن داشته باشد و حتماً آقا باشد چرا که ما در این دوره فقط امکان حضور آقایان را داشتیم.
وی افزود: در این پنج روز شرکت‌کننده‌ها هر کدام به صورت گروهی یک مستند تحویل می‌دهند و ما در ادامه تعاملمان را حفظ می‌کنیم و افراد هر دو هفته یک مستند کوتاه به ما ارائه می‌دهند که این مستندها می‌توانند اجتماعی، اقتصادی و… باشد. در این چند ماه که افراد آثارشان را به ما تحویل می‌دهند ما هم به شناختی از روحیات آن‌ها می‌رسیم و هم سعی می‌کنیم آن‌ها را در تولید اثر مستند چند پله بالاتر بیاوریم و از طرفی مشخص می‌شود که این افراد قابلیت ساخت مستند را دارند یا خیر. اگر ریزشی اتفاق بیفتد دوباره دوره جدیدی برای ترمیم آن ریزش‌ها برگزار می‌کنیم. جالب است که در دو سال این دوره‌ها در قزوین ۶ بار برگزار شد. این افراد پس از ۶ ماه وارد دوره مستندسازی کوتاه ما می‌شوند و در واقع از مرحله آیتم‌سازی یک مرحله جلوتر می‌آیند و وارد مرحله مستندسازی می‌شوند و وقتی شرکت‌کننده‌های این دوره‌ها با مخاطب، سناریو، مسئله و شناخت مسئله، فرم و... آشنا شدند آن‌ها را وارد دوره‌های حرفه‌ای‌تر می‌کنیم و ماهانه ورک‌شاپ‌هایی برگزار می‌شوند که موضوع این ورک‌شاپ‌ها هم بر اساس نیاز تعیین می‌شود.
خوزستان، به مستندسازان بسیاری نیاز دارد
حمیدرضا بهوندی مدیر مرکز رشد مستند هور در شهر اهواز که زیر نظر حوزه هنری خورستان برگزار می‌شود در گفتگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: این دوره به جهت کشف و پرورش استعدادهای سینمایی در حوزه سینمای مستند راه‌اندازی شده است. ما برای برگزاری این دوره یک فراخوان منتشر کدیم که بیش از صد نفر در رده سنی ۱۶ تا ۲۷ ثبت‌نام کردند.
بهوندی تأکید کرد: این دوره‌ها بسیار متمرکز و جدی هستند و یکی از شروط ما زمان گذاشتن شرکت‌کننده‌ها به صورت ۲۴ساعته بود. ما با ۶۸ نفر مصاحبه انجام دادیم و ۱۵ نفر انخاب شدند و آموزش‌های ابتدایی داشتیم که افراد با ساخت آیتم‌های تلویزیونی، گفتگوهای تلویزیونی، پژوهش در مستند و… آشنا شوند. در این دوره شرکت‌کننده‌ها به مدت ۵ روز وارد کلاس‌های مختلف می‌شوند، ایده می‌دهند و به مرحله تولید می‌رسند که در این دوره اختتامیه پنجم آذر برگزار می‌شود و تولیدات را ارائه می‌دهند و در ادامه مسیر برای ورود به دنیای مستند فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
وی درباره تفاوت‌های دوره رشد مرکز مستند سوره با دوره‌های آموزشی انجمن سینمای جوان گفت: انجمن سینمای جوان محدودیت سنی ندارد، انجمن سینمای جوان سالیان سال است که در خوزستان فعالیت می‌کند اما خروجی مناسبی نداشته است. شاید انجمن در دیگر استان‌ها موفق بوده اما در خوزستان اتفاق چندانی رخ نداده در حالیکه این منطقه از کشورمان همواره درگیر بحران‌ها، اتفاقات و ماجراهای تاریخی بسیاری است که لازم است مستندهای بسیاری درباره این منطقه ساخته شود. نکته دیگر این است که حوزه تخصصی مرکز رشد، سینمای مستند است و این دوره بسیار جوان و پویاست و افرادی وارد آن می‌شوند که قصد دارند دغدغه‌ها و فکرهای خود را به تصویر بکشند. افراد هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند و چون مرکز مستند سوره حامی این دوره است باید خروجی مناسبی هم تحویل داده شود.
بهوندی تأکید کرد: ۱۵ نفر حاضر در این دوره به پنج تیم سه نفره تقسیم می‌شوند و با کمک هم اثر تولید می‌کنند. دوره‌های آموزشی مرکز سوره تئوری و عملی است و تلاش ما این است که پس از دو سال مستندسازان دغدغه‌مند انقلاب اسلامی پرورش دهیم.
وی افزود: درباره موضوعات انتخاب شده برای تولید مستند توسط تیم‌ها هم باید بگویم که چهار سرفصل محیط زیست، ورزش، اقتصاد و جامعه انتخاب شده‌اند و تیم‌های تولید موضوعشان را باید در این سرفصل‌ها انتخاب کنند و در حال حاضر گروه‌ها در شهر مشغول فیلمبرداری هستند.
بهوند در پایان گفت: خوزستان از دوران قاجار، حتی دوران هخامنشیان، دوران پس از انقلاب، دفاع مقدس و… شاهد اتفاقات بزرگی بوده که لازم است این رویدادها و اتفاقات و به طور کل روزگارهایی که پشت سر گذاشته توسط مستندسازان روایت شود و هدف ما هم پرورش مستندسازهایی با استعداد و دغدغه‌مند است.
